Marcin Wójcik - Tożsamość i miejsce. Budzenie uśpionego potencjału wsi.pdf

(6105 KB) Pobierz
Tożsamość i „miejsce”
Budzenie uśpionego potencjału wsi
pod redakcją Marcina Wójcika
Łódź, 2017
Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych
Katedra Geografii Regionalnej i Społecznej
90-142 Łódź, ul. Kopcińskiego 31
RECENZENT
Bogumiła Lisocka-Jaegermann
REDAKTOR INICJUJĄCY
Iwona Gos
REDAKCJA NAUKOWA
Marcin Wójcik
SKŁAD I ŁAMANIE
Karolina Dmochowska-Dudek
KOREKTA TECHNICZNA
Elżbieta Rzymkowska
Wydrukowano z gotowych materiałów dostarczonych do Wydawnictwa UŁ
© Copyright by Authors, Łódź 2017
© Copyright for this edition by Uniwersytet Łódzki, Łódź 2017
Wydane przez Wydawnictwo Uniwersytetu Łó dzkiego
Wydanie I W.07780.16.0.K
Zdjęcia wykorzystane na okładce:
Paulina Dudzik-Deko, Paulina Tobiasz-Lis, Sylwia Staszewska
PROJEKT OKŁADKI
Karolina Dmochowska-Dudek
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
90–131 Łódź, ul. Lindleya 8
www.wydawnictwo.uni.lodz.pl
e-mail: ksiegarnia@uni.lodz.pl
tel. (42) 665 58 63
ISBN 978-83-8088-426-7
e-ISBN 978-83-8088-427-4
Ark. druk. 12,0
Spis treści
Opowiedzieć wieś – obudzić „miejsce”
............................
7
„Miejsca” i konteksty
.....................................................
17
„Przystań prawdziwych wartości” – Żuławki
..................
21
„W krainie Hobbitów” – Sierakowo Sławieńskie
............
29
„Energia Kaszub” – Gniewino
........................................
39
„Warmińska Jerozolima” – Głotowo
.............................. 45
„Mała Ojczyzna Tatarów Polskich” – Kruszyniany
......... 53
„Stolica Biskupizny” – Domachowo
...............................
59
„Drużyna Gotów” – Masłomęcz
.....................................
67
„Ekomuzeum Rzemiosła” – Dobków
..............................
75
„Siła tradycji” – Istebna
................................................. 83
Wiejska droga
................................................................
91
http://dx.doi.org/10.18778/8088-426-7.01
Opowiedzieć wieś
– obudzić „miejsce”
Przebudzenie wsi
Wieloautorska praca, którą czytelnik ma właśnie przed sobą, jest
wynikiem, jak wiele wydarzeń w naszym życiu, niezwykłego zbie-
gu okoliczności oraz żmudnej, czasochłonnej i wymagającej wie-
lu wyrzeczeń pracy grupy ludzi – zespołu badawczego, którego
członkowie połączyli drzemiące w pojedynczych ludziach możli-
wości do wykonania złożonego zadania, a właściwie wielu zadań,
w rozsianych po całym kraju wsiach. A są to wsie nieprzeciętne,
wszak wyselekcjonowane wcześniej w wyniku długiej procedury
namysłu i stawiania pytań: „czy polskie wsie są ciekawe?”, a jeśli
tak, to „która wieś jest ciekawa?”, „jakie kryteria muszą być speł-
nione, aby uznać, że wieś jako całość („miejsce”) będzie intere-
sująca dla człowieka z zewnątrz?”. Oczywiście każdy z nas może
wymienić wieś, którą poznał, spędził w niej czas z uwagi, że z ja-
kiegoś punktu widzenia jest ona już znana, polecana – społecznie
oswojona. Są bowiem wsie, które funkcjonują jako „ikony” pew-
nego typu wiejskości, społecznie wyidealizowanego „produktu”,
dostosowanego do masowych zachowań turystycznych. Każdy,
kto podróżował po kraju, spędził urlop w regionie turystycznym
wymieni ciekawą wieś, poleconą przez innych, a jeszcze częściej
opisaną na kartach bedekera przede wszystkim z uwagi na inte-
resujące obiekty lub instytucje. Wymieńmy choćby górskie – Cho-
chołów, Miedzygórze; wyżynny Męćmierz; czy położone na nizinie
Kruszyniany.
Problem, który nas interesuje ma nieco odmienny charakter, choć
oczywiście wyżej wymienionych wsi nie mogło zabraknąć wśród
tych, które uznano za budzące ciekawość poznawczą. Sformułowa-
nie, które symbolicznie oddaje to co nas interesuje zawarte jest
bowiem w tytule pracy. Budzenie, i równie symboliczne określenie
pojawiające się często w literaturze – „odzyskiwanie miejsca”, wy-
rasta z różnych sfer nauki i praktyki, dla których głównym zainte-
resowaniem jest mechanizm społecznego współdziałania na rzecz
dobra wspólnego – miejsca zamieszkania – sąsiedztwa, wsi, dziel-
nicy
1
. Ponad 30 lat temu w serii prac na temat możliwości reakty-
1
Marcin Wójcik
Uniwersytet Łódzki
Por. D. Niedźwiedzki,
Odzyskiwanie miasta. Władza i tożsamość społeczna,
Uni-
versitas, Kraków, 2000.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin