Młody_Technik_8-2021.pdf

(10261 KB) Pobierz
JAN SZCZEPANIK
Istnieje od 1932 roku
Kolejny polski Edison
nr 8. sierpień 2021
e-suplement www.mt.com.pl
NEWS 24/7
przeglądaj codziennie
Projekt Mars
Międzyplanetarny sen
Świt epoki wodoru
Fundament energetyki przyszłości
ISSN 0462-9760 Indeks 365408
RAPORT:
na swoim smartfonie
Tu przejrzysz
i kupisz ten numer
cena:
11,90 zł
(w tym 8% VAT)
Active Reader
Zapamiętaj!
Zapraszamy do udziału w nieustającym konkursie
Active Reader.
Nagrody rozdajemy
codziennie.
Uczestnik
Active Reader
zbiera punkty na swoim koncie i w każdej chwili
może „zapłacić” swoimi punktami za nagrody wybrane z listy publikowanej na:
www.mlodytechnik.pl/active-reader-nagrody
Wybrane nagrody wysyłamy wraz z najbliższą przesyłką prenumeraty.
Zbierasz punkty na koncie osobistym i w każdej chwili możesz sobie „kupić”
za te punkty dowolne nagrody (wycenione w punktach). Wysyłka nagród
i aktualizacja stanu dorobku punktowego na Twoim
koncie odbywa się raz w miesiącu, podczas wysyłki prenumeraty.
Stan swojego konta możesz sprawdzać na stronie:
www.mlodytechnik.pl/active-reader-ranking
Tylko Prenumeratorzy
„Młodego Technika” mogą brać udział w Konkursie
Active Reader
.
Zbieraj punkty i zgarniaj nagrody
Do konkursu
Active Reader
można przystąpić w każdej chwili,
wysyłając e-mail na adres:
activereader@mt.com.pl
o treści:
„Zgłaszam swój udział w konkursie Active Reader. Jestem prenu-
meratorem „Młodego Technika”. Mój numer prenumeraty…”
TYLKO PRENUMERATORZY
„Młodego Technika” mogą brać
udział w konkursie
ACTIVE READER.
Punkty otrzymuje się za różne formy aktywności:
Facebook
30 pkt.
za wpis merytorycznie istotny
dla „Młodego Technika”, opublikowany w wydaniu drukowanym
(w rubryce Listy).
MiniQuiz
10 pkt.
za każdą poprawną odpowiedź przesłaną
na e-mail:
activereader@mt.com.pl
Chemia
20 pkt.
za zdjęcia i krótki opis przeprowadzonych
doświadczeń chemicznych i przesłanie na e-mail:
activereader@mt.com.pl
Listy
30 pkt.
za każdy opublikowany w „Młodym Techniku” list/wpis
z facebookowego fanpage’a MT.
Pomysły
30 pkt.
za każdy pomysł opublikowany w „Młodym
Techniku”, w rubryce „Pomysły genialne, zwariowane i takie sobie”.
Temat numeru, temat artykułu
50-100 pkt.
Zapraszamy do wspólnego kształtowania planu tematycznego kolejnych wydań
MT. Zgłaszajcie na adres:
redakcja@mt.com.pl
propozycje tematów artykułów,
które chcielibyście przeczytać w MT, w szczególności zagadnienia, które nadają
się na temat numeru, opracowany w postaci zbioru artykułów. Jeśli w ciągu
jednego roku od Twojego zgłoszenia w „Młodym Techniku” pojawi się artykuł lub
temat numeru zgodny z Twoją propozycją, to otrzymasz punkty w AR:
1.
temat numeru
– 100 pkt.
2.
artykuł
– 50 pkt.
Do zgłaszanych tematów należy dołączyć krótkie objaśnienie
(do 140 znaków), co powinien zawierać proponowany przez Ciebie artykuł.
Konkurs futurystyczny
30 pkt.
za ciekawą wizję
futurystyczną opublikowaną w „Młodym Techniku”, w rubryce „Pomysły
genialne, zwariowane i takie sobie”.
Na warsztacie
100 pkt.
za
wykonanie modelu wg projektu
publikowanego w rubryce „Na warsztacie” i przesłanie jego zdjęć na e-mail:
activereader@mt.com.pl.
Przypominamy, że projekty można wysyłać
maksymalnie do trzeciego
numeru wstecz!
Klub/Szkoła Wynalazców
N×10 pkt.
liczba
punktów N uzyskanych w Rankingu Klubu Wynalazców lub Rankingu Szkoły
Wynalazców pomnożona razy 10.
Inne
X pkt.
Udział w konkursach nieregularnych, ogłaszanych
ad hoc
w poszczególnych numerach ma wycenę punktową, określaną indywidualnie
dla każdego konkursu.
Miesięcznik „Młody Technik”
(12 numerów w roku)
wydawany przez Wydawnictwo AVT
Adres wydawnictwa:
03-197 Warszawa, ul. Leszczynowa 11,
tel.: 22 257 84 99, faks: 22 257 84 00,
e-mail: avt@avt.pl
http://www.avt.pl
Redaktor Naczelny:
Mirosław Usidus
e-mail: miroslaw.usidus@mt.com.pl
Asystent Redaktora Naczelnego:
Anna Cember
e-mail: anna.cember@mt.com.pl
Redaktor Wydania:
Wojciech Marciniak
DTP:
MAD Sp.z o.o.
e-mail: dtp@mad.media.pl
Kontakt z redakcją
e-mail: redakcja@mt.com.pl
Konsultacja graficzna:
Małgorzata Jabłońska
Dział Reklamy:
e-mail: reklama@mt.com.pl
Kontakt do Redakcji:
tel.: 22 257 84 08, faks: 22 257 84 00
e-mail: mt@mt.com.pl
http://www.mt.com.pl
http://facebook.com/magazynMlodyTechnik
Prenumerata w Wydawnictwie AVT
www.ulubionykiosk.pl
tel: 22 257 84 22
e-mail: prenumerata@avt.pl
Prenumerata w RUCH S.A.
www.prenumerata.ruch.com.pl
lub tel: 801 800 803, 22 717 59 59
e-mail: prenumerata@ruch.com.pl
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności
za treści reklam i ogłoszeń
zamieszczonych w numerze
„Mars, Mars, Dąbrowski…”
…śpiewać być może kiedyś będą hipotetyczni Polacy, którzy hipo-
tetycznie znajdą się na czerwonej planecie i zapragną zaintonować
hymn przodków, w przystosowanej do nowych okoliczności wersji.
Hipotetyczni Polacy, czy w ogóle jacykolwiek hipotetyczni ko-
loniści, którzy osiedlać się być może będą kiedyś na Marsie, mają
do przezwyciężenia trudności, przy których wielomiesięczna po-
dróż do miejsca ich nowego pobytu, będzie, jak raczy się wyrażać
młodzież, „lajtowym przeżyciem”. Gdy już tam dotrą, muszą pa-
miętać, że nie ma tam czym oddychać, nie ma co jeść, jest zimno
i do domu daleko.
Tylko, że, jeśli mają oni być docelowo nie badaczami, eksplo-
ratorami, lecz po prostu osiedleńcami, to właśnie Mars ma być
ich domem. Założenie jest takie, że oni dobrze znają wszystkie
przeszkody i niebezpieczeństwa, do których, prócz wyżej wymie-
nionych dochodzą jeszcze: potężne promieniowanie, toksyczność
marsjańskiej ziemi i wiele innych przeciwskazań dla pobytu na tej
planecie, i mają pełną świado-
mość, co ich czeka.
Mars jest niegościnnym
Mars, owszem ma te wszyst-
kie wady, ale… i tak jest najbar-
miejscem,
ale najgościnniejszym
dziej przyjaznym dla nas miej-
scem w najbliższej kosmicznej
w okolicy
okolicy. A wielu komentatorów,
nie tylko znany z szybowania
wysoko ponad lasem fantazji Elon Musk, uważa, że najwyższy czas
pomyśleć o jakiejś rezerwie, alternatywie dla naszej pięknej wpraw-
dzie i gościnnej, ale narażonej na niebezpieczeństwa, jak każdy
obiekt w przestrzeni kosmicznej, planecie.
Jeśli na Marsie jest woda, a wiemy, że jest, choć w większości pod
postacią lodu, to wydaje się, że, znajdując rozwiązania dla rozlicz-
nych przeszkód dla funkcjonowania ludzkich i innych żywych or-
ganizmów na Marsie, jakoś damy radę. Są owszem do rozwiązania
kwestie prawne. Mało kto w tej chwili wyobraża sobie podział Mar-
sa na kolonie i terytoria poszczególnych państw, ale może się tak
stać. W dalszej perspektywie w ogóle trudno coś prognozować, ale
skoro byłaby dalsza perspektywa, to oznaczałoby, że początkowe
problemy pokonaliśmy, nieprawdaż?
Jest jeszcze jedna kwestia, wciąż nie wyjaśniona. Nie jest przez
naukę wykluczone, że na Marsie istnieje życie rodzime, marsjań-
skie. Jego ewentualne odkrycie mogłoby mieć spory wpływ na na-
sze plany wobec czerwonej planety, jak też wiązać się nowymi
niebezpieczeństwami. Ten scenariusz chyba nie jest zbyt poważnie
brany pod uwagę. A może powinien być?
Mirosław Usidus
Temat okładkowy
Warunki na Marsie
z punktu widzenia ludzi
są nieprzyjazne. A jednak
to najbardziej przyjazne
dla nas miejsce w Układzie
Słonecznym, poza Ziemią.
Być może Czerwona Pla-
neta jest głównie po to,
byśmy zrozumieli, że trud-
no znaleźć w kosmosie coś
lepszego, gdybyśmy chcieli
migrować z Ziemi.
Do
taniej
w prenumeracie
dla szkół
i placówek
oświatowych!
Roczna prenumerata
drukowana w promocji
dla szkół i placówek
oświatowych kosztuje
99,90 zł, roczny dostęp
online – 57,00 zł.
Szczegóły na
www.ulubionykiosk.pl/
prenumerata/szkolna
50%
PRENUMERATA – TO SIĘ OPŁACA!
Szczegóły na str. 24
od wydawcy
3
STAŁY KONKURS
Active
Reader
Supernagrody!
Szczegóły na stronie 2
NASA pragnie wysłać astronautów
na Marsa w pierwszej połowie lat trzy-
dziestych XXI wieku. Również Chiny mają
plany załogowej wyprawy na Czerwoną
Planetę. W ostatniej dekadzie pojawiło
się sporo innych pozarządowych pro-
jektów eksploracji, a nawet kolonizacji
Marsa. Niestety warunki podróży i pobytu
na Marsie są dalekie od przyjaznych.
Z drugiej strony, choć ma słabe pole ma-
gnetyczne, Mars ma dla nas ogromną siłę
przyciągania…
KSIĄŻKI
GRY
PŁYTY
MODELE
NARZĘDZIA
SPRZĘT
AKCESORIA
4
Spis treści
Temat numeru: Projekt Mars
– Międzyplanetarny sen
26 • Jak podbijano Czerwoną Planetę
i co udało się o niej dowiedzieć.
Wzrasta ruch na marsjaśskim szlaku
33 • Ludzie – Marsjanie. Mars nie wita nas,
ale i tak się tam wybieramy
40 • USA – Chiny – Elon Musk i inni. Wielka
kosmiczna gra
44 • W poszukiwaniu obcych na Marsie. Jeśli
życie tam było, to może przetrwało?
Technika
8 Info Zoom
16 Dodaj do obserwowanych
Horyzonty mgłą spowite
17 • Kwazicząstki – fizyka, a nawet
magia. A co, jeśli wszystko
składa się z niby-cząstek?
20 • Pionowa uprawa płodów rolnych.
Ściana zamiast pola
22 • Wirtualne zatracenie. Czas biegnie
inaczej w VR?
50 Raport MT: Świt epoki wodoru.
Jeden z najważniejszych klocków
w energetycznej układance przyszłości
61 Nasi idole – liderzy innowacji: Fontanna
pomysłów spod Krosna – Jan Szczepanik
Międzyplanetarny
sen
25
m.technik
64 e-Technologie: Archeologia Internetu.
Ocalić od zapomnienia, czyli sieć
wykopalisk
Szkoła
67 Matematyka z ludzką twarzą: Matura 2021
i jedna dwudziesta pierwsza (1)
70 Chemia inna niż w szkole: Nieznany układ
okresowy, część 2
Edukacja przez szachy
74 • Abhimanyu Mishra – najmłodszy
arcymistrz szachowy
76 • Abecadło szachowe
80 Koniec i co dalej: Naprawy sprzętu.
Pieniądze i wizerunek
84 MT studiuje: Inżynieria środowiska
Klub i Szkoła Wynalazców
86 • Szkoła Wynalazców, dozwolone do lat 15
87 • Klub Wynalazców, bez ograniczeń wieku
88 • Vademecum Młodego Wynalazcy
91 Pomysły genialne, zwariowane i takie
sobie
Odkryj historię wynalazków
92 • Skanery i skanowanie
86 • Klasyfikacja skanerów
Na warsztacie
97 • Elektronika dla Ciebie: Termostat
z wyświetlaczem LED
100 • Tajemniczy crypteks
Hobby
104 Z pasji do motoryzacji: Waga ciężka,
część 2
108 Akademia audio: Kolumny jak za Gierka
Świt epoki wodoru
50
Prezentacje
83 MT testuje: Notebook ZIN 14.1 BIS 64 GB.
Taki tani a już Pro
2
3
6
24
111
Konkurs: Active Reader
Od wydawcy
Listy, Facebook
Prenumerata
Sędziwy Technik – 100 lat temu prasa
pisała
Zgłoś jeśli naruszono regulamin