Młody Technik 9-2021.pdf

(10618 KB) Pobierz
CHARLES F. KETTERING
Istnieje od 1932 roku
Ten który rozruszał silniki
nr 9. wrzesień 2021
e-suplement www.mt.com.pl
NEWS 24/7
przeglądaj codziennie
Haracze, wirusy i włamywacze
ISSN 0462-9760 Indeks 365408
na swoim smartfonie
Tu przejrzysz
i kupisz ten numer
RAPORT:
Roboty w roju zamiast w pojedynkę
Wespół w zespół maszyn moc móc wzmóc
cena:
11,90 zł
(w tym 8% VAT)
Active Reader
Zapamiętaj!
Zapraszamy do udziału w nieustającym konkursie
Active Reader.
Nagrody rozdajemy
codziennie.
Uczestnik
Active Reader
zbiera punkty na swoim koncie i w każdej chwili
może „zapłacić” swoimi punktami za nagrody wybrane z listy publikowanej na:
www.mlodytechnik.pl/active-reader-nagrody
Wybrane nagrody wysyłamy wraz z najbliższą przesyłką prenumeraty.
Zbierasz punkty na koncie osobistym i w każdej chwili możesz sobie „kupić”
za te punkty dowolne nagrody (wycenione w punktach). Wysyłka nagród
i aktualizacja stanu dorobku punktowego na Twoim
koncie odbywa się raz w miesiącu, podczas wysyłki prenumeraty.
Stan swojego konta możesz sprawdzać na stronie:
www.mlodytechnik.pl/active-reader-ranking
Tylko Prenumeratorzy
„Młodego Technika” mogą brać udział w Konkursie
Active Reader
.
Zbieraj punkty i zgarniaj nagrody
Do konkursu
Active Reader
można przystąpić w każdej chwili,
wysyłając e-mail na adres:
activereader@mt.com.pl
o treści:
„Zgłaszam swój udział w konkursie Active Reader. Jestem prenu-
meratorem „Młodego Technika”. Mój numer prenumeraty…”
TYLKO PRENUMERATORZY
„Młodego Technika” mogą brać
udział w konkursie
ACTIVE READER.
Punkty otrzymuje się za różne formy aktywności:
Facebook
30 pkt.
za wpis merytorycznie istotny dla „Młodego
Technika”, opublikowany w wydaniu drukowanym (w rubryce Listy).
MiniQuiz
10 pkt.
za każdą poprawną odpowiedź przesłaną
na e-mail:
activereader@mt.com.pl
Chemia
20 pkt.
za zdjęcia i krótki opis przeprowadzonych
doświadczeń chemicznych i przesłanie na e-mail:
activereader@mt.com.pl
Listy
30 pkt.
za każdy opublikowany w „Młodym Techniku” list/
wpis z facebookowego fanpage’a MT.
Temat numeru, temat artykułu
50-100 pkt.
Zapraszamy do wspólnego kształtowania planu tematycznego kolejnych
wydań MT. Zgłaszajcie na adres:
redakcja@mt.com.pl
propozycje
tematów artykułów, które chcielibyście przeczytać w MT, w szczególności
zagadnienia, które nadają się na temat numeru, opracowany w postaci
zbioru artykułów. Jeśli w ciągu jednego roku od Twojego zgłoszenia
w „Młodym Techniku” pojawi się artykuł lub temat numeru zgodny z Twoją
propozycją, to otrzymasz punkty w AR:
1.
temat numeru
– 100 pkt.
2.
artykuł
– 50 pkt.
Do zgłaszanych tematów należy dołączyć krótkie objaśnienie
(do 140 znaków), co powinien zawierać proponowany przez Ciebie artykuł.
Pomysły
30 pkt.
za każdy pomysł opublikowany w „Młodym
Techniku”, w rubryce „Pomysły genialne, zwariowane i takie sobie”.
Konkurs futurystyczny
30 pkt.
za ciekawą wizję
futurystyczną opublikowaną w „Młodym Techniku”, w rubryce „Pomysły
genialne, zwariowane i takie sobie”.
Na warsztacie
100 pkt.
za
wykonanie modelu wg
projektu publikowanego w rubryce „Na warsztacie” i przesłanie jego zdjęć
na e-mail:
activereader@mt.com.pl.
Przypominamy, że projekty można
wysyłać maksymalnie do trzeciego
numeru wstecz!
Klub/Szkoła Wynalazców
N×10 pkt.
liczba
punktów N uzyskanych w Rankingu Klubu Wynalazców lub Rankingu Szkoły
Wynalazców pomnożona razy 10.
Miesięcznik „Młody Technik”
(12 numerów w roku)
wydawany przez Wydawnictwo AVT
Adres wydawnictwa:
03-197 Warszawa, ul. Leszczynowa 11,
tel. 22 257 84 99, faks: 22 257 84 00,
e-mail: avt@avt.pl, http://www.avt.pl
Redaktor Naczelny:
Mirosław Usidus
e-mail: miroslaw.usidus@mt.com.pl
Inne
X pkt.
Udział w konkursach nieregularnych, ogłaszanych
ad hoc
w poszczególnych numerach ma wycenę punktową, określaną
indywidualnie dla każdego konkursu.
Prenumerata w Wydawnictwie AVT
www.ulubionykiosk.pl
tel. 22 257 84 22
e-mail: prenumerata@avt.pl
Prenumerata w RUCH S.A.
www.prenumerata.ruch.com.pl
lub tel. 801 800 803, 22 717 59 59
e-mail: prenumerata@ruch.com.pl
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności
za treści reklam i ogłoszeń zamieszczonych w numerze
Asystent Redaktora Naczelnego:
Anna Cember
e-mail: anna.cember@mt.com.pl
Redaktor Wydania:
Wojciech Marciniak
DTP:
MAD Sp.z o.o.
e-mail: dtp@mad.media.pl
Konsultacja graficzna:
Małgorzata Jabłońska
Dział Reklamy:
e-mail: reklama@mt.com.pl
Kontakt z redakcją:
e-mail: mt@mt.com.pl
http://www.mlodytechnik.pl
http://facebook.com/magazynMlodyTechnik
Pandemia strachów cyberwojny
Jeśli cyberkryminaliści włamują się do baz danych firm ubezpie-
czeniowych, by sprawdzić, kogo opłaca się zaatakować, czy jest
ubezpieczony od cyfrowych ataków, bo wtedy wiadomo, że dosta-
nie odszkodowanie, które przeznaczy na okup, to oznacza, że prze-
stępcy zarządzają ryzykiem tak samo profesjonalnie, jak korporacje
a ich działalność przestaje się różnić od regularnego biznesu.
O tym, że ransomware przeobraża się w kolejną intratną gałąź
biznesu wspominaliśmy na łamach „Młodego Technika” już lata
temu. Czasy pandemiczne przyniosły nasilenie ataków cyberne-
tycznych, a wśród nich najgłośniejsze były nie tyle wirusy czy
robaki wykradające dane lub wręcz pieniądze, ale złośliwe opro-
gramowanie blokujące dostęp do zasobów z żądaniem okupu,
do wypłaty najchętniej w kryptowalucie.
Wyraźnie da się dostrzec również charakterystyczną dla biznesu
segmentację branży ataków cyfrowych. Za wielkie i drogie ataki
odpowiadają potężne korporacje cyberprzestępcze, działające, jak
się podejrzewa, co najmniej
za aprobatą, a niekiedy w po-
Cyberprzestępczość
rozumieniu z niektórymi pań-
stała się biznesem
stwami (najczęściej mówi się
tu o Rosji). Hakerstwem i ran-
jak każdy inny
somware na mniejszą skalę,
dokuczaniem indywidulanym
użytkownikom i małym firmom, zajmują się drobni, działający
w pojedynkę przestępcy.
Oczywiście oprócz biznesu ransomware trwa bez przerwy i na-
sila się wielka cyberwojna mocarstw. W ostatnim czasie znacznie
rozszerzył się arsenał broni w niej wykorzystywany. Do groźnych
wirusów i dziur w zabezpieczeniach typu „zero-day” doszły
różnego rodzaju techniki siania dezinformacji, armie trolli i bo-
tów, które miały podczas pandemii pełne ręce roboty. Sieć dała
nowe możliwości i narzędzia starym strategiom dystrybucji lęku
i dezinformacji w obozie wroga.
Mówiąc w skrócie, sieci i systemy informatyczne stają się coraz
mniej bezpiecznym miejscem, a uzależnienie od nich, rozumiane
zresztą różnie, od przemysłu i infrastruktury po nałogi korzysta-
nia z platform społecznościowych, coraz wyraźniej rysuje się jako
obszar zagrożenia dla ludzi i całych społeczeństw. Trudno przy-
puszczać, że przyszłość, czyli komputery kwantowe, uwolnią nas
od cyberlęków. Przeciwnie, za tymi nowymi narzędziami, których
tak naprawdę jeszcze nie ma, idą kolejne strachy.
Mirosław Usidus
Temat okładkowy
Cyberwojna i hakowanie
już dawno przestały być
domeną niedojrzałych
emocjonalnie, złośliwych,
ale sprawnych kompute-
rowo wyrostków. Obecnie
jest to biznes pełną gębą
i przemysł pełną parą,
zwłaszcza wyłudzanie oku-
pów, czyli ransomware.
taniej
w prenumeracie
dla szkół
i placówek
oświatowych!
Roczna prenumerata
drukowana w promocji
dla szkół i placówek
oświatowych kosztuje
99,90 zł, roczny dostęp
online – 57,00 zł.
Szczegóły na
www.ulubionykiosk.pl/
prenumerata/szkolna
50%
Do
PRENUMERATA – TO SIĘ OPŁACA!
Szczegóły na str. 26
od wydawcy
3
STAŁY KONKURS
Active
Reader
Supernagrody!
Szczegóły na stronie 2
Permanentna cyberwoj-
na nigdy nie słabnie.
Wręcz przeciwnie – stale
narasta, a poziom bezpie-
czeństwa pogarsza się
z roku na roku od daw-
na. Niektórzy uważają,
że specyficzne warunki
pandemii, zwłaszcza
większe uzależnienie firm
i zwykłych ludzi od sieci,
przyspieszyły i pogłębiły
zagrożenia znane od lat.
KSIĄŻKI
GRY
PŁYTY
MODELE
NARZĘDZIA
SPRZĘT
AKCESORIA
4
Spis treści
Temat numeru: Cyberdemia – haracze,
wirusy i włamywacze
28 • Badania rynku, analiza ryzyka i przede
wszystkim „troska o klienta”. Biznes
ransomware
34 • Pandemia wzmogła poczucie zagrożenia
w sieciach komputerowych. Cyberwojna
bez końca
40 • Jak chronić się przed cyberzagrożeniami.
Nie podawaj na talerzu samego siebie
43 • Kwanty dla bezpieczeństwa
komputerowego – ostatnia deska
ratunku czy gwóźdź do trumny? Gdy
będziemy mieć miliony kubitów
Technika
CYBERDEMIA
27
8 Info Zoom
16 Dodaj do obserwowanych
Horyzonty mgłą spowite
17 • Energia jądrowa w kosmosie. Atomowe
impulsy przyspieszające
21 • Toalety hi-tech. Walka z „kagare”
w nowoczesnym wydaniu
24 • Silnik wykorzystujący paliwo
– informację. Wywoływanie demona
sprzed 150 lat
48 Raport MT: Maszyny, automaty, drony
w rojach. Kupą, mości roboty
59 Nasi idole – liderzy innowacji: Zapłon ery
spalinowej – Charles F. Kettering
m.technik
Szkoła
62 Mobilne aplikacje: Test aplikacji: Mobilne
skanery
64 Matematyka z ludzką twarzą: Matura 2021
i jedna dwudziesta pierwsza (2)
68 Chemia inna niż w szkole: Nieznany układ
okresowy, część 3
72 Edukacja przez szachy: Jan-Krzysztof
Duda zwycięzcą Pucharu Świata
w Szachach
78 MT studiuje: Elektrotechnika
80 Koniec i co dalej: Kino – miejsce,
do którego chodzi się coraz mniej.
Ostatni seans filmowy?
Klub i Szkoła Wynalazców
84 • Szkoła Wynalazców, dozwolone do lat 15
85 • Klub Wynalazców, bez ograniczeń wieku
86 • Vademecum Młodego Wynalazcy
89 Pomysły genialne, zwariowane i takie
sobie
Na warsztacie
90 • Elektronika dla Ciebie: „Nakręcany”
minutnik
92 • Boom czy nie boom? Oto jest pytanie!
Odkryj historię wynalazków
102 • Wyszukiwarki
106 • Klasyfikacja wyszukiwarek
i wykorzystywanej przez nie techniki
Kupą, mości
roboty
48
Hobby
107 Akademia audio: Piękno
niejednoznaczości – Pathos Inpol 2 mkII
110 Z pasji do motoryzacji: Jak schłodzić
auto?
2
3
6
26
83
Konkurs: Active Reader
Od wydawcy
Listy, Facebook
Prenumerata
Sędziwy Technik – 100 lat temu prasa
pisała
Zgłoś jeśli naruszono regulamin