Fundacje_artystyczne_rodziny_Pacow_Lillium_bonae_spei_at_antiquitate_consectarum_e_0gik.pdf

(1477 KB) Pobierz
Spis treści
Wstęp
9
1. Stan badań nad działalnością fundacyjną Paców
2. Pacowie
3. Zakres i struktura pracy
Rozdział 1
9
14
17
Stefan Pac
25
1. Zarys biografii
2. Kultura estetyczna
3. Starożytny ród Paców
4. Siedziby i powiązane z nimi świątynie parafialne
4.1. Starostwa
4.1.1. Preny
4.1.2. Birsztany
4.1.3. Wiłkowyszki
4.1.4. Rakanciszki i Ławaryszki
4.1.5. Krzyczew
4.2. Dobra prywatne
4.2.1. Rzeczyca i Podbiała oraz Dusiaty, Dowspuda i Janówka
4.2.2. Choroszcz
4.2.3. Jezno
4.3. Siedziby w większych miastach Wielkiego Księstwa Litewskiego
4.4. Siedziby w stolicy Wielkiego Księstwa Litewskiego i w mieście sejmowym
Rzeczypospolitej
108
4.4.1. Wilno
108
4.4.2. Warszawa
113
5. Wileńskie świątynie karmelitów bosych
117
5.1. Kościół pw. św. Teresy
121
5.2. Kościół pw. św. Józefa
145
6. Podsumowanie
152
25
38
57
86
90
90
94
95
97
98
99
99
100
102
107
5
Spis treści
Rozdział 2
Krzysztof Zygmunt Pac
155
1. Zarys biografii
2. Kultura estetyczna
3. W służbie rodu i Rzeczypospolitej
4. Siedziby
4.1. Starostwa
155
179
194
216
217
4.1.1. Wiłkowyszki
217
4.1.2. Kozienice
218
4.2. Dobra prywatne
219
4.2.1. Jezno
219
4.2.2. Kowno
232
4.3. Siedziby w stolicy Wielkiego Księstwa Litewskiego i w miastach sejmowych
Rzeczypospolitej
233
4.3.1. Wilno
233
4.3.2. Ujazdów pod Warszawą
237
4.3.3. Grodno
256
5. Świątynie
258
5.1. Kościoły parafialne w starostwach
259
5.1.1. Ostryna
259
5.1.2. Wiłkowyszki i Olwita
259
5.2. Kościoły parafialne w dobrach prywatnych
260
5.2.1. Janówka
260
5.2.2. Jezno
262
5.3. Kościół i klasztor karmelitanek bosych w Wilnie
274
5.4. Kościół i klasztor kamedułów w Pożajściu
282
5.4.1. Przyczyny podjęcia fundacji
284
5.4.2. Fabryka pożajska
291
5.4.3. Źródła inspiracji
312
5.4.4. Wystrój i wyposażenie kościoła kamedułów
347
6. Podsumowanie
376
6
Kup książkę
Spis treści
Rozdział 3
Mikołaj Stefan Pac
381
1. Zarys biografii
2. Kultura estetyczna
3. Pomiędzy legendą a rzeczywistością
4. Siedziby
4.1. Choroszcz
4.2. Dwory i pałac w Warszawie
5. Fundacje sakralne
5.1. Dominikanie
5.1.1. Choroszcz
5.1.2. Werki pod Wilnem
5.2. Dary dla skarbca katedry wileńskiej
5.3. Sukienna na obraz Matki Boskiej w Trokach
Podsumowanie
455
Zakończenie
381
400
404
429
430
431
433
433
434
440
441
449
452
Bibliografia
461
Spis ilustracji
493
Indeksy
501
Indeks osób
Indeks miejscowości
501
521
7
Kup książkę
Kup książkę
Wstęp
1. Stan badań nad działalnością fundacyjną Paców
Ostatnie lata przyniosły znaczny wzrost zainteresowań historyków sztuki
działalnością fundacyjną elit Rzeczypospolitej oraz możliwościami propa-
gandy rodu czy też własnej osoby poprzez sztukę
1
. Swoje należne miejsce
w literaturze przedmiotu zajęła aktywność na niwie artystycznej wielu polsko-
-litewskich rodów oraz ich poszczególnych przedstawicieli
2
. Choć stan badań
jest już zaawansowany, to nadal na opracowanie w kontekście działalności
fundacyjnej i mecenatu artystycznego czekają kolejne rodziny magnackie,
w tym te wywodzące się z Wielkiego Księstwa Litewskiego. Wśród nich są
Gasztołdowie, Holszańscy, Chodkiewiczowie, Wołłowiczowie oraz Gosiewscy,
a także spokrewnieni z nimi Pacowie.
Szczególnie przedstawicielami tej ostatniej familii stosunkowo rzadko inte-
resowali się historycy sztuki. Niemniej trzeba podkreślić, że choć działalność
tej rodziny nie budziła większych zainteresowań, wyłączywszy ostatniego
z rodu – Ludwika Michała Paca (1780-1835)
3
, to już poszczególne realizacje
z nimi związane tak. Prym wiodą fundacje siedemnastowieczne: kościół
Np. Chrościcki 1983; Bernatowicz 1998; Morka 2006; Bernatowicz 2011.
2
Zob. Betlej 2010, gdzie na stronach 9-10 przedstawiono całościowy stan badań na
ten temat. Z ostatnich publikacji należy wymienić opracowanie dotyczące inicjatyw ar-
tystycznych Jana Klemensa Branickiego (Oleńska 2011) oraz Kazimierza Leona Sapiehy
(Piramidowicz 2012).
3
Mecenatem i spuścizną po tym wybitnym kolekcjonerze zajmowali się m.in.: Ryszkie-
wicz 1976; de Rosset 2000; Mikocka-Rachubowa 2001, t. 1, s. 131-137; t. 2, s. 123-127, 137-144,
196-197, 264-265.
1
9
Kup książkę
Zgłoś jeśli naruszono regulamin