Czarnogora_Fiord_na_Adriatyku_Wydanie_6_becza6.pdf

(2217 KB) Pobierz
Czarnogóra
Fiord na Adriatyku
P r z e w o d n i k
Ubezpieczenie
w podróży
Autorzy przewodnika:
Draginja Nadaždin, Maciej Niedźwiecki, Krzysztof Bzowski (m.in.
Orjen,
Rumija, Berane, Moračke planine, Sinjajevina, Pljevlja, Plužine, Bioč, Maglić i Volujak,
trasy w masy-
wie Lovćen; uzupełnienia w rozdziałach wstępnych oraz w opisach miejscowości i innych atrakcji
turystycznych), Maciej Żemojtel (Kučke
planine – Crna planina i Maglić Kučki, Bjelasica, Komovi),
Grzegorz Petryszak (Plav,
Prokletije, Visitor)
Dziękujemy też autorom, których uwagi i teksty wykorzystano podczas przygotowania poprzed-
nich wydań przewodnika: Tomaszowi Bańce, Beacie Kozerskiej, Markowi Styczyńskiemu, Małgo-
rzacie A. Szyszkowskiej, Pawłowi Paulusowi Sulikowi, Dominice Zarębie.
Aktualizacja:
Krzysztof Bzowski
Redaktor prowadzący:
Maciej Żemojtel
Redakcja i korekta wydania:
Firma AB Agnieszka Bąk
Zdjęcia na okładce:
Okł. I –
Boka Kotorska,
© Kushch Dmitry | Fotolia.com
Okł. IV –
Panorama Budvy,
© Pecold | Fotolia.com
Projekt okładki:
Paweł Polański, Paweł Panczakiewicz
Skład:
Jan Szczurek
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniej-
szej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficz-
ną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym
powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi
ich właścicieli.
Autorzy oraz wydawnictwo Helion dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje
były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie,
ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autorzy oraz
wydawnictwo Helion nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wyni-
kłe z wykorzystania informacji zawartych w książce.
Wydawnictwo Helion
ul. Kościuszki 1c, 44-100 Gliwice
tel.: 32 2309863
e-mail: redakcja@bezdroza.pl
księgarnia internetowa: http://bezdroza.pl
Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres:
http://bezdroza.pl/user/opinie/?becza6
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
Wydanie VI
ISBN: 978-83-246-8516-5
Copyright © Helion, 2014
• Kup książkę
• Poleć książkę
• Oceń książkę
• Księgarnia internetowa
• ubię to!
L
Nasza społeczność
© ddsign | Fotolia.com
Wysepki: Sveti Djordje i Gospa od Škrpjela
Kup książkę
Poleć książkę
Boka Kotorska
Skarby przyrody
Meandry Rijeki
Jezioro Szkoderskie (okolice Virpazaru)
© vpopovic | iStockphoto.com
© BTRSELLLER | Fotolia.com
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
Skarby przyrody
Wybrzeże Adriatyku
4
Wybrzeże Adriatyku
Zwiedzanie kraju
www.e-przewodniki.pl
www.bezdroza.pl
4
Wybrzeże Adriatyku
Zwiedzanie kraju
Zobacz koniecznie
ALBANIA
5 km
Region 3
Szkodra
PLANY MIAST
0
Wybrzeże Adriatyku
Sveti
Nikola
Koplik
Szkoderskie
Budva
(s. 195) – tętniące życiem miasto o śródziemnomorskim charakterze,
największy kurort czarnogórskiego wybrzeża
Monaster Podmaine
(s. 201) – dawna siedziba czarnogórskich metropolitów
Petrovac na moru
(s. 206) – spokojne miasteczko wśród oliwnych gajów
Stary Bar
(s. 185) – opuszczone miasto rozciągające się na skalistym wzgórzu
Sveti Stefan
(s. 204) – malownicza wizytówka czarnogórskiego wybrzeża,
wyspa otoczona potężnym murem obronnym
Ulcinj
(s. 208) – miejsce spotkania Wschodu z Zachodem, główny ośrodek
mniejszości albańskiej w Czarnogórze
Šas
Vladimir
Jezioro
Szaskie
Dolni Štoj
Park Narodowy
Jeziora Szkoderskiego
Golubovci
Jezioro
Vranjina
Stary Bar
R
U
M
½abljak
Veliki
Pijesak
Šušanj
Utjeha
Kruče
IJ
A
Ulcinj
Wie
lka
Pla
ż
a
ADA
Brajići
Bečići
Rafailovići
BUDVA ( . 196, 198)
Pržno
Jaz
Virpazar
Miločer
BUD
VA
N
Sveti Stefan
ZALIV
SKI
Petrovac
Reževići
na moru
Perazicia
Do
Gradište
Čanj
Sutomore
PÓŁWYSEP
RATAC
R
K
IE
Podmaine
Kotor
M
O
R
Z
E
iwiera Czarnogórska to region, w którym w miesiącach letnich skupia się niemal
cały ruch turystyczny. Wspaniałe, niemające sobie równych widoki – charakte-
rystyczne połączenie posępnych, „czarnych” gór oraz lazurowego morza sprawia, iż
każdy wędrujący po kraju turysta musi tu zawitać. Rozłożone w zatokach historycz-
ne miasta, takie jak Budva, Sv. Stefan, Stari Bar czy Ulcinj stanowią bardzo dobrą
lekcję, jak świat Zachodu, reprezentowany na tym obszarze od dawna przez wspa-
niałe dziedzictwo kulturowe Wenecji, w naturalny, prawie niezauważalny sposób
przechodzi w świat Orientu. Tylko na wybrzeżu czarnogórskim można zobaczyć, jak
weneckie kampanile, z biegiem przejechanych kilometrów, „oddają przestrzeń”
smukłym minaretom, a charakterystyczna kultura weneckich miast przechodzi
w żywiołowość wschodnich bazarów.
Cetinje
Bar
Stanjevići
Park Narodowy
Lovćen
A
D
R
I
A
T
Y
C
s. 214
s. 102
Oprac. G. Marchut
s. 140
182
Kup książkę
183
Kup książkę
Poleć książkę
Poleć książkę
4
Bar Zwiedzanie kraju
Wybrzeże Adriatyku
www.e-przewodniki.pl
www.bezdroza.pl
ny Baru przez Bizancjum w 1149 r. metro-
Bar
polia barska upadła. W 1183 r. wielki żupan
(Бар)
Stefan Nemanja przejął Bar oraz inne
liczba mieszkańców: ok. 17,7 tys.;
\
+382 30
miasta Primorja. W 1199 r. Vukan, „król”
Bar to przede wszystkim ważny węzeł Zety, wskrzesił dawną prowincję kościel-
komunikacyjny zarówno w skali Czar- ną. Miasto pozostawało w rękach Nema-
nogóry, jak i całej byłej Jugosławii –
a wszystko za sprawą największego
Genealogia z Baru –
morskiego portu Jugosławii, oraz stacji
Latopis Popa Dukljanina
końcowej na trasie kolejowej łączącej
W 1149 r. Bar stracił status podległej Rzy-
Serbię (i resztę świata) z Czarnogórą.
mowi metropolii. Kościół Zety wrócił pod
Ma on stałe połączenie promowe z wło-
jurysdykcję arcybiskupa dubrownickiego.
skim miastem Bari. Port w Barze został
W Barze nikt nie mógł się z tym pogodzić,
zwłaszcza że Dubrownik chciał przejąć
w znacznym stopniu zniszczony wskutek
zwierzchnictwo nad wszystkimi biskup-
trzęsienia ziemi w 1979 r. Jednak turyści
stwami Zety. W takich okolicznościach
powinni tu zajrzeć ze względu na Stary
powstało największe dzieło piśmiennictwa
Bar, stanowiący właściwie osobną część,
zeckiego tych czasów. Oryginalna wersja
starówkę zamieszkaną już wyłącznie
nie zachowała się jednak do dzisiaj za-
chowana. Historycy nie są nawet do końca
przez duchy przeszłości.
njiciów do lat 60. XIV w., do momentu
przejęcia przez lokalną dynastię Balši-
ciów. W 1443 r. Bar zdobyli Wenecjanie,
by w 1571 r. stracić go na rzecz Turków.
Bar legł w gruzach w 1878 r. w okresie
wojny rosyjsko-tureckiej, podczas oblę-
żenia znajdujących się tam oddziałów
tureckich przez wojska czarnogórskie.
15 IV 1979 r. miasto nawiedziło trzęsie-
nie ziemi, które doszczętnie zrujnowa-
ło starówkę.
Nową część Baru, założoną przez Czar-
nogórców pod koniec XIX w., znacznie
rozbudowano po II wojnie światowej.
W 1952 r. rozpoczęto budowę portu,
a w 1976 r. linii kolejowej do Belgradu.
Miejsca, które warto zobaczyć
Jednym z najciekawszych miejsc tej czę-
ści wybrzeża jest
Stary Bar
(Stari Bar) –
niezamieszkane Stare Miasto, które
rozciąga się na skalistym wzgórzu, oraz
żywe i gwarne podgrodzie z kamienny-
mi zabudowaniami, założone w XIV w.
u stóp tego wzgórza. Aby tam dotrzeć,
należy, jadąc w kierunku Ulcinja, wysiąść
z autobusu na przystanku ok. 1,5 km za
wiaduktem kolejowym, przy asfaltowej
drodze odbijającej w bok z Magistrali
Adriatyckiej. W tym miejscu stoi tablicz-
ka z napisem „Stari Bar” oraz rozpoście-
ra się panorama starego miasta. Stąd do
bramy Starego Baru trzeba iść pod górę
asfaltową dróżką prawie 1,5 km.
Już samo miejsce, w którym znajdu-
je się najstarsza część Starego Baru, ma
charakter obronny. Jest to górujące nad
okolicą płaskie wzgórze, które ma jed-
nak strome, niemal pionowe skaliste
Historia
Według zachowanych dokumentów
pierwsza datowana wzmianka o Barze
pochodzi z X w. Ale prawdopodobnie już
w VI w. Rzymianie mieli założyć tu gród
Antivareos (Antibarium, ponieważ leży
naprzeciwko miasta Bari znajdującego
się na Półwyspie Apenińskim). Napły-
wająca tu ludność romańska była z cza-
sem wypierana przez Słowian z głębi
Półwyspu Bałkańskiego. Początek dłu-
giego okresu świetności Baru przypada
na wiek XI. Do 1042 r. Antibarium nale-
żało do Bizancjum, a następnie przeszło
pod kontrolę Zety. W 1089 r. syn Michała,
Konstantyn Bodin, za zgodą antypapie-
ża Klemensa III Wiberta, założył w Barze
metropolię kościelną obejmującą całe
królestwo Zety. Po zdobyciu po raz kolej-
184
pewni, w jakim języku dzieło zostało napi-
sane (prawdopodobnie po łacinie). Znane
są tylko późniejsze jego redakcje, powsta-
łe już w czasach nowożytnych. Nie bardzo
też wiadomo, kim był autor, choć najpraw-
dopodobniej duchownym, potomkiem
ludności romańskiej, która zamieszkiwała
Dalmację i miasta na Primorju. Wiadomo
jednak na pewno, że był zwolennikiem nie-
zależnej katolickiej prowincji z siedzibą w
Barze. Napisany przez niego latopis miał
bronić praw miasta do zachowania wła-
snej metropolii. W jaki sposób? Otóż autor
pokazał, że metropolia barska kontynuuje
tradycje funkcjonującego u schyłku staro-
żytności biskupstwa w mieście Dioklea
(w okolicach dzisiejszej Podgoricy). Mimo
że w dziele znajdują się np. wzmianki o dy-
nastiach, które nigdy nie istniały, i o wyda-
rzeniach, które nigdy nie miały miejsca, to
dla historyków latopis pozostaje nieoce-
nionym źródłem informacji o początkach
serbskiej państwowości.
zbocza. Wzniesienie to wyrosło u stóp
masywu Rumija. Otoczona potężnymi
murami obronnymi (których najstar-
sze fragmenty pamiętają jeszcze wiek
XII) starówka (1 EUR, ale późnym popo-
łudniem albo wcześnie rano można
wejść za darmo) stanowi osobną, śre-
dniowieczną część. Jest to spory zespół
urbanistyczny, w skład którego wcho-
dzą: cerkwie, kościoły, pałace, budyn-
ki mieszkalne, gospodarcze oraz inne
zabudowania, poprzecinane nieregular-
ną siecią ulic. Można tu zobaczyć ruiny
m.in. późnoromańskiego
kościoła św.
Mikołaja
(Sv. Nikole) z XIII w., dawniej
poświęconego św. Markowi,
kościoła
św. Wenerandy
(Sv. Venerande) z XIV–
XV w.,
kościoła św. Stefana
(Sv. Stefa-
na) z XIV–XV w.,
kościoła św. Katarzyny
(Sv. Katarine) z XIV–XV w. Najstarsza świą-
tynia, kościół św. Teodory z przełomu IX
i X w. został przebudowany na przeło-
mie XII i XIII w. jako
cerkiew poświęco-
na św. Jerzemu
(Sv. Djordje). Obecnie
znajduje się w ruinie. Większość budowli
jest doszczętnie zrujnowana, tak że wiele
z nich to właściwie tylko wystające fun-
damenty. Idąc uliczkami, trudno cokol-
wiek rozpoznać. Można odnieść wraże-
nie, że wszystko zostało tu postawione
bez jakiegokolwiek porządku. Uliczki
znajdujące się między ruinami budynków
są zarośnięte spaloną w słońcu trawą, po
której przemykają jaszczurki. Nieocenio-
ną pomocą dla podróżnego okazują się
tu więc tabliczki informujące, że właśnie
stoi przed niegdysiejszą cerkwią, kościo-
łem albo pałacem. Gdzieniegdzie widać
pozostałości po freskach. Nad górną
4
Bar Zwiedzanie kraju
Wybrzeże Adriatyku
185
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
Zgłoś jeśli naruszono regulamin