Finale_2005_Edytor_nutowy_Praktyczne_projekty_finapp.pdf

(502 KB) Pobierz
IDZ DO
PRZYK£ADOWY ROZDZIA£
SPIS TRE CI
KATALOG KSI¥¯EK
KATALOG ONLINE
ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG
Finale 2005.
Edytor nutowy.
Praktyczne projekty
Autor: Piotr Ko³odziej
ISBN: 83-7361-765-5
Format: B5, stron: 312
TWÓJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA
CENNIK I INFORMACJE
ZAMÓW INFORMACJE
O NOWO CIACH
ZAMÓW CENNIK
Finale 2005 to edytor nutowy o niemal nieograniczonych mo¿liwo ciach, z którego
korzystaj¹ zarówno profesjonali ci, jak i amatorzy. Za jego pomoc¹ mo¿na przygotowaæ
ka¿dy rodzaj zapisu muzycznego. Obok nutowego Finale umo¿liwia tak¿e np. zapis
tabulatury gitarowej. W ksi¹¿ce
„Finale. Edytor nutowy nie tylko dla profesjonalistów”
Piotr Ko³odziej przedstawi³ podstawowe mo¿liwo ci tego wspania³ego programu.
Teraz czas na nastêpny krok — opanowanie wszystkich jego tajników.
Ksi¹¿ka „Finale 2005. Edytor nutowy. Praktyczne projekty” jest przeznaczona dla tych
u¿ytkowników Finale, którzy maj¹ ju¿ pewne do wiadczenie w pracy z t¹ aplikacj¹
i chc¹ poznaæ j¹ lepiej. Opisano tutaj sposoby konfiguracji interfejsu u¿ytkownika
oraz narzêdzia towarzysz¹ce programowi. G³ówn¹ tre ci¹ ksi¹¿ki s¹ jednak projekty
muzyczne — autor przedstawia sposoby zapisania w Finale utworów pochodz¹cych
z ró¿nych epok muzycznych, od redniowiecza pocz¹wszy, na muzyce wspó³czesnej
skoñczywszy. Osobny rozdzia³ po wiêcono narzêdziu Finale Notepad — dostêpnej
nieodp³atnie prostszej wersji Finale 2005.
• Konfiguracja programu
• Zapis muzyki dawnej na przyk³adzie chora³u gregoriañskiego
• Muzyka klasycystyczna i romantyczna
• Utwór orkiestrowy
• Muzyka wspó³czesna
• Wstawianie elementów graficznych do zapisu muzycznego
• Praca z plikami MIDI
• Nutowy OCR— skanowanie i konwersja zapisów nutowych
• Generowanie plików PDF
• Tworzenie kopii bezpieczeñstwa za pomoc¹ narzêdzia Backup Tool
• Projekty dla u¿ytkowników programu Finale Notepad
Niezale¿nie od tego, jakim gatunkiem muzyki siê zajmujesz, Finale 2005 bêdzie
doskona³ym narzêdziem, które pomo¿e Ci w pracy. Dziêki tej ksi¹¿ce dowiesz siê,
jak wykorzystaæ wszystkie jego mo¿liwo ci.
CZYTELNIA
FRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE
Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl
Spis treści
O Autorze ......................................................................................... 7
Wstęp .............................................................................................. 9
Rozdział 1. Konfiguracja stanowiska pracy — Finale i dodatkowe elementy ....... 11
Konfiguracja programu, dodatkowych narzędzi i czcionek ............................................ 11
Sprzęt ....................................................................................................................... 12
Ustawienia programu Finale .................................................................................... 12
Instalacja dodatkowych narzędzi .............................................................................. 13
Instalacja czcionek ................................................................................................... 16
Krótko o Finale 2005 — co nowego? ............................................................................. 17
Rozdział 2. Muzyka dawna ................................................................................ 21
Projekt 1. Chorał gregoriański w postaci nota quadrata ................................................. 22
Projekt 2. Współczesny zapis chorału ............................................................................ 28
Projekt 3. Fragmenty chorałowe w utworze instrumentalnym ....................................... 35
Projekt 4. Utwór wokalny z tekstem w języku polskim .................................................. 50
Projekt 5. Incipit — Madrygał Vincenza Ruffo .............................................................. 63
Projekt 6. Notacja menzuralna ........................................................................................ 78
Projekt 7. Tabulatura w muzyce dawnej ......................................................................... 91
Projekt 8. Basso Continuo .............................................................................................. 99
Część A: Wstawiamy cyfrowanie za pomocą Lyrics Tool ..................................... 101
Część B: Wstawiamy cyfrowanie za pomocą Expression Tool .............................. 105
Rozdział 3. Standardowa notacja muzyczna
— przykłady muzyki klasycyzmu i romantyzmu ............................... 111
Projekt 9. Muzyka fortepianowa .................................................................................. 112
Etiuda nr 1 op. 10. .................................................................................................. 112
Etiuda nr 2 op. 10. .................................................................................................. 116
Etiuda nr 3 op. 10. .................................................................................................. 120
Etiuda nr 6 op. 10. .................................................................................................. 123
Ozdobniki ............................................................................................................... 124
Projekt 10. „Cavatina” Karola Kurpińskiego
— przygotowujemy wyciągi głosów z partytury orkiestrowej ................................... 128
Część A: Funkcja Extract Parts .............................................................................. 129
Część B: Special Part Extraction ............................................................................ 148
Część C: Print Parts ................................................................................................ 149
Projekt 11. Pieśń solowa z towarzyszeniem fortepianu ................................................ 152
Projekt 12. Muzyka orkiestrowa ................................................................................... 159
6
Finale 2005. Edytor nutowy. Praktyczne projekty
Rozdział 4. Muzyka współczesna — największe wyzwanie dla Music Engravera .... 187
Projekt 13. Wybrane zagadnienia notacji
na przykładzie kompozycji Piotra Perkowskiego ....................................................... 188
Projekt 14. Elementy tekstowe ..................................................................................... 205
Projekt 15. Elementy graficzne .................................................................................... 217
U ycie modułu Shape Designer ............................................................................. 218
Importowanie grafiki do Finale .............................................................................. 229
Tworzenie linii o ró nych kształtach ...................................................................... 230
Projekt 16. Nuty, akcydencje, nowe znaki artykulacji muzycznej,
skróty notacji muzycznej ........................................................................................... 234
Rozdział 5. Różne ........................................................................................... 253
Projekt 17. Import pliku z edytora nutowego Score do Finale ...................................... 253
Część A: Konwersja utworu fortepianowego
(fragment „Wariacji es-moll” Ignacego Jana Paderewskiego) ............................. 254
Część B: Konwersja utworu wokalno-instrumentalnego ........................................ 257
Projekt 18. Otwieranie plików MIDI ............................................................................ 259
Projekt 19. Nutowy OCR — SmartScore Lite
®
, SmartScore PRO
®
, SharpEye 2
®
.......... 262
Część A: Sonata fortepianowa es-moll, op. 21 I. J. Paderewskiego (fragment) ..... 264
Część B: Partytura orkiestrowa .............................................................................. 271
Część C: Muzyka wokalna ..................................................................................... 273
Projekt 20. Tworzenie plików PDF w Finale ............................................................... 277
Projekt 21. Automatyczne tworzenie kopii bezpieczeństwa plików
(program A Backup Tool) .......................................................................................... 282
Rozdział 6. Finale Notepad — praktyczne projekty .......................................... 287
Projekt 22. Utwór „fortepianowy” ................................................................................ 288
Projekt 23. Utwór wokalny ........................................................................................... 293
Projekt 24. Zmieniamy domyślne nazwy instrumentów (głosów)
— plik tekstowy instrument.txt .................................................................................. 295
Dodatek A Wykaz źródeł materiałów nutowych użytych w tej książce .............. 301
Skorowidz ..................................................................................... 303
Rozdział 2.
Muzyka dawna
W tym rozdziale omówimy mo liwości Finale w zakresie przygotowania muzyki śre-
dniowiecza, renesansu i baroku. Wybrałem w tym celu fragmenty, w których napoty-
kamy ró ne problemy, mogące pojawić się w pracy nad składem utworów z tych
okresów. Starałem się, aby ka dy z nich prezentował odrębne zagadnienia lub ró ne
rozwiązania podobnych problemów.
W kilku projektach tego rozdziału niezbędne będzie użycie pluginu
Roberta Piéchauda
Medieval do muzyki dawnej.
Odmienność zapisu chorałowego w postaci nota quadrata (czterolinia, klucze, specy-
ficzny kształt nut, dodatkowe znaki) zmusza nas do u ycia dodatkowego narzędzia
(oraz czcionek), dlatego powstał odrębny moduł — Medieval — do notacji muzyki
średniowiecza. Pozwala on nie tylko na przygotowanie chorału gregoriańskiego. Za
jego pomocą mo emy tak e „składać” oryginalny zapis notacji modalnej, menzuralnej
(czarnej i białej). Dzięki Medieval skład nut tego rodzaju muzyki wygląda bardzo es-
tetycznie (dzięki dopracowanym czcionkom
Neuma),
a praca jest przyjemna i wygodna.
Rozszerzając Finale o Medieval, jesteśmy w stanie — piszę to z całą odpowiedzialno-
ścią — przygotować ka dy rodzaj zapisu muzycznego.
Finale sprawdza się te świetnie w przygotowaniu transkrypcji muzyki renesansu
i baroku. W dalszych projektach tego rozdziału przygotujemy utwór wokalny z tekstem
polskim — na przykładzie
1. Psalmu
Mikołaja Gomółki. Omówimy ró ne sposoby
wstawiania tekstu słownego do dokumentu Finale. Poka emy, jak prawidłowo wpro-
wadzić cyfrowanie (Basso
Continuo).
W innym projekcie stworzymy na początku
utworu incipit, element stosunkowo rzadko stosowany w standardowym składzie nut
— u ywany głównie w wydaniach źródłowo-krytycznych (choć nie tylko). Wiele
osób (głównie studentów muzykologii), przygotowując transkrypcję muzyki dawnej
w Finale, ma z nim problemy. W tej ksią ce znalazło się miejsce na wyjaśnienie tego
zagadnienia. Powiemy tak e, jak zamienić standardowe kreski taktowe na
Mensurstriche
(kreski między pięcioliniami).
22
Finale 2005. Edytor nutowy. Praktyczne projekty
W tym rozdziale omówimy tak e ró ne metody wprowadzania nut oraz pozostałych
elementów zapisu. Przygotujemy przykład notacji menzuralnej, zapiszemy go w for-
macie graficznym
Tiff
i wstawimy do
MS Worda.
Projekt 1. Chorał gregoriański
w postaci nota quadrata
Zagadnienia poruszane w tym projekcie to:
użycie modułu do notacji muzyki średniowiecznej
Medieval;
zmiana czcionki tekstu słownego utworu.
W tym projekcie powiemy, w jaki sposób mo emy przygotować — za pomocą Finale
i modułu Medieval — chorał gregoriański w zapisie
nota quadrata.
Fragment pięknego
rękopisu widoczny jest na rysunku 2.1. Naszym celem będzie przeniesienie tego zapi-
su do notacji zwanej kwadratową lub nota quadrata. Spróbujemy osiągnąć efekt wi-
doczny na rysunku 2.2.
U yjemy do tego gotowego szablonu dołączonego do Finale razem z pluginem Me-
dieval.
Krok 1.: Otwieramy pliki
Wybieramy polecenie
File/Open
(Ctrl+O), a następnie otwieramy plik
PR01_01.mus.
Jest to pusty dokument z ustawionymi elementami notacji
nota quadrata (czterolinia, klucze, znaki akcydencji itd.).
Wielkość widoku dokumentu możemy zmieniać za pomocą skrótów klawiszowych:
Ctrl+1
(100%),
Ctrl+2
(200%),
Ctrl+4
(400%),
Ctrl+5
(50%),
Ctrl+0
(wielkość defi-
niowana).
Krok 2.: Wprowadzamy nuty
W kolejnym kroku wprowadzimy nuty. Wybór odpowiedniego narzędzia —
Simple
Entry, Speedy Entry, Hyperscribe
czy
Command Line
— pozostawiam do wyboru
Czytelnikowi. Nuty wprowadzamy w
Layer 1
(skrót
Shift+Alt+1).
Ligatury zapisujemy
jako pojedyncze nuty (w chorale nie stosujemy dwudźwięków, trójdźwięków, itd.!).
Pamiętaj, że gdy wprowadzasz nuty, opcje
Jump to Next Measure, Check Acciden-
tals, Check for Extra notes
i
Use five Lines Staff
w menu
Speedy
(jeżeli używasz
Speedy Entry Tool)
oraz
Fill with Rests at End of Measure
(menu
Speedy/Speedy
Options)
nie mogą być zaznaczone. Jeśli do wprowadzania nut używasz
Simple En-
try Tool,
musisz usunąć zaznaczenie opcji
Check for Extra Notes
i
Fill with Rests
at End of Measure
w menu
Simple/Simple Entry Options…
Zgłoś jeśli naruszono regulamin