Jak_sie_nie_pomylic_czyli_potega_matematycznego_myslenia_jaksnp.pdf

(801 KB) Pobierz
Tytuł oryginału: How Not to Be Wrong: The Power of Mathematical Thinking
Tłumaczenie: Marcin Machnik
ISBN: 978-83-283-3262-1
Copyright © 2014 by Jordan Ellenberg
Penguin supports copyright. Copyright fuels creativity, encourages diverse voices, promotes free speech,
and creates a vibrant culture. Thank you for buying an authorized edition of this book and for complying
with copyright laws by not reproducing, scanning, or distributing any part of it in any form without
permission.
Polish edition copyright © 2017 by Helion SA
All rights reserved.
“Soonest Mended” from The Double Dream of Spring by John Ashbery. Copyright © 1966, 1970 by John
Ashbery. Reprinted permission of Georges Borchardt, Inc., on behalf of the author.
“Sitting on a Fence” words and music by Ian Cullimore and Paul Heaton. Copyright © 1986 Universal
Music Publishing Ltd. and Universal / Island Music Ltd. All rights in the United States and Canada
controlled and administrated by Universal Polygram International Publishing, Inc. All rights reserved.
Used by permission. Reprinted permission of Hal Leonard Corporation.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej
publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną,
fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje
naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich
właścicieli.
Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były
kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane
z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie
ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji
zawartych w książce.
Materiały graficzne na okładce zostały wykorzystane za zgodą Shutterstock Images LLC.
Wydawnictwo HELION
ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE
tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63
e-mail:
helion@helion.pl
WWW:
http://helion.pl
(księgarnia internetowa, katalog książek)
Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres
http://helion.pl/user/opinie/jaksnp
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
Printed in Poland.
Kup książkę
Poleć książkę
Oceń książkę
Księgarnia internetowa
Lubię to! » Nasza społeczność
SPIS TREŚCI
KIEDY W OGÓLE TEGO UŻYJĘ?
9
CZĘŚĆ I
Liniowość
Rozdział 1.
MNIEJ JAK SZWECJA
25
33
Rozdział 2.
PROSTA LOKALNIE, KRZYWA GLOBALNIE
Rozdział 3.
WSZYSCY MAJĄ NADWAGĘ
49
59
Rozdział 4.
ILE TO BĘDZIE W ZABITYCH AMERYKANACH?
Rozdział 5.
WIĘCEJ TORTU NIŻ MIEJSCA NA PATERZE
71
CZĘŚĆ II
Wnioskowanie
Rozdział 6.
BALTIMORSKI MAKLER GIEŁDOWY I KOD BIBLII
Rozdział 7.
MARTWE RYBY NIE CZYTAJĄ W MYŚLACH
91
113
81
Rozdział 8.
SPROWADZENIE DO NIEPRAWDOPODOBIEŃSTWA
Rozdział 9.
MIĘDZYNARODOWY ROCZNIK HARUSPIKÓW
125
Rozdział 10.
JESTEŚ TAM, BOŻE? TO JA, ANALIZA BAJEZJAŃSKA
139
Kup książkę
Poleć książkę
8
SPIS TREŚCI
CZĘŚĆ III
Oczekiwania
Rozdział 11.
CZEGO OCZEKIWAĆ,
GDY OCZEKUJESZ WYGRANEJ NA LOTERII
Rozdział 12.
ZBYT RZADKO SPÓŹNIASZ SIĘ NA SAMOLOT!
Rozdział 13.
TAM, GDZIE STYKAJĄ SIĘ TORY
207
163
191
CZĘŚĆ IV
Regresja
Rozdział 14.
TRIUMF PRZECIĘTNOŚCI
Rozdział 15.
ELIPSA GALTONA
249
277
237
Rozdział 16.
CZY RAK PŁUC SKŁANIA DO PALENIA PAPIEROSÓW?
CZĘŚĆ V
Egzystencja
Rozdział 17.
NIE MA CZEGOŚ TAKIEGO JAK OPINIA PUBLICZNA
Rozdział 18.
„Z NICOŚCI STWORZYŁEM PRZEDZIWNY
NOWY WSZECHŚWIAT”
311
JAK MIEĆ SŁUSZNOŚĆ
Podziękowania
Przypisy
Skorowidz
345
365
343
331
291
Kup książkę
Poleć książkę
KIEDY W OGÓLE TEGO UŻYJĘ?
W
tej chwili w sali wykładowej gdzieś na świecie jakaś studentka klnie pod nosem na
swojego nauczyciela matematyki, przez którego będzie musiała poświęcić znaczną
część weekendu na obliczenie trzydziestu całek oznaczonych.
Nasza uczennica z całą pewnością wolałaby zająć się czymś innym. Można nawet zaryzy-
kować stwierdzenie, że wolałaby zająć się
czymkolwiek,
byle nie tym. Wie to, bo znaczną część
poprzedniego weekendu spędziła na obliczaniu innych — chociaż tak naprawdę bardzo po-
dobnych — trzydziestu całek oznaczonych. Nie widzi w tym żadnego sensu, co też mówi swo-
jemu nauczycielowi. I w którymś momencie ich wymiany zdań pada to najbardziej przerażające
dla wykładowcy pytanie:
Kiedy w ogóle tego użyję?
Wykładowca przypuszczalnie odpowie coś takiego:
— Rozumiem, że cię to nudzi, ale pamiętaj, że nigdy nie wiadomo, do jakiej pracy trafisz.
Teraz nie widzisz w tym sensu, ale być może wybierzesz branżę, w której umiejętność szybkiego
i poprawnego obliczania całek oznaczonych jest niezwykle ważna.
Taka odpowiedź prawdopodobnie nie usatysfakcjonuje studentki. To dlatego, że jest kłam-
stwem. Zarówno ona, jak i nauczyciel zdają sobie z tego sprawę. Dorosłych, którym przyda się
całka z (1–3x+4x
2
)
–2
dx, wzór na cos 3θ lub syntetyczne dzielenie wielomianów, można policzyć
na paru tysiącach rąk.
To kłamstwo nie jest też specjalnie satysfakcjonujące dla nauczyciela. Kto jak kto, ale ja
powinienem to wiedzieć, bo jako wykładowca matematyki zadałem liczenie całek oznaczonych
setkom studentów.
Na szczęście istnieje lepsza odpowiedź. Brzmi ona mniej więcej tak:
— Matematyka nie polega na przeprowadzaniu do upadłego serii żmudnych obliczeń, cho-
ciaż można odnieść takie wrażenie na podstawie odbytych przez was lekcji zwanych
matema-
tyką.
Całki są dla matematyki tym, czym trening siłowy i kalistenika dla piłki nożnej. Jeśli
chcesz grać w piłkę nożną — ale tak
na serio,
na zawodowym poziomie — czeka cię mnóstwo
nudnych, powtarzalnych i pozornie bezcelowych ćwiczeń. Czy zawodowy piłkarz kiedykolwiek
ich
użyje?
Cóż, nigdy nie widziałem, by ktoś w trakcie meczu biegał z ciężarkami lub robił zygzaki
Kup książkę
Poleć książkę
Zgłoś jeśli naruszono regulamin