Schopenhauer Arthur - Sztuka_prowadzenia_sporów.pdf

(438 KB) Pobierz
Sztuka prowadzenia sporów
Arthur Schopenhauer
Księgarnia Teodora Paprockiego i S-ki, Warszawa, 1893
Pobrano z Wikiźródeł dnia 25 stycznia 2021
1
S Z T U K A
PROWADZENIA SPORÓW.
PRZEZ
A. Schopenhauera.
Tłumaczył
Jan Lorentowicz.
WA R S Z AW A.
NAKŁADEM KSIĘGARNI
Teodora Paprockiego i S-ki.
41. Nowy-Świat, 41.
1893.
2
I. ERYSTYKA
[1]
II. WYBIEGI
DODATEK
Przypisy
1.
Spis treści przygotowany przez redakcję Wikiźródeł.
Tekst jest
własnością publiczną
(public
domain).
Szczegóły licencji na
stronach autora:
Arthur Schopenhauer
i tłumacza:
Jan Lorentowicz.
3
I.
E RY S T Y K A .
Wyrazy „logika” i „dyalektyka” używanemi były już
przez starożytnych jako synonimy, chociaż λογίζεσϑαι —
obmyślać, roztrząsać, obliczać, a διαλέγεσϑαι —
rozmawiać — są to pojęcia zgoła odmienne.
Podobne używanie tych wyrazów przechowało się
również przez wieki średnie, a nawet spotykamy je i dziś
jeszcze. W nowszych jednak czasach niektórzy uczeni,
szczególniej Kant, używali wyrazu
dyalektyka
w znaczeniu
ujemnem, nazywając ją „sofistyczną sztuką dysputowania,”
i dlatego wyżej stawiali nazwę „logika,” jako bardziej
niewinną. W rzeczywistości obydwa te wyrażenia
oznaczały toż samo i w ostatnich latach znowu zaczęto je
uważać za synonimy.
Taki stan rzeczy krępuje mnie nieco i nie pozwala mi
wyodrębnić znaczenia obu tych nauk — logiki i dyalektyki
— tak, jakbym tego pragnął. Mojem zdaniem
logikę
należy
określić jako „naukę o prawach myślenia czyli sposobach
działalności rozumu” (od wyrazu λογίζεσϑαι — obmyślać,
obliczać, — pochodzącego znów od λόγος —
rozum
lub
słowo; dyalektykę
zaś — używając wyrazu tego w
znaczeniu współczesnem — jako „sztukę prowadzenia
sporów lub rozmów” (od διαλέγεσϑαι). Ale dyskurs każdy
polega na przytoczeniu: albo faktów, albo poglądów, t. j. raz
bywa historycznym, drugi raz jest roztrząsaniem
czegośkolwiek. Ztąd jasną jest rzeczą, że przedmiot logiki
4
Zgłoś jeśli naruszono regulamin