Wojciech Kwasieborski - Podstawy narodowo-radykalnej przebudowy szkoły polskiej.pdf

(3304 KB) Pobierz
Tekst zdigitalizowany i opublikowany został w ramach projektu
"Cyfrowa Biblioteka Myśli
Narodowej".
Więcej o samym projekcie oraz innych naszych publikacjach możesz przeczytać
na stronie cbmn.pl
Tekst opracowany na podstawie:
Wojciech Kwasiebroski,
Podstawy narodowo-radykalnej
przebudowy szkoły polskiej,
Kolumna, Warszawa 1937
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Tekst znajduje się w Domenie Publicznej i może być dowolnie rozpowszechniany i
powielany. Autorzy publikacji cyfrowej zrzekają
się wszelkich praw autorskich związanych z
digitalizacją i obróbką tekstu na zasadzie licencji
Creative Commons Zero
SPIS TREŚCI
Wstęp
.......................................................................................................................... 4
Założenia podstawowe
............................................................................................... 6
Zadania szkoły
............................................................................................................. 9
Budowa szkolnictwa ................................................................................................. 13
Charakter prawny szkolnictwa ................................................................................. 17
Organizacja szkoły pod względem narodowościowym i wyznaniowo-religijnym
.... 18
Zagadnienie Koedukacji ............................................................................................ 23
Program nauczania ................................................................................................... 25
Nauczycielstwo ......................................................................................................... 29
Stosunek szkoły do Powszechnej Organizacji Wychowawczej
................................. 29
Zagadnienie przebudowy szkolnictwa polskiego w duchu narodowo-radykalnym
jest po raz pierwszy obszerniej sprecyzowane. Sprawy, wiążące się ze szkołą i oświatą,
leżały dotychczas odłogiem, nie poruszane przez publicystykę Ruchu Narodowo-
Radykalnego. Dlatego też w niniejszej pracy byłem zmuszony przejść ogromnie szeroką
dziedzinę zagadnień, co uniemożliwiło szczegółowsze ich rozpatrywanie. Musiałem
ograniczyć się jedynie do rzeczy najistotniejszych, a nawet i te traktować bardzo ogólnie
i szkicowo. Tak więc np. niezmiernie doniosłe zagadnienie programu nauczania w
przyszłej szkole polskiej czeka jeszcze na szczegółowe, bardziej wyczerpujące
opracowanie. To, co na ten temat napisałem, jest zaledwie wstępem do szczegółowych
rozważań.
Wstęp
Przewrót, dokonujący się w życiu narodów europejskich zmienia mniej lub więcej
radykalnie, panujące w ubiegłym okresie dziejów, poglądy na szereg instytucji
społecznych. Miedze innymi uległ gruntownemu przeobrażeniu pogląd na zadania szkoły
i istotę oświaty. Wiek XIX zrobił z oświaty jeden ze swoich moralno-społecznych
dogmatów. Wiedze, oświecenie uznał
-zgodnie
z poglądami racjonalistyczne
-
pozytywistycznej filozofii -
za główny motor społecznego postępu, za zbawienne
lekarstwo
na upadek moralny ludzkości, którego przyczyn dopatrywał się głównie w
ciemnocie umysłowej człowieka. Oświecenie człowieka i obywatela, danie mu książki i
szkoły miało więc być cudownym środkiem na wszystkie nieszczęścia, trapiące naszą
cywilizację. Nauka, oświata te słowa miały dla człowieka ubiegłej epoki wprost magiczne
znaczenie. Dla ludzi, wierzących w nieograniczoną potęgę rozumu, były one programem
dla wszystkich dziedzin życia, były symbolem postępu cywilizacyjnego. „Nauka i tylko
nauka - pisa! w roku 1848 Ernest Renan -
może dać ludzkości to. bez czego ona nie może
żyć: symbol i prawo... Nie jest przesadą, gdy się mówi, że nauka zawiera przyszłość
ludzkości, że ona jedna może powiedzieć słowo o jej przeznaczeniu i nauczyć ją, w jaki
sposób ma osiągnąć swój cel”
1
.
Nic tedy dziwnego,
że przy tego rodzaju poglądach zagadnienie oświaty stanęło w
ubiegłej epoce ponad wszystkimi innymi, hasło „oświaty dla mas!” wypisały na swych
1
E. Renan
„L‘Avenir de la Science”
S. 51.
4
sztandarach wszystkie, prawdziwie lub fałszywie postępowe, ruchy społeczno-
polityczne, a szkołę uznano za „świątynię nauki”, niemal za ołtarz życia narodowego.
Nie ulega wątpliwości, że wiek XIX zrobił bardzo wiele w dziedzinie oświaty
powszechnej i przyczynił się wydatnie do zwalczania ciemnoty umysłowej najszerszych
mas ludności, lego błędem było natomiast fałszywe pojmowanie istoty oświaty i roli jej
narzędzia
-
szkoły. Błąd ten pociągnął za sobą szkodliwe następstwa, których objawów
nie potrzeba daleko szukać. Niezliczone zastępy ludzi, sfabrykowane przez szkoły
różnych typów,
ludzi, których masy rzeczy nauczono,
a którzy w rezultacie nic nie umieją,
o szablonowych, fałszywie wszechstronnych i przerażająco płytkich umysłach,
niezdolnych do samodzielnego,
głębszego wysiłku, bez gruntowniejszej wiedzy w
jakiejkolwiek określonej dziedzinie życia –
oto produkt
te metody oświatowej.
Tak „oświecony” człowiek miał przeważnie jedną drogę przed sobą: drogę
urzędniczą, niewymagającą fachowego wykształcenia w określonej dziedzinie wiedzy,
zadawalającą się wszechstronnym, nieproduktywnym dyletantyzmem. Panujący w
dzisiejszej
biurokracji typ umysłowy, typ psychiczny w szerokim słowa tego znaczeniu
jest niewątpliwie produktem systemu uczenia w ubiegłym okresie, który „oświecał”
każdego, nie licząc się z potrzebami wszechstronnie rozwiniętego i zróżnicowanego życia
narodowego.
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin