Historyczne Bitwy 025 - Sewastopol 1941-1942,1944, Tadeusz Konecki.pdf

(4738 KB) Pobierz
H I S T O R Y C Z N E BITWY
TADEUSZ KONECKI
SEWASTOPOL
1941-1942, 1944
Wydawnictwo
Ministerstwa Obrony
W a r s z a w a 1987
Narodowej
Opracowanie graficzne serii: Jerzy Kępkiewicz
Ilustrację na obwolutę projektowa): Waldemar Żaczek
Redaktor: Zbigniew Czerwiński
Redakcja map: Maria Stępniowska
Redaktor techniczny: Grażyna Woźniak
Korektor: Krystyna Stachowiak
© Copyright by Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej,
Warszawa 1987 r. Wydanie I
ISBN 83-11-07437-2
Nakład 20 000 +
280 egz.
Objętość 11,52 ark. wyd., 13,0 ark. druk. (z wkładkami)
Papier offsetowy V kl. 70 g, 8 2 X 1 0 4 / 3 2 .
Oddano do składania w lutym 1987 r.
Druk ukończono w październiku 1987 r.
Wojskowe Zakłady Graficzne im. A. Zawadzkiego
w Warszawie. Zam. nr 8652
Cena zl 3 1 0 . -
K-27
CEL STRATEGICZNY
UKRAINA, KRYM, KAUKAZ
W hitlerowskim planie wojny ze Związkiem Radzieckim
wykonanie głównego uderzenia w kierunku Moskwy powierzo-
no Grupie Armii „Środek". Jej prawy sąsiad, Grupa Armii
„Południe", miał z postaw wyjściowych na południe od błot po-
leskich nacierać w kierunku Kijowa, opanować Ukrainę, Krym
i Kaukaz.
W strategicznych planach Hitlera kierunek południowy od-
grywał szczególną rolę z kilku względów. Po pierwsze, Hitler
liczył na zyskanie bogactw południowych ziem Związku Ra-
dzieckiego: ukraińskiego zboża, węgla i rudy żelaza, a zwłaszcza
kaukaskich złóż ropy naftowej. Opanowanie tych rejonów miało
pozbawić Związek Radziecki możliwości kontynuowania wojny,
a Trzeciej Rzeszy umożliwić rozprawienie się z Wielką Bryta-
nią, zanim Stany Zjednoczone przygotują się do wojny.
Po drugie, szybkie opanowanie wybrzeży Morza Czarnego,
a zwłaszcza wybrzeży Półwyspu Krymskiego, miało zapewnić
skuteczną osłonę przed radzieckimi bombardowaniami rumuń-
skich złóż ropy naftowej, zaopatrujących przemysł i siły zbrojne
Niemiec. Rumuńskie zagłębie naftowe dostarczało Trzeciej
Rzeszy rocznie 3 mln ton ropy (na ogólne wydobycie 4 mln
ton) i było jedynym liczącym się źródłem zaopatrzenia Nie-
miec w ten niezwykle cenny surowiec.
Po trzecie z planem opanowania południowych obszarów
Związku Radzieckiego, a zwłaszcza Krymu i Kaukazu, Hitler
wiązał nadzieję na przeciągnięcie na stronę Osi wahającej się
Turcji, a także na opanowanie terenów roponośnych nad Zato-
6
ką Perską. W lipcu 1941 r. w dowództwie hitlerowskim opra-
cowany został „Plan natarcia przez Kaukaz ku granicy Iraku
z Iranem", zakładający sześć etapów tej operacji, poczynając od
listopada 1941 r. do września 1942 r.
1
Wszystkie te względy
strategiczne powodowały, iż w toku realizacji planu „Barbaros-
sa" dowództwo hitlerowskie do działań Grupy Armii „Połud-
nie" przywiązywało coraz większą wagę. Szef Sztabu General-
nego Wojsk Lądowych gen. Franz Haider w notatce, przygo-
towanej 23 lipca na naradę u Hitlera, tak określił zadanie tej
Grupy: „Ukraina (Krym), później dolna Wołga — Kaukaz;
przekazanie sił do obrony wybrzeża". Następnie zaś zapropo-
nował terminarz: „W ciągu około jednego miesiąca (25.8) mo-
żemy przyjąć, że nasze wojska będą wokół Leningradu, wokół
Moskwy, na linii Orzeł — Krym. Na początku października
nad Wołgą, na początku listopada wokół Baku, Batumi"
2
.
Tymczasem wojska Grupy Armii „Południe" feldmarsz. Gerda
von Rundstedta, po przewlekłej, ciężkiej bitwie pancernej na
Wołyniu, utknęły w połowie lipca na przedpolach Kijowa. W
tej sytuacji, wbrew stanowisku Naczelnego Dowództwa Wojsk
Lądowych, Hitler podjął właśnie 23 lipca decyzję wydzielenia
do zniszczenia armii radzieckich pod Kijowem 2 grupy pancer-
nej gen. Heinza Guderiana z Grupy Armii „Środek".
Cel tej operacji był dalekosiężny. 2 grupa pancerna Guderia-
na wraz z 1 grupą pancerną gen. Ewalda Kleista z Grupy Armii
„Południe", po okrążeniu i zniszczeniu radzieckich wojsk pod
Kijowem, miały utorować drogę armiom polowym do opano-
wania Charkowskiego Rejonu Przemysłowego oraz podjęcia
natarcia przez Don na Kaukaz. „Pierwszoplanowym zada-
niem — głosi aneks do dyrektywy 33 — głównej masy dywizji
piechoty jest opanowanie Ukrainy, Krymu i terytorium Rosyj-
skiej Federacji do Donu. Służbę okupacyjną na obszarach na
południowy zachód od Bohu ceduje się na wojska rumuń-
skie"
3
.
1
Somerszenno siekrietno. Tolko dlia komandowanija. Strategija faszistskoj
Giermanii w wajnie protito SSSR. Dokumenty i materiały,
Moskwa 1976,
s. 213 —216.
2
W. H u b a t s c h ,
Hitlers Weisungen fur die Kriegsführung 1939 —1945,
Frankfurt a. M, 1962, s. 143.
3
F. H a i d e r ,
Dziennik wojenny,
Warszawa 1974, t. 3, s. 145, 148.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin