Historyczne Bitwy 020 - Madryt 1936-1937, Lech Wyszczelski.pdf

(2976 KB) Pobierz
Opracowanie graficzne serii: Jerzy Kępkiewicz
Ilustrację na obwolucie projektował: Jerzy Rozwadowski
Redaktor: Zofia Gawryś
Redaktor kartograficzny: Maria Stępniowska
Redaktor techniczny: Janusz Festur
Zdjęcia: WAF, Archiwum Dokumentacji Mechanicznej, CA
KC
PZPR,
repr. z:
Brygada internacional,
Berlin 1974,
Der freiheitskoepf des spainhen
Volkes und die internacionale Solidarität 1936—1937,
Berlin 1956,
zbiory własne autora.
© Copyright by Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej
Warszawa 1986. Wydanie I
ISBN 83-11-07343-0
HISTORYCZNE BITWY
LECH WYSZCZELSKI
MADRYT 1936-1937
Wydawnictwo
Ministerstwa Obrony Narodowej
Warszawa 1986
WSTĘP
Lata 1918—1939, powszechnie uważane za okres pokoju, nie były
wolne od konfliktów zbrojnych, a nawet lokalnych wojen. Były to woj­
ny o różnej skali i zasięgu. Jedną z największych była narodoworewo-
lucyjna wojna w Hiszpanii 1936—1939. O tym, że zaliczona została do
znaczących wydarzeń okresu międzywojennego, zadecydowała zarów­
no skala prowadzonych działań militarnych, jak i jej znaczenie polity­
czne. W wojnie tej walczyły niemalże milionowe armie. Była ona po­
nadto swoistym poligonem doświadczalnym, na którym wypróbowy-
wano najnowsze typy sprzętu i uzbrojenia wojskowego oraz nowe
zasady taktyki prowadzenia walki zbrojnej. Tego rodzaju eksperymen­
ty czynił zwłaszcza niemiecki Wehrmacht. Wojnę tę traktował on jako
doskonały poligon, pozwalający praktycznie sprawdzić doktrynę wo­
jenną w przededniu przygotowań do wojen o panowanie nad Europą
i światem.
Polityczne znaczenie wojny hiszpańskiej polegało na próbie przeciw­
stawienia się sił demokratycznych rozszerzającej się ekspansji faszyz­
mu. Dlatego gdy po stronie rebeliantów zaangażowały się czynnie fa­
szystowskie rządy Włoch i Niemiec, postępowa opinia świata udzieliła
pomocy legalnemu rządowi republikańskiemu. Doprowadziło to do sy­
tuacji, że wojna domowa przekształciła się w narodoworewolucyjną
wojnę ludu hiszpańskiego. Radykalizacja mas oraz potrzeba zaktywi­
zowania dla obrony republiki szerokich rzesz społeczeństwa stworzy­
ły konieczność realizacji głębokich reform i przemian społecznych.
Rebeliantów dążących do unicestwienia republiki i wprowadzenia to­
talnej dyktatury czynnie wspierały państwa faszystowskie, a w sposób
zamaskowany także międzynarodowy kapitał. Po drugiej stronie zgru­
powani byli zwolennicy demokratyzacji ustroju, ewoluujący coraz wy­
raźniej ku przemianom o charakterze rewolucyjnym, postępowa opinia
świata oraz pierwsze państwo socjalistyczne Związek Radziecki, który
7
obok poparcia politycznego dostarczał sprzętu wojskowego i materia­
łów niezbędnych republikanom do prowadzenia walki.
Wojna hiszpańska jest interesująca dla historyków sztuki wojennej
ze względu na specyficzny charakter prowadzonych działań. W pier­
wszym etapie trwającym do listopada 1936 r. była to wojna manewro­
wa, prowadzona niewielkimi liczebnie siłami na rozległych przestrze­
niach operacyjnych. Nie było jeszcze wtedy możliwe utworzenie sta­
łych frontów, a działania prowadziły stosunkowo niewielkie zgrupowa­
nia. Z reguły dążyły one do opanowania ważniejszych miast i ośrod­
ków administracyjnych. Była to tzw. wojna kolumnowa. Nazwa po­
chodziła od tego, że obie strony tworzyły kilkutysięczne kolumny dzia­
łające na samodzielnych i odizolowanych kierunkach i dążące do opa­
nowania wyznaczonych obiektów. Na tym etapie nie było scentra­
lizowanego dowodzenia. W działaniach wojennych dominowała im­
prowizacja.
Rebelianci dzięki pomocy, jakiej udzieliły im faszystowskie rządy
Włoch i Niemiec, najpierw w przerzucie do metropolii kadrowych,
wojsk marokańskich, a następnie przez czynną interwencję, pierwsi
wypracowali jednolity plan prowadzenia wojny. Zakładał on przede
wszystkim doprowadzenie do połączenia odizolowanych stref, będą­
cych pod ich wpływami, a następnie skoncentrowanie wojsk w celu
zdobycia stolicy — Madrytu. W tym czasie republikanie, głównie
wskutek nieudolności kolejnych rządów, nie mieli wypracowanej kon­
cepcji walki i niewiele robili, aby utworzyć niezbędne do prowadzenia
działań siły zbrojne. Wśród partii tworzących Front Ludowy ścierało
się wiele koncepcji dotyczących zasad, na jakich miała być tworzona
armia republikańska. Dwie z nich zyskiwały najwięcej zwolenników.
Była to, głoszona przez socjalistów, koncepcja powszechnego uzbroje­
nia ludu realizowana przez tworzenie oddziałów Milicji Ludowej oraz
wypracowany przez komunistów model regularnej Armii Ludowej.
Ostatecznie przyjęto model proponowany przez komunistów. Przy­
czyniły się do tego niepowodzenia, jakich doznawały oddziały Milicji
Ludowej w walce z regularnymi wojskami frankistowskimi, co groziło
całkowitym unicestwieniem republiki.
Po połączeniu w sierpniu 1936 r. odizolowanych stref rebelianckich
w zwartą całość ich lider gen. Franco opracował plan zdobycia Madry­
tu. Miał to być dla rebeliantów cel strategiczny doprowadzający do
całkowitego unicestwienia republiki. Walka o pełne przywództwo nad
rebelią na krótki czas, do października 1936 r., odroczyła wykonanie
tego planu.
Od 6 października 1936 r. gen. Franco przystąpił do przeprowadze­
nia operacji zmierzającej do zdobycia Madrytu. W zamyśle gen. Fran­
co miał to być
blitzkrieg.
Zamierzał wkroczyć do stolicy 7 listopada
1936 r. Rzeczywistość okazała się zgoła inna. Groźba obalenia republi­
ki zmobilizowała lud hiszpański. Pod jego presją rząd zgodził się na
tworzenie regularnej Armii Ludowej oraz przedsięwziął inne środki,
wzmacniające potencjał wojenny republikanów.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin