Historyczne Bitwy 174 - Monte Cassino 1944, Zbigniew Wawer.pdf

(2080 KB) Pobierz
Bellona SA prowadzi sprzedaż wysyłkową wszystkich swoich
książek z rabatem,
www. księgarnia. bellona.pl
Nasz adres:
Bellona SA, ul. Grzybowska 77
00-644 Warszawa
Dział Wysyłki tel.: (22) 45 70 308, 652 27 01
fax (22) 620 42 71
Internet: www.bellona.pl
e-mail: bluro@bellona.pl
Zdjęcia ze zbiorów autora
Ilustracja na okładce: Bartłomiej Drejewicz
Redaktor prowadzący: Kornelia Kompanowska
Redaktor techniczny: Andrzej Wójcik
Redakcja, korekta: Anna Wojnarowicz
© Copyright by Zbigniew Wawer, Warszawa 2009
© Copyright by Bellona Spółka Akcyjna, Warszawa 2009
ISBN 978-83-11-11496-8
HISTORYCZNE BITWY
ZBIGNIEW WAWER
MONTE CASSINO 1944
BELLONA
Warszawa
WSTĘP
„Przechodniu, powiedz Polsce... Wciąż ta sama prośba ten
nakaz... Ale do kogo mówią polegli na Monte Cassino?
Słowa polskie mogą być skierowane tylko do Polaków,
lecz kto z Polaków może znaleźć się na szczycie góry
Cassino, jako przygodny przechodzień, spieszący dalej
i tylko przypadkowo mijający poetyczny cmentarz? Polak
będzie na Monte Cassino pielgrzymem, turystą, wyciecz­
kowiczem — może iść tu pełen głębokich myśli i wielkich
wzruszeń, — może szukać tylko wrażeń estetycznych,
— może trafić tu jakby z obowiązku, aby móc kiedyś
komuś powiedzieć: byłem” — napisał w 1946 roku żołnierz
2 Korpusu Walerian Charkiewicz.
Monte Cassino to jedna z największych bitew II wojny
światowej na froncie zachodnim. Walki o przełamanie linii
Gustawa trwały około pół roku. W czwartej bitwie, która
rozpoczęła się 11 maja, wziął udział 2 Korpus Polski
dowodzony przez gen. dyw. Władysława Andersa. Pod
Monte Cassino w jednym szeregu spotkali się żołnierze
września 1939, kampanii norweskiej i francuskiej 1940,
więźniowie sowieckich łagrów, obrońcy Tobruku.
Tu po raz pierwszy jednostki Polskich Sił Zbrojnych
wystąpiły w samodzielnym związku taktycznym. 2 Korpus
6
Polski otrzymał zadanie opanowania masywu Monte Cassino
ze wzgórzem klasztornym, którego w dotychczasowych
trzech bitwach nie udało się zająć. Naprzeciwko żołnierzy
polskich stały oddziały doborowe niemieckich: 1 Dywizji
Spadochronowej i 5 Dywizji Górskiej. To właśnie z nimi
ponad tydzień walczyli żołnierze 2 Korpusu.
Książka niniejsza jest hołdem dla wszystkich żołnierzy
2 Korpusu walczących w bitwie o Monte Cassino. Moim
zamiarem było ukazanie bezprzykładnego męstwa i bohater­
stwa w ekstremalnych warunkach górskiego pola walki.
Chciałem również pokazać pracę dowódcy 2 Korpusu gen.
Władysława Andersa i jego sztabu, ze szczególnym pod­
kreśleniem roli gen. Andersa w tej bitwie
1
.
Ze względu na charakter serii, w pracy nie ma pełnego,
źródłowego udokumentowania opisanych wydarzeń. Książ­
ka została napisana na podstawie dostępnej bazy źródłowej
oraz literatury przedmiotu. Podstawowe materiały archiwal­
ne znajdują się w archiwum Instytutu Polskiego i Muzeum
im. gen. Sikorskiego w Londynie, gdzie po zakończeniu
wojny złożono większość dokumentów Polskich Sił Zbroj­
nych. Szczególne miejsce zajmują tutaj materiały ar­
chiwalne dotyczące 2 Korpusu Polskiego oraz bitwy
o Monte Cassino.
W pracy oprócz polskich wykorzystano również opraco­
wania brytyjskie, amerykańskie, nowozelandzkie i niemiec­
kie dotyczące bitwy o Monte Cassino.
Napisanie pracy o działaniach 2 Korpusu Polskiego
w czwartej bitwie o Monte Cassino nie byłoby możliwe
bez pomocy i życzliwości wielu uczestników wydarzeń
i ich rodzin. Słowa podziękowania składam wszystkim,
którzy służyli mi radą. Wyrazy szacunku i wdzięczności za
pomoc składam: gen. dyw. Klemensowi Rudnickiemu, gen.
bryg. Kazimierzowi Kusiowi, płk. dr. Mieczysławowi
W książce nie zostały omówione działania na Passo Como, wzg. 912
oraz bitwa o Piedimonte, gdyż zasługują one na osobną pracę.
1
Zgłoś jeśli naruszono regulamin