Mazury i Warmia Przewodnik celownik Wydanie 1.pdf

(1734 KB) Pobierz
SPIS TREŚCI
Opracowanie:
Barbara Sikora (na podstawie tekstów Iwony Baturo, Moniki Bednarczyk,
Katarzyny Głuc, Krzysztofa Szczepanika, Rafała Zubkowicza oraz własnych)
Redaktor prowadzący:
Maciej Żemojtel
Redakcja i korekta:
Edytorka.eu | Justyna Mroczkowska
Zdjęcie na okładce:
© skyphoto | Fotolia.com
Opracowanie kartograficzne:
Daka Studio Graficzne | Dawid Kwoka
Źródło pochodzenia danych kartograficznych:
© OpenStreetMap contributors
www.opendatacommons.org/licenses/odbl
Koncepcja graficzna serii:
PANCZAKIEWICZ ART.DESIGN | Paweł Panczakiewicz
Projekt okładki i strony tytułowej:
MAZAKI STUDIO | Konrad Rządowski
Skład:
Zofia Łucka
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu ni-
niejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kse-
rograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym
lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towaro-
wymi ich właścicieli.
Autor oraz wydawnictwo Helion dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informa-
cje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wyko-
rzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich.
Autor oraz wydawnictwo Helion nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewen-
tualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce.
Wydawnictwo Helion
ul. Kościuszki 1c, 44-100 Gliwice
tel.: 32 2309863
e-mail: redakcja@bezdroza.pl
księgarnia internetowa: http://bezdroza.pl
Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres:
http://bezdroza.pl/user/opinie/?bemaw1
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
Wydanie I
ISBN: 978-83-246-6243-2
Copyright © Helion, 2013
4
Indeks atrakcji turystycznych
5
Atlas Mazur i Warmii
27
Krajoznawcze ABC
51
Atrakcje Mazur i Warmii
165
Informacje praktyczne
• Kup książkę
• Poleć książkę
• Oceń książkę
• Księgarnia internetowa
• Lubię to!
Nasza społeczność
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
Krajoznawcze ABC
Jeziora i rzeki
rzeki, rzeczki i zarastające cieki wodne. W okolicy Elbląga nad rów‑
ninne tereny wyrasta pojedynczy wał morenowy, pocięty wąwo‑
zami erozyjnymi i porośnięty pięknym lasem mieszanym – Wyso‑
czyzna Elbląska. Znaczne wysokości względne sprawiają, że łatwo
poczuć się na tym obszarze jak w górach.
Jeziora i rzeki
Nigdzie w Polsce nie ma tak dużo jezior jak na terenie Warmii i Ma‑
zur. Mazurskie akweny należą do jezior polodowcowych i mają
bardzo różnorodny charakter. Niektóre, jak Śniardwy, to jeziora
morenowe, wytopiskowe (powstałe w wyniku wytapiania się brył
tzw. martwego lodu po ustąpieniu lodowca). Są to akweny raczej
płytkie, ale bardzo rozległe, o urozmaiconych kształtach, licznych
zatokach, półwyspach i wyspach oraz zazwyczaj łagodnych i pła‑
skich brzegach. Inne zbiorniki, jak Tałty czy Jezioro Mikołajskie,
należą do zbiorników rynnowych o mocno wydłużonym kształ‑
cie, dużej głębi i stromych brzegach. Wody wypełniają obniżenie
rynny polodowcowej i zazwyczaj tworzą ciągi zbiorników biegną‑
ce prostopadłe do linii moren czołowych (oś północ−południe).
Połączone rzekami i kanałami akweny tworzą niezwykłej urody
szlaki wodne.
Do najbardziej znanych jezior Warmii i Mazur należą niewątpli‑
wie Śniardwy (powierzchnia 11 383 ha, maksymalna głębokość
23,4 m) i Mamry (powierzchnia 10 496 ha, maksymalna głębo‑
kość 43,8 m). Oba jeziora łączy system kanałów i zbiorników ryn‑
nowych, tworzących znany i oblegany szlak żeglarski. Niezwykle
malowniczy ciąg stanowią jeziora Ryńskie i Tałty (powierzchnia
© Zbyszek Nowak | Fotolia.com
1837 ha, maksymalna głębokość 50,8 m)
oraz Mikołajskie i Bełdany (powierzchnia
1443 ha, maksymalna głębokość 46 m).
Pięknymi akwenami są też Nidzkie (po‑
wierzchnia 1831 ha, maksymalna głębo‑
kość 23,7 m) i Buwełno (powierzchnia
360 ha, maksymalna głębokość 49,1 m).
Do najgłębszych zbiorników należą:
Wuksniki (68 m) na Pojezierzu Iławskim,
Piłakno (56,6 m) na Pojezierzu Mrągow‑
skim oraz Łańskie (53,8 m) na Pojezierzu
Olsztyńskim. Najdłuższym akwenem re‑
gionu jest Jeziorak (27 km) rozsławiony
przez pisarza Zbigniewa Nienackiego i…
Karola Wojtyłę, który dwa razy zawitał tu
podczas spływów kajakowych. Do naj‑
czystszych zbiorników zalicza się nato‑
miast Świętajno na Równinie Mazurskiej,
z wodą o przejrzystości utrzymującej
się przez całe lato na poziomie 5–6 m
i naturalnym światłem dochodzącym
na głębokość 25–30 m.
Teren Warmii i Mazur przecina bardzo
duża liczba rzek. Do najważniejszych
należą Łyna, Drwęca i Pasłęka. Co cieka‑
we, zasilają one trzy różne działy wodne,
choć ich źródła znajdują się dość blisko
siebie. Łyna (264 km długości, w Polsce
190 km), największa rzeka tego obszaru,
jest lewostronnym dopływem Pregoły.
Bierze początek w pobliżu miejscowości
o tej samej nazwie (blisko Nidzicy). Pły‑
nie w kierunku północno‑wschodnim,
mijając po drodze Olsztyn, Dobre Mia‑
sto, Lidzbark Warmiński, Bartoszyce
i Sępopol. Wpada do Pregoły na tere‑
nie obwodu kaliningradzkiego. Drwęca
(207 km), prawy dopływ Wisły, wypływa
koło Drwęcka, na granicy pojezierzy Iław‑
skiego i Olsztyńskiego. Rzeka odwadnia
jeziora w okolicy Ostródy, płynąc następ‑
nie przez Nowe Miasto Lubawskie, Brod‑
nicę i Golub‑Dobrzyń. Do Wisły uchodzi
powyżej Torunia. Dzięki Kanałowi Elblą‑
skiemu łączy się z Zalewem Wiślanym,
stanowiąc znany i malowniczy szlak kaja‑
kowy. Bezpośrednio do Zalewu Wiślane‑
go uchodzi Pasłęka (169 km), która bierze
początek w lasach między Olsztynkiem
a Stawigudą. Przez wieki koryto rzeki sta‑
nowiło granicę Warmii i Prus Książęcych.
Najbardziej znaną rzeką Warmii i Mazur
jest jednak Krutynia (100 km), prawy do‑
pływ Pisy. Prowadzi nią najpopularniej‑
szy na tym terenie szlak kajakowy. Rze‑
ka płynie przez Pojezierze Mrągowskie,
Równinę Mazurską i Krainę Wielkich Je‑
zior Mazurskich.
Kup książkę
30
Poleć książkę
Kup książkę
31
Poleć książkę
MAZURY I WARMIA
Krajoznawcze ABC
Fauna i flora
Warmia i Mazury należą do tzw. zielonych płuc Polski, tzn. do naj‑
czystszych regionów kraju. Obszar charakteryzuje się niską gęsto‑
ścią zaludnienia, nieskażonym powietrzem, wielką bioróżnorodno‑
ścią, atrakcyjnymi kompleksami lasów, jezior i użytków zielonych
oraz przyrodą niezmienioną przez cywilizację. O wyjątkowym cha‑
rakterze regionu świadczy bardzo bogata fauna i flora. Występują
tu liczne gatunki chronione i reliktowe (występujące na ograni‑
czonym, niedużym obszarze). W samej Puszczy Piskiej oznaczono
900 gatunków roślin naczyniowych, co stanowi 40% stanu flory
Polski. Rozległe kompleksy leśne są ostoją ssaków, m.in.: wilka i ry‑
sia. W Puszczy Boreckiej żyją żubry, a w okolicy Popielna – koni‑
ki polskie. Symbolem Warmii i Mazur jest bocian biały, który, jak
do niedawna sądzono, występuje jedynie na terenach czystych
i niezbyt przekształconych przez człowieka. To prawda tylko czę‑
ściowa, ponieważ sympatyczne boćki uległy temu, co biolodzy
zwą synantropizacją, czyli najchętniej przebywają w pobliżu sie‑
dlisk człowieka. Okolica nie może być jednak mocno zurbanizo‑
wana, wokół muszą się ciągnąć łąki, tereny podmokłe i zalewiska
rzeczne. Takie właśnie krajobrazy gwarantują Warmia i Mazury,
toteż obszary te są prawdziwym zagłębiem bocianów. Biura tu‑
rystyczne i reklamowe foldery często podają, że co czwarty bo‑
cian w Polsce zakłada gniazdo właśnie tutaj.
Najcenniejsze przyrodniczo obszary województwa warmińsko‑ma‑
zurskiego objęto ochroną. Działa tu osiem parków krajobrazowych
i ponad sto rezerwatów przyrody. Najbardziej znanym i najwięk‑
Fauna i flora
Sum
© Silurus glanis | Shutterstock.com
Łyska zwyczajna
© Mircea BEZERGHEANU | Shutterstock.com
szym parkiem jest Mazurski Park Krajobra‑ na wschód od wioski Łyna w powiecie
zowy założony w 1977 r., który obejmuje
nidzickim. Chroniony teren można zwie‑
Puszczę Piską i największe polskie jezio‑ dzać, a wyznaczone trasy ze specjalnie
ro – Śniardwy. Pozostałe parki to: Brod‑ przygotowanymi schodkami, mostkami
nicki, Górzniańsko‑Lidzbarski, Puszczy
i platformami widokowymi pozwalają
Rominckiej, Wysoczyzny Elbląskiej, Po‑ obserwować faunę i florę tego obszaru.
Niezwykły z przyrodniczego punktu wi‑
jezierza Iławskiego, Wzgórz Dylewskich
oraz Welski. Nie sposób natomiast wy‑ dzenia jest też rezerwat ichtiologiczny
mienić wszystkich rezerwatów przyro‑ „Rzeka Drwęca”. Drwęca to nietypowa
dy. Do rangi światowej urasta na pewno
rzeka – na wielu odcinkach dzięki dużym
rezerwat faunistyczny „Jezioro Łuknajno”, spadkom ma charakter podgórski. Sprzy‑
na którym przebywa nawet do 2 tys. ła‑ ja to bytowaniu rzadkich gatunków ryb.
będzi. W rezerwacie gniazdują też kacz‑ Występuje tu m.in. łosoś, który dorastając,
ki, m.in. rożeniec, płaskonos, hełmiatka
wędruje do Bałtyku, skąd po osiągnięciu
i gągoł (łącznie aż 96 gatunków). W nie‑ dojrzałości płciowej wraca do rzeki na tar‑
wielkiej odległości od ostoi mają swoje
ło. Żyją tu też inne ryby dwuśrodowisko‑
miejsca lęgowe ptaki drapieżne: orlik
we (spędzające część życia w wodach
krzykliwy, kania czarna i rdzawa, trzmielo‑ słodkich, część zaś w morzu): troć wę‑
jad, bielik i rybołów. Warto również wspo‑ drowna oraz certa. Do drwęckich osobli‑
mnieć o pięknym rezerwacie krajobrazo‑ wości należą głowacz białopłetwy i prę‑
gopłetwy oraz minóg rzeczny.
wym „Źródła Rzeki Łyny”. Ciągnie się on
Kup książkę
32
Poleć książkę
Kup książkę
33
Poleć książkę
MAZURY I WARMIA

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin