Zostac ksiedzem Drogi powolania we wspolczesnej Polsce.pdf

(56 KB) Pobierz
Wstęp
Rola społeczna księdza łączy w sobie zarówno tożsamość, zawód,
jak i misję (powołanie), a także przynależność do określonej grupy.
Pomimo wielu negatywnych głosów kierowanych w ostatnich latach
wobec instytucji Kościoła i jej przedstawicieli, co roku do polskich se-
minariów diecezjalnych wstępuje ponad 600 młodych mężczyzn. Po-
wody ich decyzji na polu socjologii rozpatrywano do tej pory wyłącznie
w badaniach ilościowych. Narracyjne badanie doświadczeń kleryków
i młodych księży daje wgląd w proces kształtowania się kapłaństwa.
W historii życia badanych mężczyzn działają różnorodne czynniki skła-
niające ich do wstąpienia do seminarium, takie np. jak wcześniejsze
doświadczenia z Kościołem czy pełnienie funkcji ministranta. Nie bez
znaczenia pozostaje środowisko społeczne, które może zarówno sprzy-
jać kształtowaniu się powołania, jak i negatywnie oddziaływać na dąże-
nie do kapłaństwa. Rozważania przedstawione w książce ilustrują róż-
norodne sytuacje stawania się księdzem i czynniki warunkujące wybór
takiej właśnie drogi życiowej.
Powołanie jest kategorią trudno uchwytną w badaniach społecz-
nych. Znacznie częściej jest ono tematem dociekań podejmowanych
przez teologię. Wstąpienie do seminarium duchownego można trak-
7
tować jako przejaw powołania, ale stanowi ono konkretne działanie
i jest obarczone wieloma konsekwencjami dotyczącymi świata społecz-
nego kleryków. Jednak decyzja o wyborze takiej ścieżki kariery zaczy-
na się zwykle kształtować na długo przed złożeniem dokumentów do
seminarium. Z tego względu ważne jest ujęcie procesualne powołania
i uwzględnienie etapów dojścia do podjęcia decyzji. Wywiady zrealizo-
wane metodą biograficzną wydają się najlepiej odzwierciedlać te zagad-
nienia: umożliwiają bowiem wyodrębnienie czynników oddziałujących
na wybór drogi kapłańskiej, wraz z nadanymi im znaczeniami, oraz
uchwycenie wymiaru temporalnego. Dodatkowo, dzięki nienarzucaniu
przez badacza kategorii opisu, autobiograficzne narracje pozwalają do-
trzeć do sposobu ujmowania powołania przez samych księży i kleryków.
Stawanie się księdzem nie kończy się na wstąpieniu do wyższego se-
minarium duchownego. Instytucja ta silnie oddziałuje na swoich człon-
ków w wielu wymiarach. Narzuca ramy interpretacyjne rzeczywistości
społecznej, co wymaga od kleryków przeniesienia odniesienia. Proces
przejścia wspierają znaczący inni, a w wielu przypadkach wiąże się on
z konwersją alumna. Ostateczne przyjęcie roli księdza wraz z autoiden-
tyfikacją i zakorzenieniem powołania w historii (teorii) obrazuje, jak
wiele subprocesów zachodzi podczas stawania się (becoming) księdzem.
Postrzeganie własnej przyszłości (i całego losu) z perspektywy idealnego
uczestnika każe zastanowić się nad przystawalnością istniejących w so-
cjologii modeli teoretycznych do struktur biograficznych księży.
W pierwszym rozdziale opisuję literaturowe ujęcia powołania, a tak-
że czynniki, które je kształtują. Posługuję się zrealizowanymi dotychczas
badaniami ilościowymi dotyczącymi korelatów bycia alumnem oraz da-
nymi Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego, aby ukazać dynamikę
powołań w Polsce.
W dalszej kolejności przedstawiam podstawowe założenia paradyg-
matyczne prowadzonych analiz. Z uwagi na fakt, że środowisko klery-
ków nie jest powszechnie dobrze znane (co wynika z hermetycznego
zamknięcia), zarysowuję także – mającą wpływ na interpretację drogi do
kapłaństwa – charakterystykę formacji w seminarium. Drugi rozdział
8
Kup książkę
kończy opis metodologii prowadzonych badań i ich ograniczeń wraz
z wyszczególnieniem najważniejszych cech próbki objętej badaniem.
Trzeci rozdział, empiryczny, podejmuje zagadnienia opisane wyżej –
opieram się w nim na zebranym materiale badawczym. W pierwszej
kolejności analizuję więc okoliczności rodzenia się powołania, czynniki
kształtujące decyzję o wyborze drogi do kapłaństwa, w tym także te,
które, zdaniem kleryków i księży, hamują rozwój powołania. Wydaje
się, że wątek ten nie był dotychczas podejmowany w analizach procesu
stawania się kapłanem. W dalszych krokach, na podstawie swobodnych
wypowiedzi rozmówców rekonstruuję ich definicję powołania. Przedsta-
wiam ją bardziej w języku socjologii niż teologii. Przyglądam się moty-
wacjom do stawania się księdzem przez postrzeganie roli kapłana i jego
miejsca w historii świata lub w warunkach środowiskowych. Uzupełnie-
niem obrazu jest odtworzenie grup odniesienia, ukazanie przyjmowania
roli i wpływu instytucji seminarium duchownego. Ostatecznie, choć
struktura rozdziału odzwierciedla proces stawania się księdzem zgod-
nie z porządkiem chronologicznym, prezentuję ujęcie diachroniczne.
W zakończeniu dostrzegam wątek, który wyłonił się dodatkowo w toku
analiz i jest na tyle ciekawy, żeby zająć się nim w kolejnych dociekaniach
naukowych.
Przedstawione tu badania stanowią
novum
na gruncie dyscypli-
ny, ponieważ ich przedmiotem jest samo zjawisko powołania, próba
uchwycenia jego sedna i opisania w języku socjologii. Badacze tego
obszaru zajmowali się dotąd problematyką świata społecznego księży,
zagadnieniami postrzegania ich przez innych, rolą w społeczeństwie czy
zewnętrznymi uwarunkowaniami powołania. Z tego względu brakuje
w socjologii kategorii, które służyłyby opisowi zjawiska, jakim jest po-
wołanie. Zrealizowane badanie jest próbą ujęcia tej problematyki w ję-
zyku socjologii, a przede wszystkim wykorzystaniem pojęć i znaczeń
nadawanych im przez samych powołanych.
Kup książkę

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin