Zioła naturalne lekarstwa z pól i ogrodów 2017rok.pdf

(37551 KB) Pobierz
Tekst opracowany na podstawie książek:
Atlas dzikich kwiatów,
Małgorzata Mederska, Paweł Mederski, SBM, 2015
Atlas dzikich roślin jadalnych,
Monika Fijołek, SBM, 2016
Atlas roślin,
Aleksandra Halarewicz, SBM, 2014
Atlas roślin leczniczych,
Małgorzata Mederska, SBM, 2013
Atlas ziół,
Aleksandra Halarewicz, SBM, 2015
Domowa apteka,
Iza Czajka, SBM, 2015
Nalewki i wina lecznicze,
Krzysztof Żywczak, SBM, 2015
Naturalna księga zdrowia,
Marta Szydłowska, SBM, 2013
Uprawa ziół,
Agnieszka Gawłowska, SBM, 2014
Zioła w ogrodzie,
Monika Fijołek, SBM, 2016
Historię szpitalnictwa opracował Marek Bebak, biblioteka Konwentu Bonifratrów w Krakowie
Konsultacja merytoryczna rozdziału
Charakterystyka i właściwości ziół:
Monika Fijołek
Projekt makiety i opracowanie graficzne: Michał Bronowski
Projekt okładki: Dirty South Design
Zdjęcie na okładce:
Shutterstock.com: © VICUSCHKA (front, główne), © Kiian Oksana, © Alexander Raths,
© Evgeny Karandaev, © Elena Elisseeva
Wydawnictwo nie ponosi odpowiedzialności wynikającej z konsekwencji działań
podjętych przy wykorzystaniu informacji zawartych w książce.
Wiadomości w niej zawarte nie zastąpią fachowej opieki medycznej.
Wydanie I © Copyright for text, cover and layout SBM sp. z o.o.
Warszawa 2017
Wydawnictwo SBM Sp. z o.o.
ul. Sułkowskiego 2/2
01-602 Warszawa
ISBN 978-83-8059-488-3
Krótki wstęp o korzyściach
ziołolecznictwa 11
Substancje czynne występujące w ziołach 14
Rodzaje surowców zielarskich
i związków aktywnych 19
Zasady zbioru i przechowywania ziół 19
Suszenie roślin leczniczych 25
Sposoby przyrządzania leków ziołowych 26
Sposoby działania leków roślinnych 28
Gatunki roślin leczniczych znajdujące
się w Polsce pod ochroną 28
Zanim zaczniesz uprawę… 30
Charakterystyka
i właściwości ziół 41
Dolegliwości układu oddechowego 168
Dolegliwości serca i naczyń krwionośnych 188
Dolegliwości układu pokarmowego 210
Dolegliwości związane z układem nerwowym 228
Dolegliwości układu moczowego 239
Choroby i dolegliwości układu rozrodczego 254
Dolegliwości układu ruchowego 262
Dolegliwości Skóry 272
Choroby przemiany materii / metaboliczne 278
Nalewki lecznicze 282
Indeks 300
Preparaty lecznicze 167
ZARYS
HISTORII SZPITALNICTWA
BONIFRATRÓW
NA ZIEMIACH POLSKICH
oziom opieki medycznej w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej pozostawiał wie-
le do życzenia. O ile najbardziej zamożni i wpływowi obywatele miast mogli
leczyć się u wykwalifikowanych lekarzy, to ludzie ubodzy nie mieli w zasadzie
dostępu do profesjonalnej opieki medycznej. Gdy zachorowali, udawali się do lokalnych
znachorów i cyrulików lub trafiali do przytułków, w których leczenie było tylko jednym
z wielu zadań. Nie skupiano się tam na diagnozowaniu i terapii, lecz głównie udzielano
schronienia i zapewniano ogólną opiekę, na którą mogły liczyć także osoby bezdomne,
pielgrzymi, sieroty itd. Dopiero sobór trydencki obradujący w latach 1545–1563 zwrócił
uwagę na potrzeby najuboższych chorych i postulował nowe zasady pracy charytatywnej
Kościoła. Urzeczywistnieniem tych postulatów było zakładanie i rozwój sieci szpitali, które
działały przy parafiach lub domach zakonnych prowadzonych m.in. przez filipinów (ora-
torianów), kamilianów, teatynów, bonifratrów oraz siostry miłosierdzia (szarytki). Święty
Jan Boży otworzył swój pierwszy szpital-przytułek w Grenadzie po 1539 r., a więc jeszcze
przed obradami soboru trydenckiego. Postanowienia soborowe miały jednak zapewne
wpływ na ukonstytuowanie się Zakonu Szpitalnego św. Jana Bożego, czyli bonifratrów.
Na gruncie lokalnym wpływ na tworzenie nowych szpitali miała także sytuacja po-
lityczna i społeczna w Rzeczypospolitej. Liczne wojny prowadzone ze Szwecją, Rosją,
Turcją, a także z Kozakami powodowały zubożenie mieszkańców i spadek poziomu
higieny w miastach, co prowadziło z kolei do wybuchów epidemii. W związku z tym
w XVII i XVIII w. na terenie Rzeczypospolitej powstała cała sieć bonifraterskich placówek
medycznych fundowanych przez biskupów i szlachtę, w których leczono głównie naj-
uboższych. W unikatowych bonifraterskich
Księgach chorych
rejestrujących od 1628 r.
przebywających w szpitalach pacjentów można odnaleźć informacje o przybywających
do szpitali żołnierzach – legionistach polskich, szwedzkich oraz moskiewskich, a także
żołnierzach wykupionych z niewoli tureckiej (Helena Komarynska,
Szpital Bonifratrów
w Krakowie w XVII–XVIII wieku,
Lublin 2010, s. 229–236).
Pierwszy szpital bracia bonifratrzy uruchomili w Krakowie w 1610 r., kolejne
były fundowane w Zebrzydowicach (1611), Pułtusku (1615; konwent przeniesiony
w 1625 r. do Łowicza), Wilnie (1635), Łucku (1639), Gdańsku (1646), Lublinie, Zamo-
—4—
Zgłoś jeśli naruszono regulamin