Młody Technik 2020-02.pdf

(15240 KB) Pobierz
BRACIA SIEMENS
Istnieje od 1932 roku
Superbohaterowie industrializacji
e-suplement www.mt.com.pl
nr 2. luty 2020
NEWS 24/7
przeglądaj codziennie
CZYSTY
RAPORT:
Rewolucja smartfonowej fotografii
Raj nuklearnej energii – nadzieja i wątpliwości
Dodawanie aparatów kontra mnożenie pikseli
AT O M
na swoim smartfonie
Tu przejrzysz
i kupisz ten numer
Atom bezemisyjny, ale niełatwy
Wydaje się, że prawdziwym sukcesem niedawnego szczytu Unii Euro-
pejskiej w sprawie neutralności klimatycznej jest nie tyle nasz „rabat”
węglowy, ile fakt, że w deklaracji końcowej energia atomowa wyraź-
nie wymieniana jest jako źródło, z którego warto korzystać na drodze
do neutralności klimatycznej. Wywalczyli to Czesi i Węgrzy, choć
dziwne, że o tak oczywistą prawdę jak bezemisyjność energii jądro-
wej w ogóle trzeba walczyć.
Reaktory nuklearne nie emitują CO
2
, a ich nowe generacje są wielo-
krotnie bezpieczniejsze od starych konstrukcji. W kontekście ryzyka
związanego z atomem wymienia się zwykle wypadki w Three Mile
Island, który akurat nie był zbyt groźny, a także w Czarnobylu i Fuku-
szimie, gdzie jednak na różne sposoby zawinili ludzie, a nie energia
atomowa sama w sobie. Nowsze reaktory generacji III+ oraz projekto-
wanej dopiero generacji IV w ogóle nie dopuszczają do czegoś takiego
jak stopienie rdzenia.
Według opublikowanych
w 2013 r. wyników badań NASA,
pochodzących z okresu od lat 70.
NASA: energetyka
XX wieku po rok 2009, energia nu-
jądrowa ocaliła
klearna ocaliła 1,8 miliona istnień
1,8 mln ludzi.
ludzkich – bo na tyle oszacowano
liczbę potencjalnych ofiar wyższe-
go poziomu zanieczyszczeń, gdyby
elektrowni atomowych nie było. Istnieją też dane wskazujące, że po-
ziom promieniowania jest wyższy obok typowej elektrowni węglowej
niż w sąsiedztwie reaktorów.
To wszystko nie znaczy, że energetyka jądrowa jest wolna od pro-
blemów i nic tylko budować nuklearne elektrownie. Z polskiego
punktu widzenia główną wadą atomu są obecnie ogromne koszty
wzniesienia pierwszych siłowni. Szacunek kosztów rządowego pro-
jektu dojścia do 10% udziału energii jądrowej w polskiej produkcji
wynosi ok. 200 miliardów złotych. To z grubsza jedna dziesiąta całego
rocznego PKB Polski. Odrobinę tylko uspokaja informacja, że wydatek
ten rozłożony ma być na ponad dwie dekady.
Bolączką energetyki jądrowej są promieniotwórcze odpady. Można
je przechowywać, ale gdy perspektywa zachowania radioaktywno-
ści oznacza horyzont kilkuset tysięcy lat, nikt poważny nie powie,
że nawet najgłębsza jama, w której skryjemy jądrowe resztki, jest bez-
pieczna raz na zawsze. Piszemy w tym numerze „MT” o pomysłach
na neutralizację groźnych substancji. Będzie to z pewnością jedno
z ciekawszych wyzwań techniczno-naukowych najbliższych dekad,
które warto i trzeba podjąć, skoro energia jądrowa jest stuprocentowo
bezemisyjna.
Mirosław Usidus
Temat okładkowy
Energetyka jądrowa towa-
rzyszy nam od lat – niekie-
dy jako bohaterka groźnych
awarii, a na co dzień jako
ciche, solidne i bezemisyj-
ne (acz z kłopotliwymi od-
padami) źródło prądu dla
rozmaitych regionów świa-
ta. Jakie są perspektywy jej
rozwoju, również w ujęciu
szerszym, np. kosmicznym?
Sprawdzamy to w najnow-
szym Temacie numeru.
PRENUMERATA – TO SIĘ OPŁACA!
Szczegóły na stronie 26
od wydawcy
3
Bać się, czy nie bać – oto jest praw-
dziwie atomowe pytanie. O energię
jądrową oczywiście. Czy bowiem
szlachetniejszym jest zmniejszyć
do zera ryzyko związane z ujarzmia-
niem reakcji atomowej i po prostu
zamknąć wszystkie siłownie jądro-
we, a badania naukowe ograniczyć
do eksperymentów, czy może jed-
nak warto spróbować iść za tym,
kto „stawia opór morzu nieszczęść
i w walce kładzie im kres”? Czyli:
rozwijać atomowe technologie, wie-
dząc, że odpowiedzialnie stosowa-
ne i odpowiednio zabezpieczane
są niezwykle efektywne, ekologicz-
ne i – poza przypadkami losowymi,
w rodzaju tsunami – bezpieczne?
Z drugiej strony, nie da się ukryć,
że powierzanie tak potężnej mocy
tak rozchwianej w sobie istocie, jak
człowiek, w dodatku tak niepanują-
cej wciąż nad siłami natury i kata-
klizmami, zakrawa nieco na szaleń-
stwo. „Tak oto świadomość czyni
nas tchórzami”… Może jednak być
i tak, że kryzys klimatyczny i ener-
getyczny zmusi nas w końcu do po-
stawienia na tę kartę. Oczywiście
o ile wymyślimy, co robić z radioak-
tywnymi odpadami, bo na to rze-
czywiście wciąż mądrych nie ma.
4
s
Spis treści
2/2020
Temat numeru: CZYSTY ATOM. Raj
nuklearnej energii – nadzieja i wątpliwości
28 Co dalej z fuzją? Jesteśmy na dobrej drodze
– tylko nie wiadomo, jak długiej
33 Czy energetyka jądrowa to pomysł na kryzys
klimatyczny? Alternatywa dla węgla, a nie dla
źródeł odnawialnych
36 Czy Polska dołączy w końcu do atomowego
klubu? Inicjatywa prywatna może być pierwsza
40 Jądrowe innowacje. Naukowa (radio)-
-aktywność i myślenie (promienio)-twórcze
48 Kosmiczny napęd jądrowy. Reaktor na orbicie
Technika
CZYSTY
27
8 Info Zoom
16 Dodaj do obserwowanych
Horyzonty mgłą spowite
18 • Nowe windy i dźwigi mogą zmienić
architekturę i nasze miasta. Na 23. piętro,
a potem na lewo
21 • Zamiast elektrowni – baterie. Energetyk
magazynier
24 • Matematyczny związek grawitacji z cząstkami
subatomowymi. Dwie strony medalu drgające
na jednej strunie
54 Raport MT: Rewolucja w fotografii
smartfonowej. Multikameryzm zamiast
megalopikselozy
64 Nasi idole – liderzy innowacji: Budowniczy
niemieckiej potęgi przemysłowej – Werner
Siemens i jego rodzina
m.technik
AT O M
68 e-Technologie: Internet w samochodzie
– samochód w Internecie. Szerokiej drogi,
przyjemnego Netflixa, relaksującego spa
Szkoła
54
Rewolucja
w fotografii
smartfonowej
72 Matematyka z ludzką twarzą: Prosto, w lewo,
w prawo
77 Koniec i co dalej: Pożegnanie z silnikiem
spalinowym? Wojna czy hybrydowy rozejm
80 Chemia inna niż w szkole: Świat baterii
– część 1
Edukacja przez szachy
84 • „Szachy” Jana Kochanowskiego
87 • Abecadło szachowe
88 MT studiuje: Mechanika i budowa maszyn.
Zestaw do hardcore’u
Na warsztacie
90 • Elektronika dla Ciebie: Solarna ładowarka
akumulatora 12 V
93 • Klamerkowa animatronika dla
początkujących
Klub i szkoła wynalazców
98 • Szkoła Wynalazców – dozwolone do lat 15
99 • Klub Wynalazców – bez ograniczeń wieku
100 • Vademecum Młodego Wynalazcy
103 Pomysły genialne, zwariowane i takie sobie
Odkryj historię wynalazków
104 • Silnik elektryczny
109 • Klasyfikacja silników elektrycznych
ze względu na sposób zasilania
Hobby
110 Z pasji do motoryzacji: Motostraszydła
118 Fotografia: Kreatywne fotografowanie
120 Technologia i muzyka: AKG C44-USB Lyra
– mikrofon wielokapsułowy
124 Akademia audio: Membrana bierna na różne
okazje
2
3
6
26
126
127
Konkurs: Active Reader
Od wydawcy
Listy, Facebook
Prenumerata
Sędziwy Technik – 100 lat temu prasa pisała
Quiz momentalny
Zgłoś jeśli naruszono regulamin