Zarzadzanie procesami logistyki magazynowej w przedsiebiorstwie.pdf

(1394 KB) Pobierz
Patrycja Jerzyło, Nicole Rutkowska
Politechnika Gdańska
Aleksandra Wawrzyńska
Akademia Morska w Gdyni
ZARZĄDZANIE PROCESAMI LOGISTYKI MAGAZYNOWEJ
W PRZEDSIĘBIORSTWIE
Artykuł dotyczy problemów zarządzania procesami logistycznymi i ich przebiegów w sferze logistyki
magazynowej. Opisano przykładowe rozplanowanie procesów logistyki magazynowej w dwóch
przedsiębiorstwach, a następnie porównano przytoczone przebiegi z procesami magazynowymi
badanej firmy. W celu optymalizacji zarządzania procesami logistyki magazynowej w opisywanym
przedsiębiorstwie zaproponowano trzy warianty poprawy działań logistycznych. Bazując na ocenie
każdego z trzech planów poprawy, wytyczono optymalne rozwiązanie udoskonalenia zarządzania
procesami logistyki magazynowej w badanym przedsiębiorstwie.
Słowa kluczowe:
transport, logistyka, zarządzanie logistyczne, logistyka magazynowa, zarządzanie
procesami logistycznymi.
WSTĘP
Zarządzanie logistyczne jest definiowane jako ruch i wymiana zarówno dóbr,
jak i informacji w ramach tzw.
łańcucha
dostaw. Zgodnie z jedną z naj-
popularniejszych definicji „łańcuch dostaw to sieć organizacji zaangażowanych
poprzez powiązania z dostawcami i odbiorcami w różne procesy i działania, które
tworzą wartość w postaci produktów i usług dostarczonych ostatecznym kon-
sumentom”
1
. Aby
łańcuch
dostaw mógł istnieć, niezbędne jest więc powstanie sieci
partnerów gotowych do wspólnych działań i zaangażowania w różnorodne procesy
logistyczne. Natomiast określenie „proces logistyczny” wiąże się z dynamicznym
przepływem materiałów, usług i informacji od miejsca pochodzenia do miejsca
konsumpcji. Podstawowymi procesami logistycznymi są: pakowanie, transport, prze-
ładunek,
magazynowanie [2, 4]. W poniższej pracy przeprowadzono analizę zarzą-
dzania procesami logistycznymi w przedsiębiorstwie oraz wykonano optymalizację
procesów logistyki magazynowej.
1
M. Christopher,
Logistyka i zarządzanie
łańcuchem
dostaw. Strategie obniżki kosztów i poprawy poziomu
obsługi,
Polskie Centrum Doradztwa Logistycznego, Warszawa 2000, s. 14.
38
ZESZYTY NAUKOWE AKADEMII MORSKIEJ W GDYNI, nr 97, grudzień 2016
Celem głównym artykułu jest przybliżenie tematyki zarządzania logisty-
cznego oraz przedstawienie projektu optymalnego systemu zarządzania procesami
logistyki magazynowej dla przedsiębiorstwa. Poprzez analizę procesów w firmie
dąży się do przeprowadzenia optymalizacji przebiegów związanych z magazyno-
waniem towarów. Tu w szczególności skupiono się na sferze logistyki maga-
zynowej i badaniach zarządzania procesami magazynowymi w przedsiębiorstwie.
Wykorzystano własną wiedzę i doświadczenie zaczerpnięte podczas pracy w firmie
Scheidt & Bachmann w Niemczech oraz podczas praktyk jednej z autorek w firmie
ESA Logistika, obsługującej magazyn Coca-Coli w Gdyni.
1. LOGISTYKA MAGAZYNOWA
Mimo
że
pojęcie magazynowania jest znane od dłuższego czasu, jego istota
i zakres zadań bardzo się zmieniły na przestrzeni lat. W latach 90. ubiegłego wieku
magazynowanie skupiało się na długookresowym składowaniu surowców i pro-
duktów gotowych w celu późniejszej sprzedaży. Zmiana nastąpiła wraz z upow-
szechnieniem zarządzania
łańcuchem
dostaw i koncepcji
Just-In-Time.
Celem
logistyki magazynowej stało się skrócenie cyklu realizacji zamówienia klienta oraz
zminimalizowanie poziomu zapasów. Współczesny magazyn charakteryzuje się
znacznie większym obrotem zapasów niż kiedyś, a szybkość przepływu towarów
zyskała istotne znaczenie w logistyce magazynowej firmy. W przeciwieństwie do
uprzednich zasad zarządzania magazynem dziś priorytetem jest, aby produkt
opuścił przestrzeń magazynu jak najszybciej, co powoduje,
że
w wielu przed-
siębiorstwach towary są przechowywane zaledwie przez kilka dni [3].
Logistyka magazynowa jest
ściśle
związana z takimi pojęciami jak „magazyn”
i „magazynowanie”. Według Aleksandra Niemczyka magazyn to „jednostka
funkcjonalno-organizacyjna przeznaczona do magazynowania dóbr materialnych
(zapasów) w wyodrębnionej przestrzeni budowli magazynowej według ustalonej
technologii, wyposażona w odpowiednie
środki
techniczne, zarządzana i obsłu-
giwana przez zespół ludzi”
2
. Wynika z tego,
że
magazyn pełni nie tylko funkcję
przestrzeni składowej, ale również funkcję obszaru, na którym dokonuje się
planowego przechowywania i manipulowania zapasami.
Magazyn jest często postrzegany jako węzeł w systemie logistycznym, który
wstrzymuje lub przerywa przepływ produktów. W związku z powyższym niektóre
przedsiębiorstwa miały bardzo negatywny stosunek do kosztów, które generuje
utrzymywanie zapasów i starały się je wyeliminować. Inne firmy zbytnio skupiały
się na utrzymaniu dużej ilości towarów na stanie magazynu, co powodowało
ogromne straty pieniężne. Obecnie panuje zasada,
że
należy składować towary
w takich ilościach, aby związane z magazynowaniem koszty zostały zrekompenso-
wane korzyściami wynikającymi z utrzymywania zapasów [3].
2
A. Niemczyk,
Zapasy i magazynowanie,
t. II,
Magazynowanie,
Poznań 2008, s. 9.
P. Jerzyło, N. Rutkowska, A. Wawrzyńska,
Zarządzanie procesami logistyki magazynowej...
39
Termin „magazynowanie” w większości wypadków jest kojarzony ze składo-
waniem produktów. Jednak definicja magazynowania wiąże się również z wieloma
innymi czynnościami, takimi jak przyjmowanie, przechowywanie, ewidencjono-
wanie, kontrolowanie i wydawanie towarów. Działania te obejmują szereg obiek-
tów i lokalizacji wchodzących w skład procesów logistyki magazynowej.
Przykładowo, magazynowanie dotyczy zarówno składowania dóbr w obiekcie
produkcyjnym, jak i podczas transportu [6].
Z powyższych informacji można wywnioskować,
że
każdy wytworzony
produkt podlega magazynowaniu przynajmniej raz w trakcie swojego cyklu
życia,
dlatego też logistyka magazynowa pełni niezwykle istotną rolę w gospodarce
narodowej oraz działalności przedsiębiorstw.
2. ANALIZA ZARZĄDZANIA PROCESAMI LOGISTYCZNYMI
W PRZEDSIĘBIORSTWIE
W celu opracowania projektu optymalizacji procesów logistyki magazynowej
w przedsiębiorstwie należy przytoczyć podstawowe informacje przybliżające
działania firmy. W związku z powyższym przeprowadzono analizę przebiegu
procesów logistycznych oraz scharakteryzowano występujące problemy. Sporządzone
wnioski posłużyły jako punkt wyjściowy do stworzenia projektu zarządzania
procesami w przedsiębiorstwie.
Informacje przedstawione poniżej pozyskano podczas pracy w przedsiębior-
stwie produkcyjno-dystrybucyjnym branży elektronicznej. Ponieważ przedsta-
wiciel firmy nie wyraził zgody na opublikowanie nazwy przedsiębiorstwa
w artykule, w konsekwencji nazwę zastąpiono określeniami „Firma X” oraz
„Przedsiębiorstwo X”.
2.1. Charakterystyka firmy
Przedsiębiorstwo X rozpoczęło swoją działalność w 1990 roku. Obecnie
Firma X należy do
ścisłej
czołówki polskich firm dystrybuujących części
elektroniczne w ilościach hurtowych. Oferuje swoim klientom wyroby
światowych
producentów komponentów elektronicznych takich jak Axiohm, Cvilux czy
Samsung. Ponadto firma prowadzi własną produkcję modułów elektronicznych
i specjalizuje się w produkcji kontraktowej CEM.
Najwyższe stanowisko kierownicze przedsiębiorstwa zajmuje Prezes Zarządu.
Podrzędnymi komórkami kierowniczymi są Kierownik Projektów, Specjalista ds.
Marketingu oraz dyrektorzy poszczególnych działów. Następnie obowiązki
w firmie dzielą się na odpowiednie jednostki odpowiedzialne za kierowanie lub
wykonywanie zadań.
40
ZESZYTY NAUKOWE AKADEMII MORSKIEJ W GDYNI, nr 97, grudzień 2016
2.2. Proces logistyczny w przedsiębiorstwie
Uproszczony schemat przebiegu procesów głównych magazynowania Firmy
X przedstawiono na rysunku 1.
Rys. 1.
Procesy główne w Przedsiębiorstwie X (opracowanie własne)
Fig. 1.
Main processes in Company X
Mapa procesów głównych Przedsiębiorstwa X składa się z pięciu bloków
działań. Pierwszym z nich jest pozyskanie zamówienia od klienta. Czynność ta
dotyczy nie tylko zamówień dystrybucyjnych i produkcyjnych, ale również pro-
jektowych. Po uzyskaniu zlecenia przechodzi się do fazy zakupu poszczególnych
elementów potrzebnych do zrealizowania
żądań
klienta. W zależności od rodzaju
zamówienia zakupy te mogą się bardzo od siebie różnić. Rozbieżne są także
działania następujące po procesie zakupów – jeżeli klient zlecił wykonanie
projektu, proces zakupów przechodzi w proces przygotowania projektu. Natomiast
w przypadku zamówień dystrybucyjnych i produkcyjnych następuje faza produk-
cyjna,
ściśle
powiązana z procesem kooperacji wielu jednostek organizacyjnych
przedsiębiorstwa. Po zakończeniu produkcji/przygotowań projektu rozpoczyna się
faza sprzedaży. Warto zwrócić uwagę na fakt, iż w każdym momencie przebiegu
procesów głównych firmy mogą się pojawić działania reklamacyjne powiązane
z danym etapem realizacji zamówienia.
W Przedsiębiorstwie X proces magazynowania zawiera się po części w takich
procesach jak zakupy, kooperacja i produkcja oraz sprzedaż.
Na rysunkach 2 i 3 zobrazowano rolę magazynu oraz składowych procesu
magazynowania w powyższych procesach.
W procesie zakupów magazyn pełni rolę jednostki odpowiedzialnej za
przyjęcie towaru oraz zapoczątkowanie okresowe oceny dostawców, z których
usług korzysta Firma X. Zgodnie z informacjami przedstawionymi na powyższym
schemacie, pracownicy magazynu rozpoczynają proces przyjęcia towaru wraz
z zakończeniem organizowania transportu przez dział logistyki oraz po dostar-
czeniu do firmy elementów potrzebnych do produkcji.
P. Jerzyło, N. Rutkowska, A. Wawrzyńska,
Zarządzanie procesami logistyki magazynowej...
41
Rys. 2.
Schemat procesu zakupów w Przedsiębiorstwie X (opracowanie własne)
Fig. 2.
Diagram of the purchasing process
Rys. 3.
Schemat procesu kooperacji-produkcji w Przedsiębiorstwie X (opracowanie własne)
Fig. 3.
Diagram of the process of co-production
W przypadku procesu kooperacji-produkcji w Przedsiębiorstwie X magazy-
nowanie jest czynnością wykonywaną przed rozpoczęciem właściwej produkcji
modułów elektronicznych. Często zdarza się bowiem,
że
klienci wymagają użycia
własnych komponentów w trakcie realizacji zleceń produkcyjnych. W związku
z powyższym przed rozpoczęciem produkcji dział projektowy oraz dział zakupów
muszą zorganizować wdrożenie nowego wyrobu do systemu oraz zakup materiałów
Zgłoś jeśli naruszono regulamin