Siemieński L. Żywot Kościuszki (1866).pdf

(6860 KB) Pobierz
ŻYWOT
TADEUSZA
KOŚCIUSZKI
LUCYAN
SIEMIEŃSKI.
W
KRAKOWIE.
W
DRUKARNI
„CZASU“
W.
KIRCHMAYERA.
1866.
<-
«
♦
•
*.
»
>
•
«
t
.
DO
JO.
KSIĘCIA
STANISŁAWA
JABŁONOWSKIEGO
Opowiadanie
o
Bohatyrze
narodu,
najpopular-
niejszym
ze
wszystkich,
jacy
świetnieli
w
naszej
hi-.
stóryi,
niewiem
czy
kilku
zastanie
żyjących,
któ-
rzyby
powiedzić
mogli:
znaliśmy
Kościuszkę!
Jednym
z
tych,
jesteś
Książę;
a
jeśliś
go
nie
znał
w
wielkich,
dniach
narodowego
zbudzenia
się,
to
znałeś
go
na
schyłku
żyęia,
w
Paryżu
i
Szwaj-
caryi,
kiedy,
acz
złamany
wiekiem
i
w
żyde
pry­
watne
cofnięty,
nieprzestawał
jeszcze
zajmować
się
losami
kraju.
Znałeś
więc
Kościuszkę
w
całej
jego
prostocie
i
treści,
opromienionego
wspomnieniem,
oto­
czonego
czcią,
lecz
już
nie
oznakami
siły,
znaczenia
i
władzy—
temi
niezbędyemi
warunkami
przemija­
jących
uńelkaści,
na
które
codzień
patrzymy.
Rodzina
Twoja
Książę,
otoczyła
staraniem
i
przyjaźnią
starca
należącego
już
do
przeszłości,
a
co
więcej,
tułacza;
—
była
to
więc
interesowność
za­
szczyt
przynosząca
sercu,
a
jak.
niebo
do
ziemi,
nie­
podobna
do
pochlebstw,
i
przymilań,
zwykle
otacza­
jących
dzienne
bożyszcza.
Jeden
z
członków
rodziny
Twej
miał
szczęście
oddać
ostatnią
przysługę
zmar­
łemu,
przewożąc
zwłoki
jego
na
tę
ziemię,
która
w
nim
niegdyś
witała
swego
obrońcę.
Nakoniec
z
ust
Twoich
Książe,
słyszałem
kilka
charaktery-
'
stycznych
szczegółów
o
starym
Wodzu.
Wspom-
merda
te,
wyniesione
z
codzienny
z
nim
styczności,
a
dające
go
poznać
jakim
był
w
zwykłych
stosun­
kach
towarzyskich,
przyczyniły
się
do
wierniejszego
wycieniowania
tej
postaci.
Tobie
więc
Książę,
który
osobiście
znałeś
sta­
rego
Wodza,
który
prawie
sam
jeden
pozostałeś
z
liczby
znających
go
bliżej,
mam
sobie
za
miłą
powinność,
mego
Kościuszkę
poświęcić.
Droga
nam
przeszłość
niezapadła
się
jeszcze
w
bezdeń
zapomnienia,
kiedy
żyją
ci,
co
na
wiel­
kich
mężów
patrzyli.
AUTOR.
WSTĘP.
'
Odkąd
wzbudziła
się
we
mnie
myśl
opowiedzenia
dziejów
żywota
Tadeusza
Kościuszki,
najpopularniejszego
z
bohatyrów
polskich,
którego
imię
przedarło
się
pod
strzechę wiejskiego
ludu,
—
odtąd
wyobraźnia
ciągle
na­
suwała
mi.
dziwnie
uroczy
obraz
z
bohatyrskich
wie­
ków
Grecyi.
Zdawało
mi
się
nieraz,
że
widzę
przed
sobą
morze
archipelagu;
ruchomy
błękit
przesypujący
złoto
połu­
dniowego
słońca;
że
jestem
na
stromym
brzegu
Chios,
w
gronie
poważnych
mężów
i
niewiast
siedzących
pod
cieniem
laurowego
gaju
i
kończących
skromną
biesiadę
kolejno
racząc
się
zielonóm
winem
...
Gdy
na
skinie­
nie
gospodarza,
powstaje
siwobrody
starzec
z
gęślą
•
w
ręku,
z
świeżym
wieńcem
laurowym
na
czole,
i
oparł­
szy
się
o
pień
oliwnego
drzewa,
kilka
przelotnych
to­
nów
dobywa
ze
strun,
a
powodząc
okiem
po
siedzących
Żywot
T.
Kościuszki.
1
kołem
słuchaczach,
zapytuje:
co
chcecie
abym
wam
śpiewał?
Odpowiadają
chórem:
Śmierć
Hektora!
śmierć
He­
ktora!
Piewca
ten
—
to
Homer;
przed
laty
świadek
zdo­
bycia
Ilionu,
niezmordowany
pątnik
po
wszystkich
ką-.
tach
Grecyi
—
a
nawet
i
datój;
noszący
się
z
niewy­
czerpanym
zapasem
pieśni,
które,
jak
złote
ziśrna
siał
między
ludzi
wdzięcznie
przyjmujących
każdy
datek,
co
zaostrza
serce
i
rozpromienia
dumę
narodową
rozgło­
sem
wielkich
dzieł
bohatyrskich
przodków.
Taką
jest
już
natura
bohatyrstwa,
że
potrzebuje
mieć
swojego
piewcę,
tśm
godniejszego,
im
prawdziwszy
bohatyr.
Toż
z
myślą
o
naszym
Kościuszce
budziła
się
inna,
sikająca
w
głęboką
przeszłość,
z
którćj
mroków
wy­
prowadzała
tę
postać
śpiewaka
upadku
Ilionu
i
przy­
gód
tułaczych
Odysseja.
Czyliż
wódz
narodu
zrywającego
się
do
walki
o
śmierć
lub
życie;
wódz
w
rozstrzygającym
boju
upa­
dający
pod
ciosami
liczby,
pojmany,
uwięziony,
wygna­
niec
z
tój
ojczyzny
co
wymazana
z
karty
źyjących
—
czyliż
bohatyr
taki
nie
wart
homerycznój
pieśni?
Kościuszko,
—
to
nasz
Hektor,
tem
nieszczęśliwszy,
że
go
nie
Achilles
pokonał;
nieszczęśliwszy
niż
Odys,
bo
umarł
tułaczem
bez
oglądania
dnia
powrotu,
bez
ujrzenia
choćby
zdaleka
błękitnawego
dymu
Itaki.
Któż
Achillesem
w
tej
nowożytnej
epopei?
—
Dzi­
ka
siła
liczby,
którćj
hetmani
pierwszy
lepszy
oprawca.
Dla
takiego
Achiłla
mógłżeby
znaleść
się
Homer,
dla

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin