Malinowski B. Wolność i cywilizacja.pdf

(17376 KB) Pobierz
Bronisław
Wydawnictwo
Naukowe
PWN
M
ALINOW
SKI
Wolność
i cywilizacja
Bronisław
MALINOWSKI
Wolność
i cywilizacja
oraz
studia z pogranicza
antropologii społecznej,
ideologii i polityki
Przełożyli
Janusz Mucha i Józef Obrębski
Warszawa 2001
Wydawnictwo Naukowe PWN
SPIS RZECZY
N ota redakcyjna................................................................................................
15
W OLNOŚĆ 1 CYWILIZACJA (1944)
Przedmowa
(Valetta Malinowska)
................................................................
P odziękow ania...................................................................................................
CZĘŚĆ I. P R E L U D IU M P O L IT Y C Z N E
..........................................................
Analiza Starego Porządku 28. - Pokój powiązany z produktywnymi fazami
dziejów 28. - Niezbędne wartości i zasady 29. - Lekcja Pearl Harbor: „goto­
wość zawsze wygrywa” 29. - Ponowna izolacja oznacza śmierć demokra­
cji 30. - Znaczenie ustanowienia międzynarodowego prawa i porządku 31.
- Organizacja światowa 31. - Pełna gotowość oznacza totalitaryzm 31. -
Wzajemne zależności w świecie 32. - Niezbędna potrzeba Nowej Ligi Naro­
dów 32. - Przemoc wojenna oznacza przemoc we własnym kraju 33. - Zlik­
widować wojnę 34. - Niebezpieczeństwa dla demokracji 34. - Odmienne po­
glądy muszą mieć szansę wypowiedzenia 34. - Wojna i totalitaryzm są nie do
pogodzenia z wolnością 38.
CZĘŚĆ H. N A U K O W A ANALIZA W O L N O Ś C I................................................
39
21
25
27
R o z d z i a ł p i e r w s z y . O co w alczym y..............................................
Znaczenie naukowego oświetlenia pojęć wolności, demokracji i kultu­
ry 39. - Sądy wartościujące jako ostateczne determinanty 40. - Wolność
zależy od wyeliminowania zbiorowej przemocy 41. - Cena, którą trzeba za­
płacić 41. - Wolność jest dziś sprawą kluczową 41. - Wolność cechą proce­
su kulturowego 43. - Wolność cechą zorganizowanego i urzeczywistnionego
działania ludzkiego 43. - Trzy fazy działania 44. - Definicja wolności 44.
- Warunki determinujące wolność 45. - Wolność zakłada istnienie wła­
dzy 45. - Wolność zależy od tego, czy władza sprawowana jest w sposób
39
6
Spis rzeczy
uprawomocniony, czy też jest ona nadużywana 47. - Kultury różnią się
między sobą co do zakresu wolności 47. - Wolność w ramach instytucji
składających się na kulturę 47.
R o z d z i a ł d r u g i Wolność u narodzin i w trakcie rozwoju kultury
Kultura zaspokaja podstawowe potrzeby 49. - Kultura wyprowadza czło­
wieka ze stanu zwierzęcości 50. - Kultura wstępnym etapem wolności 50.
- Kultura poszerza kontrolę 50. - Całościowa wolność kultury zaspokaja
potrzeby biologiczne i rozszerza zakres sfery specyficznie ludzkiej 51. - Kul­
tura zakłada podporządkowanie się zasadom i prawom wiedzy, techniki
i współpracy 52. - Prawa te są niezbędne w każdym działaniu 52. - Czło­
wiek tworzy nowe środowisko, do którego dostosowuje swój organizm 53.
- Kultura funkcjonuje poprzez instytucje 53. - Rozróżnienie wolności i nie­
woli 54. - Główne uwarunkowania wolności 55. - Wolność atrybutem pro­
cesu kulturowego 56. - Pojęcie równowagi i powiązań 56.
CZĘŚĆ
UL
ZN A C ZEN IE W O L N O Ś C I.................................................................
49
59
R o z d z i a ł p i e r w s z y . Wolność w swoim uniwersum chaosu se­
mantycznego ....................................................................................................
Wolność jako inspiracja i ideał 59. - Chaos znaczeń 60. - Wolność jako
brak ograniczeń 61. - Wolność jako podporządkowanie się prawu 62.
- Współczynnik władzy w ramach pojęcia wolności 62. - Wolność ducho­
wa 63. - Wolność od ograniczeń organizmu 63. - Koncepcja wolności za­
kładająca rezygnację z życia 65. - Duchowa ucieczka wymaga dyscy­
pliny 65. - Męczennicy wolności potwierdzają wartość żyda 66. - Wolność
magii i cudu 67. - Wolność ma charakter kulturowy i jest niepodzielna 67.
59
R o z d z i a ł d r u g i . Analiza wielości znaczeń
....................................
68
Analiza znaczeń za pomocą schematu 68. - Eliminacja fikcyjnych zastoso­
wać 69. - Schemat 70. - Wolność tkwiąca w procesie kulturowym 71.
- Wolność przekonań 72. - Analiza rdzenia wolności 73. - Antynomia wol­
ności liberała i swobody zwolennika dyscypliny 73. - Wolność i jej zaprze­
czenia są pochodnymi kultury 74.
R o z d z i a ł t r z e c i . Pojęcie wolności n ieza leżn ej.............................
Analiza różnych koncepcji wolności 76. - Wolność subiektywna (Franz Boas)
77. - Znaczenie intuicyjne (Robert M. Maclver) 77. - Wolność niedefiniowal-
na (Walton H. Hamilton) 78. - Wolność indywidualna (John B. S. Haldane)
79. - Negatywny charakter wolnośd (Horace M. Kallen) 80. - Wolność jako
brak jakichkolwiek ograniczeń (Dorothy Fosdick) 81.
76
R o z d z i a ł c z w a r t y . Wolność w doświadczeniu subiektywnym . .
Psychiczne i emocjonalne pragnienie wolności 84. - Wolność dziecka za­
kłada akceptację reguł 85. - Uniwersalne pragnienie braku ograniczeń 85.
84
Spis rzeczy
- Zakłócenia nie wywołują urazów w przypadku sukcesu działania 87. - Za­
kłócenia są przyjmowane niechętnie, gdy pokrzyżują zamiary 88. - Wolność
odczuwana jest tylko wtedy, gdy jest zagrożona 88. - Wolność artystów i po­
etów 88. - Wolność w przeżyciach emocjonalnych 89. - Analiza wolności su­
biektywnej 90. - Mechanizmy lingwistyczne podtrzymują takie pojęcie wolno­
ści 90. - Reakcje emocjonalne na zastosowania metaforyczne 91.
7
Rozdział
p i ą t y . Semantyka w o ln o ści..............................................
94
Potrzeba precyzyjnej definicji 94. - Odrzucenie różnych zastosowań lingwi­
stycznych 94. - Wolność marzeń, magii i mistycyzmu 96. - Podsumowanie
analizy krytycznej 97. - Zwodniczość subiektywności 97. - Stany emocjonalne
wyrażane w działaniach 98. - Myślenie na chybił trafił jako surowiec dla
krystalizacji zamiaru 98. - Procesy myślowe wyrażające się w otwartym
działaniu mogą być poddane analizie kulturowej 98. - Błędne koncepcje
semantyczne 100. - Błędne przekonanie o nieograniczonym wyborze 100.
- Wolność indywidualna 101. - Rzeczywiste ograniczenia wolności są zdeter­
minowane przez istotę kultury 102. - Ograniczenia o charakterze narodo­
wym i kolektywnym 102. - Ograniczenia ze strony katastrof spowodowa­
nych przez przyrodę 103. - Ograniczenia ze strony katastrof spowodowanych
przez człowieka 103. - Walka o wolność 103. - Wolność musi istnieć we
wszystkich trzech integralnych fazach działania 104. - Wolność zamiaru 105.
- Wolność działania 105. - Wolność zaprzeczona przez kulturę 108.
CZĘŚĆ IV. WOLNOŚĆ JAKO DAR KULTURY...........................................
R o z d z i a ł p i e r w s z y . Wstępna faza w o ln o ści..................................
Przypomnienie założeń 109. - Wolność zwierzęca jako zaspokajanie potrzeb
biologicznych 110. - Wolność zwierzęca ma te same trzy fazy, co wolność
kulturowa 111. - Podstawowa wolność przetrwania jest niezbędna tak samo
człowiekowi jak zwierzętom 112. - Główne popędy ludzkie mają charakter
biologiczny 112. - Wolność biologiczna poszerzona jest przez kulturę 113.
- Wolność przetrwania to zarówno wolność bezpieczeństwa, jak i wolność
dostatku 114. - Wszystkie typy wolności zależą od podstawowej wolności
przetrwania 114. - Ta podstawowa wolność jest teraz niszczona przez totalną
wojnę 115. - Największym złem, jakie przynosi wojna, jest niszczenie podsta­
wowych wartości 116. - Niebezpieczeństwa tkwiące w rozwoju cywiliza­
cji 116. - Podstawowa wolność musi być zagwarantowana przez organizację
międzynarodową 118. - Kultura zapewnia wolność, ale też daje środki do jej
zaprzeczenia 118. - Reguły wolności a zasady zniewolenia 119.
109
109
R o z d z i a ł d r u g i . Zróżnicowane elementy przyczyniające się do
wczesnej w o ln o śc i.............................................................................................
Urządzenia składające się na kulturę pierwotną 121. - Znaczenie ognia dla
wolności 121. ~ Znaczenie reguł techniki i współpracy dla skuteczności dzia­
łania 122. - Wkład artefaktów do wolności 123. - Rodzina jako zorgani­
zowana instytucja przyczyniająca się w największej mierze do wolności
121
Zgłoś jeśli naruszono regulamin