Wojsko polskie w drugiej poł XVIIw Wimmer J.pdf

(24953 KB) Pobierz
pr-
^>^*1
"£•9'
WOJSKOWY
ZAKŁAD
INSTYTUT
DAWNEGO
HISTORYCZNY
POLSKIEGO
HISTORII
WOJSKA
JAN
WiMMER
WOJSKO
POLSKIE
W
DRUGIEJ
POLOWIE
XVII
WIEKU
WARSZAWA
1965
JAN
WIMMER
w
'
;
r
/;?n^0Ui
XVII
WIEKU
WYDAWNICTWO
HS
I
N
1
S
T
E
R
S
T
W
A
OBRONY
i!
A
R
0
D
0
W
E
I
Obwolutę,
okładkę,
stronę
tytułową
i
inicjały
projektował
KONSTANTY
SOPOCKO
Redaktor
JAN
BRODALA
Redaktor
techniczny
JADWIGA
JEGOROW
Wydawnictwo
Ministerstwa
Obrony
Narodowej
Warszawa
1965.
Wydanie
I.
Nakład
1500
egz.
Objętość
29,75
ark.
wyd.,
24,00
ark.
druk.
Papier
druk
mat.
IV
kl.
65
g,
(z
Fabryki
Celulozy
i
Papieru
im.
J.
Dąbrow­
skiego
w
Kluczach).
Oddano
do
składu
2.X.1964
r.
Druk
ukończono
w
lutym
1965
r.
Wojskowe
Zakłady
Graficzne
w
Warszawie.
Zam.
nr
1164.
E-95.
Cena
60.—
WSTĘP
Celem
niniejszej
pracy
jest
przedstawienie
wysiłku
mobilizacyjnego
i
fi­
nansowego
Korony
w
drugiej
połowie
XVII
wieku
oraz
organizacji
wojską
w
tym
czasie
i
zachodzących
w
niej
przemian.
Jednocześnie
przez
szczegóło­
analizę
sposobu
formowania
sił
zbrojnych
od
projektów
w
uniwersałach
królewskich, poprzez
dyskusję
na
sejmikach
i
sejmie,
uchwałę
sejmową,
opracowanie
szczegółowego
etatu
przez
hetmanów,
zaciągi
i
koncentrację
sił
na
wyprawy
autor
pragnie
przedstawić
system
funkcjonowania
jednej
z
podstawowych
części
mechanizmu
państwowego,
jaką
była
armia.
Omawia­
ny
okres
1648—1699
stanowi
wdzięczne
pole
dla
badań
w
tym
kierunku,
gdyż
jest
on
okresem
nieustannych
niemal
zmagań
z
różnymi
przeciwnikami,
któ­
re
zmuszają
państwo
polsko-litewskie
do
maksymalnych
wysiłków.
Autor
nie
zamierzał
przedstawiać
przebiegu
wojen;
działania
wojenne
zostały
przed­
stawione
w
sposób
bardzo
skrócony
i
tylko
o
tyle,
o
ile
było
to
konieczne
dla
zrozumienia
podejmowanych
uchwał
w
sprawach
wojskowych
i
prac
nad
organizacją
armii.
Wojsko
litewskie
zostało
potraktowane
przykładowo
rozwój
jego
nie
różnił
się
na
ogół
od
rozwoju
wojska
koronnego,
do
badań
zaś
szczegółowych
archiwa
nasze
zawierają
zbyt
mało
materiału.
1
Poruszone
w
pracy
zagadnienia
były
dotąd
słabo
uwzględnione
w
litera­
turze
historycznej/
Syntezy
dziejów
wojskowości
polskiej
(Korzon,
Kukieł)
poświęcały
niewiele
miejsca
omówieniu
organizacji
wojska
w
drugiej
po­
łowie
XVII
w.;
jedyny
syntetyczny
i
wartościowy
wykład
interesujących
nas
problemów
dał
A.
Sawczyński
w
artykule
o
polskich
instytucjach
wojsko­
wych:
w
XVII
w.1,
siłą
rzeczy
nie
mógł
jednak
analizować
w
nim
całego
wy­
siłku
wojennego
Rzeczypospolitej.
Rozwój
armii
i
wysiłek
mobilizacyjny,
ale
bez
pokazania
stanu
sił
zbrojnych
w
poszczególnych
kampaniach,
starał
się
przedstawić
B.
Baranowski
dla
lat
1648—-1660
(w
pracy
o
organizacji
wojska
w
latach
trzydziestych
i
czterdziestych
XVII
w.
i
artykule
o
organizacji
re­
gularnego
wojska
w
latach
1655—1660);
prace
jego
wymagają
jednak
wielu
uzupełnień.
O
wiele
pełniej
zobrazował
wojsko
w
latach
1668—1673
K.
Za­
jąc.
Wysiłek
finansowy
państwa
w
związku
z
wojnami
nie
został
dotąd
opra­
cowany;
trochę
uwag
na
temat
wydatków
na
wojsko
i
bardzo
niepełne
ich
zestawienie
w
tabelach
budżetu
państwowego
dał
R.
Rybarski
w
pracy
o
fi­
nansach
Rzeczypospolitej
za
Jana
Kazimierza,
Michała
Korybuta
i
Jana
III,
nie
mogą
one
jednak
zadowolić
nie
tylko
historyków
wojskowości,
ale
i
ba­
daczy
dziejów
gospodarczych.
Praca
Z.
Sochy
o
hibernie
zawiera
wiele
za­
sadniczych
błędów,
które
słusznie
wytknął
już
Rybarski.
O
wiele
lepiej
od
1
Nie
cytuję
tu
pełnych
tytułów
i
miejsc
wydania
omawianych
prac,
gdyż
one
podane
w
wykazie
na
końcu
pracy.
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin