Egzekutor Dąmbski Sf.pdf

(4174 KB) Pobierz
STEFAN
DAMBSKI
Ośrodek
KARTA
Warszawa
2010
SPIS
TREŚCI
5 •
ii
15
24
36
48
59
79
89
99
Od
Wydawcy
Wejście
Dywers
ant
Roboty
Czas
„Burzy"
Pod
Sowietami
Powrót
Na
Ukraińców
Fiołkowie
Wyjście
107
Wokół
Egzekutora
OD
WYDAWCY
świadectwo
bolesne.
Zaskaku­
jącą,
paradoksalną
na
pozór
opowieść
o
człowie­
ku,
który
stając
w
szeregach
Armii
Krajowej,
znalazł
się
w
roli
kata.
Paradoks
bierze
się
stąd,
że
Autor
mógłby
się
przedstawiać
jako
bohater
walki
z
okupanta­
mi,
gotów
do
oddania
życia
za
Ojczyznę,
a
tu
racją
jego
pisania
okazuje
się
i
samooskarżenie,
i
chęć
zakwestio­
nowania
bohaterstwa
jako
takiego.
Tytułowy
Egzekutor
pyta
w
swym
tekście
po
latach,
czy
stał
się
mordercą...
Zgrzebny
177-stronicowy
wydruk
komputerowy
-
będą­
cy
jedyną
formą
tego
zapisu
-
trafił
do
Ośrodka
KARTA
w
roku
2005,
przechowany
przez
Krystynę
Dąmbską-
-Nichols
i
Aleksandra
Dąmbskiego,
stryjeczne
rodzeń­
stwo
Autora.
Tekst
nie
ma
zakończenia,
przerwany
został
w
pół
zdania.
Samobójcza
śmierć
Egzekutora
13
stycznia
1993
w
Miami
(
usa
)
uniemożliwiła
dopeł­
nienie
świadectwa.
Wydaje
się
ono
jednak
całościowe,
urwane
w
samym
tylko
finale.
To
ważne,
kim
był
Stefan
Dąmbski
w
opisanym
przez
siebie
okresie
-
nastolatkiem.
Urodził
się
3
grudnia
1925
rzedstawiamy
(w
Nosówce).
W
1942
roku,
gdy
wstępował
do
AK,
miał
16
lat.
A
gdy
w
lipcu
1945
znalazł
się
w
jednym
z
pierw­
szych
przerzutów
zdekonspirowanych
żołnierzy
swej
kompanii
na
Zachód
-
nie
miał
skończonej
dwudziestki.
Swoje
wspomnienia
spisywał
w
ciągu
kilkunastu
ostat­
nich
lat
życia,
jako
człowiek
w
pełni
dojrzały,
potrafiący
już
z
dystansu
spojrzeć
na
własne
doświadczenie.
Choć
z
pewnością
nie
dość
ułożony
ze
światem.
Powojenne
losy
Autora
-
raczej
ponure.
Rodzina
roz­
proszona
-
matka
Stefana
(prowadząca
majątki
w
No­
sówce
i
Dylągówce)
zmarła
już
w
1934
roku;
ojciec
hrabia
Kazimierz
Dąmbski
nie
zajmował
się
synami,
wiosną
1939
wyjechał
do
Kolumbii,
a
w
latach
1947-52
był
redaktorem
naczelnym
„Nowego
Dziennika"
w
No­
wym
Jorku.
Bracia
Stefan
i
Stanisław,
którymi
od
śmierci
matki
zajmowała
się
niezamężna
ciotka,
rozstali
się
po
wojnie.
Stefan,
po
znalezieniu
się
w
zachodniej
strefie
okupacyjnej
Niemiec,
służył
w
kompanii
wartowniczej
niedaleko
Norymbergi.
Stanisław,
w
związku
z
ucieczką
Stefana
z
Polski,
został
aresztowany
przez
Urząd
Bezpie­
czeństwa
-
po
wyjściu
z
więzienia
w
1948
roku
zmarł
na
gruźlicę
w
wieku
26
lat.
Autor
w
końcu
lat
40.
grał
zawodowo
w
piłkę
nożną.
W
roku
1950,
z
pomocą
swego
ojca,
wyemigrował
do
Stanów
Zjednoczonych,
mieszkał
w
Chicago,
a
od
roku
1976
w
Miami.
Nie
mógł
znaleźć
sobie
miejsca
-
zajmo­
wał
się
doraźnymi
pracami
(w
transporcie,
w
handlu)
jako
siła
niewykwalifikowana,
często
zmieniał
pracę.
Był
dwukrotnym
rozwodnikiem,
jego
jedyna
nieżyjąca
już
córka
po
dojściu
do
pełnoletności
nie
utrzymywała
z
nim
kontaktów.
W
1975
roku
Stefan
Dąmbski
odwiedził
Polskę,
widział
się
ze
swym
bratem
stryjecznym
Aleksandrem
na
Śląsku,
afiszował
się
wtedy
swym
amerykańskim
sukcesem,
jed­
nocześnie
bojąc
się
w
Polsce
aresztowania.
W
latach
70.
zaczął
też
spisywać
wspomnienia,
co
musiało
być
trud­
Zgłoś jeśli naruszono regulamin