Głogów 1109 Olejnik K.pdf

(6911 KB) Pobierz
KAROL
OLEJNIK
GŁOGÓW
1109
HISTORYCZNE
BITWY
KAROL
OLEJNIK
GŁOGÓW
1109
Dom
Wydawniczy
Bellona
Warszawa
1999
SPIS
TREŚCI
Wstęp
......................................................................................
Polska
na
przełomie
XI
i
XII
stulecia
.................................
Kształt
państwa,
stosunki
wewnętrzne,
przemiany
spo­
łeczne
i
ekonomiczne
.....................................................
Stosunki
polsko-niemieckie
i
polsko-czeskie
w
począt­
kach
XII
stulecia
............................................................
Wojskowość
polska
w
czasach
Bolesława
Krzywoustego
...
Potencjał
militarny
państwa,
zasady
powoływania
sił
zbrojnych
........................................................................
Rodzaje
wojsk,
ich
struktura
organizacyjna
i
dowodzenie
Uzbrojenie
i
wyposażenie
polskich
sił
zbrojnych
.......
Stałe
punkty
oporu
w
Polsce
wczesnośredniowiecznej
Strategia
i
taktyka
wojsk
polskich
na
przełomie
XI/XII
stulecia
................................................................
Wojna
Polski
z
cesarstwem
w
roku
1109
............................
Teatr
działań wojennych
...............................................
Ważniejsze
warownie
w
pasie
granicy
zachodniej
.....
Wojna
polsko-niemiecka
w
roku
1109
........................
Zakończenie
.............................................................................
Bibliografia
..............................................................................
Spis
ilustracji
...........................................................................
Spis
map
..................................................................................
3
8
8
22
30
30
35
40
52
59
75
75
79
83
112
115
117
118
WSTĘP
Zmagania
polsko-niemieckie
w
okresie
istnienia
naszego
państwa
wczesnofeudalnego
nieomal
od
zarania
wzbudzały
zainteresowanie
dziejopisów.
Pomijając
relacje
powstałe
we
wczesnym
średniowieczu,
już
w
XV
wieku
pierwsza
wielka
synteza
naszych
dziejów,
autorstwa
Jana
Długosza,
jest
tych
zainteresowań
doskonałym
przykładem.
Wprawdzie
czcigod­
nemu
kanonikowi
krakowskiemu
można
bez
trudu
wytknąć,
że
nie
wspomina
nic
o
słynnym
starciu
pod
Cedynią,
ale
to
swoiste
przeoczenie
(Długosz
nie
znał
najstarszych
źródeł
niemieckich,
w
tym
najbardziej
kompetentnego
w
tej
kwestii
Thietmara)
nie
dotyczyło
wydarzeń
z
epoki
Bolesława
Krzywoustego.
Pośród
wielu
kampanii
wojennych
i
bitew,
rozegranych
na
naszych
zachodnich
rubieżach
zarówno
przez
Mieszka,
jak
i
też
przez
Bolesławów
(Chrobrego,
Śmiałego
i
Krzywoustego),
kampania
z
1109
roku
zajmowała
miejsce
szczególne.
Przyczyn
takiego
stanu
rzeczy
było
wiele.
Do
najważniej­
szych
pośród
nich
zaliczyć
należy
fakt,
że
występujący
wówczas
przeciwko
Polsce
monarcha
niemiecki
Henryk
V
czy­
nił
to
z
niespotykanym
rozmachem.
Siły
napastników
szeroko
rozlały
płomienie
wojny,
utrwalając
tym
samym
to
wydarzenie
4
w
pamięci
współczesnych
i
potomnych.
Po
wtóre,
podczas
tych
orężnych
zmagań
miały
miejsce
wydarzenia
szczególnie
dramatyczne,
jak
chociażby
wytrwała
(i
skuteczna)
obrona
Głogowa
czy
zwycięska
dla
Polaków
bitwa
nieopodal
Wro­
cławia,
zwana
„bitwą
na
Psim
Polu”.
Wprawdzie
niezwykle
sugestywny
jej
obraz,
pozostawiony
przez
Wincentego
Ka­
dłubka
w
jego
Kronice,
jest
dziś
przez
badaczy
dość
sceptycz­
nie
oceniany,
a
niekiedy
nawet
negowany,
jednakże
to
właśnie
on
zapisał
się
trwale
w
potocznej
świadomości
historycznej.
Trzeci
powód
szczególnego
traktowania
wojny
1109
roku
wynika
stąd,
że
była
to
wojna
wieńcząca
niejako
okres
zmagań
cesarstwa
z
Polską
Piastów,
z
których
to
walk
państwo
nasze
wyszło
obronną
ręką.
Przeciwnik,
który
od
czasów
Mieszka
I
nieprzerwanie
usiłował
narzucić
nam
swoją
zwierzchność
(zarówno
politycz­
ną,
jak
też
kościelną),
na
krótko
tylko
w
czasach
panowania
marzycielskiego
Ottona
III
zmienił
taktykę postępowania
na
pokojową.
Poza
tym
krótkim
okresem
walka
orężna
odgrywała
rolę
pierwszoplanową,
a
wojna
roku
1109
ten
cykl
zmagań
zakończyła.
Wydarzenia
późniejsze,
jak
chociażby
najazdy
z
roku
1146
czy
1157,
odnosiły
się
do
zupełnie
już
innej
sytuacji,
gdy Polska,
pozostając
w
rozdrobnieniu
feudal­
nym,
nie
mogła
skutecznie
stawić
napastnikom
czoła.
Warto
też
pamiętać,
że
w
okresie
rozdrobnienia
feudalnego
zmieniły
się
w
znacznej
mierze
formy
nacisku
na
nasze
zachodnie
rubieże.
Cesarstwo,
rozpadające
się
pod
wpływem
przemian
wewnętrznych
(których
motorem
był
intensywny
rozwój
form
feudalnych),
w
miejsce
dotychczas
stosowanej
agresji
orężnej
coraz
częściej
stosowało
agresję
ukrytą.
Na
dłuższą
metę
była
ona
nie
mniej
groźna,
a
polegała
na
masowym
napływie
na
nasze
ziemie
przybyszów-kolonistów.
Procesy
te
dotyczyły
w
szczególności
ziem
Śląska
i
Pomorza
Zachodniego,
chociaż
później
dotknęły
one
także
Ziemi
Lubuskiej
i
Wielkopolski.
A
zatem
zmagania
wojenne
Bolesława
Krzywoustego
kończyły
Zgłoś jeśli naruszono regulamin