Kłuszyn 1610 Szcześniak R.pdf

(5750 KB) Pobierz
ROBERT
SZCZĘŚNIAK
KŁUSZYN
1610
HISTORYCZNE
BITWY
ROBERT
SZCZĘŚNIAK
KŁUSZYN
1610
Dom
Wydawniczy
Bellona
Warszawa
2004
SPIS
TREŚCI
Wstęp
........................................................................................
3
Geneza
konfliktu
..................................................................
11
Sytuacja
w
państwie
moskiewskim
od
roku
1584
do
roku
1609
...................................................................
11
Wojna
polsko-moskiewska
.............................................. 20
Działania
wojenne
w
państwie
moskiewskim
od
paź­
dziernika
1609
do
maja1610
roku
...............................
28
Operacja
kłuszyńska
.............................................................
47
Przed
bitwą
........................................................................
47
Przeciwnicy
........................................................................ 60
Bitwa
pod
Kłuszynem
...........................................................
71
Faza
I
.................................................................................
71
Przełamanie
........................................................................ 90
Rokowania
i
zakończeniebitwy
......................................
105
Zakończenie
.........................................................................
111
Epilog
...................................................................................
116
Aneks
.....................................................................................
123
Bibliografia
............................................................................
125
Wykaz
ilustracji
....................................................................
133
WSTĘP
Stoczona
4
lipca
1610
r.
bitwa
pod
Kłuszyncm
przeszła
do
historii
jako
jedno
z
wielkich
zwycięstw
oręża
polskiego.
Bitwa
ta
zasługuje
na
szczególną
uwagę
z
dwóch
powodów.
Po
pierwsze,
zwycięstwo
hetmana
Stanisława
Żółkiewskiego
nad
kilkakrotnie
liczniejszą
armią
cara Wasyla
Szujskiego
stanowi
klasyczny
przykład
wysokiego
poziomu
polskiej
sztuki
wojennej.
Po
drugie,
sukces
ten
z
powodu
efektu
politycznego,
jaki
wywołał,
stawia
wiktorię
kłuszyńską
w
rzędzie
tych
bitew,
które
decydowały
o
losach
kampanii,
kraju,
dynastii.
Jednak
cień
na
to
zwycięstwo
rzucają
nader
skromne,
jak
na
poczynione
nakłady,
skutki
późniejsze.
Podobnie
jak
w
przypadku
innych
wielkich
polskich
zwy­
cięstw
(Grunwald
1410,
Kircholm
1605,
Wiedeń
1683),
nie
zostało
ono
należycie
wykorzystane.
Bitwa
kłuszyńską
była
pokłosiem
wydarzeń
w
państwie
moskiewskim,
które
miały
miejsce
po
śmierci
cara
Iwana
Groźnego.
Jego
nieobliczalna
polityka
sprawiła,
że
kraj
pogrążył
się
w
długotrwałym
kryzysie
politycznym
i
społecz­
nym,
pogłębionym
przez
klęski
elementarne.
Stan
ten
uległ
dalszemu
pogorszeniu,
gdy
ze
zgonem
jego
synów
wygasła
dynastia
Rurkowiczów.
Walki
stronnictw
bojarskich
oraz
poczynania
różnej
proweniencji
samozwańców
pogłębiły
chaos
4
w
państwie
moskiewskim.
Zygmunt
III,
licząc
na
wzmocnienie
swojej
pozycji
w
zabiegach
o
odzyskanie
korony
szwedzkiej,
włączył
się
w
szereg
wydarzeń
zachodzących
za
wschodnią
granicą
państwa
polsko-litewskiego:
popierał
nieoficjalnie
Dymitra
I
Samozwańca,
a
następnie
zaangażował
siły
Rze­
czypospolitej
w
otwarty
konflikt
ze
wschodnim
sąsiadem.
Wojna,
która
miała
być
tylko
krótkotrwałym
starciem,
mimo
zwycięstwa
hetmana
Żółkiewskiego
pod
Kłuszynem,
trwała
blisko
dziewięć
lat.
Przyniosła
Rzeczypospolitej,
poza
odzyskaniem
Smoleńska,
Siewierszczyzny,
Czernicho-
wszczyzny,
ogromny
dług
państwa
wobec
wojska,
plagę
konfederacji
wojskowych,
których
żołnierze,
domagając
się
zapłaty,
niszczyli
własny
kraj,
oraz
bierność
na
innych
arenach
polityki
zagranicznej
(wojna
trzydziestoletnia,
kon­
flikt
z
Turcją
i
Szwecją,
utrata
Inflant,
klęska
w
kampanii
cecorskiej).
Literatura
dotycząca
wielkiej
smuty1
jest
bardzo
obfita,
a
bodaj
najpełniejszy
jej
wykaz
w
polskiej
historiografii
przedstawili
w
ostatnich
latach
Andrzej
Andrusiewicz
i
Woj­
ciech
Polak2.
Jednak
w
dotychczasowej
literaturze
zagadnienia
militarne
zazwyczaj
znajdują
się
w
cieniu
wydarzeń
politycz­
nych
i
społecznych.
Niniejsza
praca
ma
na
celu
choć
w
mini­
malnym
stopniu
zmienić
ten
stan
rzeczy.
Historykowi
podejmującemu
obecnie
temat
bitwy
kłuszyń-
skiej
jest
niezmiernie
trudno
dodać
nowe
elementy
do
dotych­
czasowego
stanu
badań.
Jest
to
spowodowane
tym,
że
baza
źródłowa została
już
praktycznie
wykorzystana,
choć
nie
możemy
wykluczyć,
że
jeszcze
gdzieś
w
archiwach
znajdują
się
materiały
do
interesującego
nas
tematu,
czekające
na
1
W
historiografii
rosyjskiej
nazwa
okresu
1605-1613.
gdy
wojna
domowa
oraz
interwencja
polska
i
szwedzka
spowodowały
krytyczną
sytuację
państwa
moskiewskiego.
2
A.
Andrusiewicz,
Dzieje
dymitriad
1605-1614,
t.
1.
II,
Warszawa
1990;
A.
Andrusiewicz.
Dzieje
wielkiej
smuty,
Katowice
1999;
W.
Polak.
O
Kreml
i
Snioleńszczyznę.
Polityka
Rzeczypospolitej
wobec
Moskwy
w
latach
1607-1612,
Toruń
1995.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin