Moskwa 1612 Bohun T.pdf

(8128 KB) Pobierz
TOMASZ
BOHUN
MOSKWA
1612
Warszawa
2005
SPIS
TREŚCI
Wstęp
...........................................................................................
5
Samozwaniec
i
inni
...............................
-..................................
9
W
imieniu
cara
Władysława
Zygmuntowicza
........
-........
38
Moskwa:
rzeki,
baszty,
mury
...................................................
67
W
przeddzień
wybuchu
............................................................
94
Moskwa
się
budzi
..................................................................
127
Minin
i
Pożarski
.....................................................................
171
Porażka
Chodkiewicza
...........................................................
190
Walki
1
września
.......................................................
—198
2
września
.......................................................................
214
Decydujące
starcie
.........................................................
219
Nieszczęsny
koniec
................................................................
243
Bibliografia
..............................................................................
272
Wykaz
ilustracji
.....................................................................
2/8
WSTĘP
Pomnik
kupca
Kuźmy
Minina
i
księcia
Dymitra
Pożar-
skiego.
który
stoi
w
Moskwie
na
placu
Czerwonym,
został
wystawiony
w
1818
r.
na
fali
patriotycznego
uniesienia
po
zwycięskich
kampaniach
z
Napoleonem.
Był
to
hołd
dla
dwóch
bohaterów
ich
historii,
uhonorowanie
ludzi,
którzy
w
epoce
wielkiej
smuty
uchronili
Rosję
przed
katastrofą.
Minin
i
Pożarski
w
1611
r.
zorganizowali
drugie
pospolite
ruszenie,
którc
było
czymś
więcej
niż
siłą
zbrojną;
idea,
która
im
przyświecała
wyparcie
..Lachów
i
Litwy”
z
Moskwy
i
wybranie
nowego
cara
przez
reprezentatywny
dla
państwa
Sobór
Ziemski
zjednoczyła
dużą
część
społeczeństwa
moskiewskiego,
w
tym
wiele
skłóconych
dotąd
środowisk
politycznych.
W
1612
r..
w
wyniku
kilku
operacji
wojskowych,
zmusili
do
kapitulacji stacjonujący
(>d
blisko
dwóch
lat
w
Moskwie
polsko-litewski
garnizon.
dzisiaj
stanowią
jeden
z
elementów
patriotycznego
mitu
Kosjan.
dodajmy
mitu
o
odcieniu
antypolskim.
Interwencja
Rzeczpospolitej
w
wielką
smutę
była
wyda-
•^eniem.
w
którym
rozgrywka
szła
już
nie
tylko
o
zagar-
n'ęcic
części
terytorium
wroga,
ale
o
podporządkowanie
sobie
państwa
moskiewskiego.
Do
początku
X
VII
w.
wojny
"nędzy
Rzeczpospolitą
a
państwem
moskiewskim
toczyły
6
się
na
pograniczu.
Rurykowicze
moskiewscy
„zbierali
ziemie
ruskie”,
ostatni
Jagiellonowie
zaś.
a
po
nich
Stefan
Batory,
utrudniali
im
to.
jak
mogli.
W
1514
r.
Moskwicini
zawojowali
Smoleńsk,
a
kilkadziesiąt
lat
później
wyciągnę!
ręce
po
inflanty.
Skutecznie
przeciwstawił
się
im
Batory
w
kilku
kampaniach,
z
których
najdalsza
dotarła
pod
mury
Pskowa,
zagony
zaś
w
okolice
Staricy.
gdzie
wówczas
rezydował
Iwan
Groźny.
Ale
wciąż
były
to
lokalne
konflik­
ty.
Wojna
polsko-moskiewska
epoki
smuty
wyniosła
kon­
flikt
między
obydwoma
państwami
na
inny
poziom:
za
okupacją
ziem,
które
od
najazdów
mongolskich
nic
zaznały
obcego
panowania,
poszedł
program
polityczny
-
-
osadze­
nia
polskiego
Wazy
na
tronie
moskiewskim.
Mniejsza
o
to,
jakie
były
szanse
jego
powodzenia,
ważne
było,
że
część
elit
moskiewskich
w
zamian
za
utrzymanie
swoich
wpły­
wów
skłonna
była
uznać
królewicza
Władysława
Wazę
za
cara
Moskwy.
Nic
z
tego
nie
wyszło,
a
w
wyniku
zbrojnych
działań
wojsk
polsko-litewskich
zostały
zniszczone
ogromne
połacie
państwa
moskiewskiego.
W
tym
sensie
ingerencję
Rzeczpospolitej
w
smutę
moskiewską
można
porównać
ze
szwedzkim
potopem:
w
obu
przypadkach
za
działaniami
zbrojnymi
szedł
plan
zmiany
władcy
w
Rzeczpospolitej
Jana
Kazimierza
miał
zmienić
Karol
Gustaw,
w
państwie
moskiewskim
Wasyla
Szujskiego
królewicz
Władysław
a
oba
państwa
wyniszczyły
wojny.
Jeden
z
ważniejszych
epizodów
w
okresie
ingerencji
Rzeczpospolitej
w
państwie
moskiewskim
stanowią
dzieje
polsko-litewskiego
garnizonu
Moskwy.
Było
to
ogromne
przedsięwzięcie,
niespotykane
dotąd
w
dziejach
wojskowo­
ści.
Na
przełomie
października
i
listopada
1610
r.
wojska
hetmana
wielkiego
koronnego
Stanisława
Żółkiewskiego
wkroczyły
do
stolicy
państwa
moskiewskiego
jako
sojusz­
nicy.
którzy
mieli
utrzymać
spokój
w'
kraju
do
czasu
objęcia
tronu
carskiego
przez
Władysława
Wazę.
Powo-
dzenie
tej
operacji
zależało
przede
wszystkim
od
roz­
Zgłoś jeśli naruszono regulamin