Treder Jerzy - Język kaszubski. Poradnik encyklopedyczny.pdf

(19436 KB) Pobierz
Ż niech przińdze Twóje królestwó/ Rf]
)niech mdze Twója wóló jakno |
ijak i me ódpuszcziwómć
w naszim winowajcóm.
JĘZYK
PORADNIK
ENCYKLOPEDYCZNY
WAWIIAI
WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO
OFICYNA CZEC
Pracownik naukowy Zakładu Historii Języka
Polskiego, Onomastykii Dialektologii
Uniwersytetu Gdańskiego,
członek Gdańskiego Towarzystwa Naukowego,
polonista-językoznawca, specjalizującysię
w zakresie onomastyki, dialektologii (kaszubskiej ),
frazeologii, stylistyki i historii języka.
Autor około 300 prac, w tym 13 książek.
Prof. dr hab. Jerzy Treder
JĘZYK
pod redakcją
Jerzego Tredera
KASZUBSKI
PORADNIK
ENCYKLOPEDYCZNY
WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO
OFICYNA CZEC
.
GDAŃSK2002
prof. zw. dr hab. Edward Breza (Gdańsk) — EB, prof. zw. dr hab. Hanna Popowska-
— ERz-F, prof. dr hab. Jerzy Treder (Gdańsk) — J7, prof. dr hab. Jadwiga Zieniukowa
(Warszawa, Katowice) — JZ, dr Marek Cybulski (Gdańsk) — MC, mgr Justyna Po-
Taborska (Warszawa) — HP-T, prof. zw. dr hab. Ewa Rzetelska-Feleszko (Warszawa)
Autorzy haseł:
mierska (Gdańsk) — JP
Recenzenci
Edward Breza
Jadwiga Zieniukowa
Projekt okładki i stron tytułowych
Andrzej Taranek
(Na pierwszej stronie okładki tablica z tekstem modlitwy Ojcze nasz w języku kaszubskim
z kościoła Pater Noster w Jerozolimie, na czwartej stronie — mapa z książki: J. Borzyszkowski,
J. Mordawski, J. Treder, Historia, geografia, język i piśmiennictwo Kaszubów)
.
Maria Mosiewicz
Redaktor Wydawnictwa
PiIMBP Wejherowo
Czytelnia
.
13004526
Publikacja sfinansowanaz funduszu działalności statutowej
Wydziału Filologiczno-Historycznego Uniwersytetu Gdańskiego
© Copyright by Uniwersytet Gdański
ISBN 83-7326-037-4
Oficyna Czec
ISBN 83-87408-44-1
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Ę..
) dan.IeJ.f
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
jd g 52
81-824 Sopot, uł. Armii Krajowej 119/121
tel./fax (0-58) 550-91-37
http://wyd.bg.univ.gda.pl; e-mail:wydQQbg.univ.gda.pl
Skład komputerowy
ART-TOM Tomasz Koziarski, tel. (0-58) 301-01-77; e-mail:quezaQQgo2.pl
41212002
PRZEDMOWA
Najnowsze dzieje języków słowiańskich, red. S$. Gajda).
Na temat języka (mowy) Kaszubów napisano od końca XVIII w. bardzo dużo.
Niektórzy pisali o tym przedmiocie jako o języku,inni zaś jako o dialekciei jego
gwarach, a zresztą wiele rozpraw dotyczy właśnie samego statusu kaszubszczy-
zny, a zatem przy przyjęciu ściślej określonych kryteriów, czy jest to język czy
dialekt; oczywiście, ogólnie to mowa, inaczej: etnolekt; zagadnieniu temu po-
święcono tutaj kilka haseł. Nasz poradnik ma objąć wiedzę o języku kaszubskim
we wszystkich jego odmianach.
O problematyce tej, jak powiedziano, traktuje wiele różnorodnych prac, ale
nie zawsze dostęp do nich jest łatwy, przede wszystkim z powodu zwykłej nie-
osiągalności wielu publikacji starszych i nowszych, a także ogromnego rozpro-
szenia tej wiedzy, jak też m.in. ze względu na bardzo różny sposób wykładu, choć
podać można przykłady kompendiów typu popularnego, jak H. Popowskiej-Ta-
borskiej, Kaszubszczyzna. Zarys dziejów (1980). Powstała też pod red. E. Brezy
publikacja o innym charakterze, mianowicie Kaszubszczyzna (w druku, w serii:
Niniejszy poradnik ma ułatwić dojście do wiedzy zawartej w wielu owych
pracach i ich autorach, wykład zaś jednocześnie w miarę ujednolicić. Sięga się
zwykle do samych źródeł, nierzadko się je wprost cytuje, mimo założonej oszczęd-
ności przedstawiania. Ma także poradnik być formą uznania i pamięci współcze-
snych dla tych, którzy na tej niwie się trudzili. W perspektywie ma się również
przyczynić do dalszego pogłębienia, poszerzenia i postępu wiedzy.
Chcielibyśmy ująć w nim jak najwięcej, mając świadomość, że wszystkiego
przekazać się nie da. Nieraz może pojawisię i jakiś szczegół, który jednak w swoim
czasie był ważny. Literaturę przytacza się obfitą, ale daleką od wyczerpania naj-
ważniejszych dokonań. To jest zresztą rolą bibliografii, a zatem warto tu zaraz ode-
słać do tego hasła. W tym zakresie sytuację ułatwia fakt ukazania się pewnej liczby
opracowań syntetyzujących wieloletnie badania, jak np.: Nazwiska Pomorzan
E. Brezy, Nowy bedeker T. Bolduana, Leksyka kaszubska H. Popowskiej-Tabor-
skiej i W. Borysia, prace dotyczące F. Ceynowy, K.C. Mrongowiusza i S. Ramułta.
Ułatwiły one wykonanie niniejszego poradnika encyklopedycznego.
Poradnik dotyczy m.in. szeroko pojętej problematyki języka jako środka pi-
śmiennictwa, a więc częściowo zachodzi na literaturę piękną. Powiązania języ-
ka z rozwojem kaszubskiej literatury są oczywiste. Niektóre niejęzykoznawcze
hasła (np. F. Ceynowa, J. Trepczyk) znajdą uzupełnienie dopiero w pełnej En-
cyklopedii Kaszub. Tutaj są one jednak niezbędne dla ukazania obrazu całości
natury lingwistycznej, podobnie jak odsyłaczowe hasła Klekowcy, Młodoka-
szubi, Zrzeszeńcy itp.
publikacjach, wiedzętę zaktualizować, dostarczając też informacji o samych tych

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin