Kultura szlachecka w Polsce. Rozkwit - upadek - relikty - Janusz Tazbir.pdf

(746 KB) Pobierz
Janusz Tazbir (ur. 1927) jest profesorem Instytutu Historii PAŃ, gdzie
kieruje Zakładem
Dziejów Kultury Staropolskiej i Oświecenia. Zajmuje się historią
kultury oraz ruchów
religijnych XVI i XVII wieku. Oprócz licznych studiów i wydawnictw
źródłowych ogłosił
m.in. następujące ksiąŜki z tego zakresu: Bracia polscy na wygnaniu
(1977); Arianie i
katolicy (1971); Stanisław Lubieniecki, przywódca arianskiej
emigracji (1961); Państwo bez
stosów. Szkice z dziejów tolerancji w Polsce XVI i XVII w. (1967,
wyd. ang. w USA 1973);
Dzieje polskiej tolerancji (1973, wyd. niem. 1977) oraz
Rzeczpospolita i świat. Studia z
dziejów kultury XVII wieku (1971). Jest naczelnym redaktorem
rocznika „Odrodzenie ł
Reformacja w Polsce". Zajmuje się równieŜ stosunkiem opinii
staropolskiej do hiszpańskich
podbojów kolonialnych; zagadnieniu temu poświęcił kilkanaście
artykułów oraz ksiąŜki:
Szlachta a konkwistadorzy (1969) i Rzeczpospolita szlachecka
wobec wielkich odkryć
(1973). Ta ostatnia pozycja ukazała się w „Wiedzy Powszechnej", w
serii Omega.
KsiąŜka prof. Janusza Tazbira to syntetyczne studium ilustrujące
swoiste cechy i miejsce
kultury szlacheckiej w dorobku naszej kultury narodowej. Autor
przedstawia jej rozkwit,
zmierzch, przemiany w XIX wieku oraz relikty tego, co zwykliśmy
nazywać sarmatyzmem w
róŜnych dziedzinach współczesnego Ŝycia. Ukazuje teŜ na
konkretnych przykładach
(pozytywnych i negatywnych), jak głęboko w przeszłość narodu
sięgają korzenie
współczesności. Jest to trzecie, zmienione wydanie tejf ksiąŜki.
BIBLIOTEKA WIEDZY WSPÓŁCZESNEJ OMEGA
pod patronatem POLSKIEJ AKADEMII NAUK
RADA PROGRAMOWA
Przewodniczący: Jan Szczepański Wiceprzewodniczący: Szczepan
PieniąŜek
Członkowie:
Czesław Hernas, Janusz L. Jakubowski,
Tadeusz Kielanowski, Krzysztof Majka,
Włodzimierz Michajłow, Jan Michejda,
Jerzy Sablik, Adam Urbanek,
Janusz Zakrzewski Sekretarz Rady: Krzysztof Rajewski
Janusz Tazbir
KULTURA SZLACHECKA W POLSCE
rozkwit - upadek - relikty
wydanie 3, zmienione
Wiedza Powszechna Warszawa 1983
Okładka i strona tytulowa Józef Cz. Blcniefc
Ilustracja na okładce Juliusz Kulcsza
Printed in Poland
Copyright by Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna"
Warszawa 1879
Redaktor: Halina MySllcka
Redaktor techniczny: Janino Hammer
Korektor: Marto Molsho
Wydanie 3. Nakład 20300 egz.
Ark, wyd. 10,8. Ark. druk. 15,5.
Papier druk. mat, kl. V, 71 g, 82X104.
Oddano do składania w lipcu 1932 r.
Druk ukończono w marcu 1983 r.
Ceru zł 65,— ZGK Zaklad nr 5 Bytom, zam. 8217 — Z-107
ISBN 83-214-0127-9 ISSN 0208-9653
WSTĘP
Definicji pojęcia kultury ukuto juŜ dwieście kilkanaście. Z kaŜdym
niemal rokiem
przybywają oiowe określenia, równie dyskusyjne jak wszystkie
poprzednie. IleŜ zaś
czcigodnych zespołów, które miały przygotować syntezę dziejów
kultury polskiej, rozpadło
się na samym początku rozbite sporami wokół problemu: czym
powinna być owa historia
kultury. Wiedzeni więc zrozumiałą ostroŜnością poprzestaniemy w
naszym zarysie na
najbardziej ogólnym określeniu. Przez kulturę szlachecką będziemy
w nim rozumieć zarówno
styl Ŝycia, jak i światopogląd szlachty (przede wszystkim średniej,
czyli zamoŜnego
ziemiaństwa). Styl Ŝycia znajdował swój wyraz w obyczajach,
gustach artystycznych,
sposobie wyposaŜenia wmętrz. Światopogląd uzewnętrzniał się zaś
m.in. we wzorcach
etycznych i ideałach poli-tyczno-ustrojowych oraz w związanej z nimi
kulturze politycznej.
Zaczął się on kształtować juŜ u schyłku średniowiecza. Wbrew
twierdzeniom niektórych
autorów sądzimy, Ŝe jeśli nawet początek szlacheckiego stylu Ŝycia
czy gustów artystycznych
jest nadal sprawą dyskusyjną, to właśnie w XV wieku krystalizuje się
odrębna ideologia tego
stanu. RozwaŜania
l

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin