Planowanie oraz prowadzenie uprawy roli i roślin(2).pdf

(1336 KB) Pobierz
Planowanie oraz prowadzenie uprawy roli
i roślin
Spis treści
Hodowla roślin i nasiennictwo
Przygotowanie materiału siewnego do siewu
Zmianowanie i płodozmian
Planowanie ekologicznej produkcji roślinnej w gospodarstwie
ekologicznym
2
Hodowla roślin i nasiennictwo
Hodowla roślin jest nauką traktującą o polepszaniu cech dziedzicznych u
roślin uprawnych, obejmującą również praktyczne działania, których celem
jest wytworzenie odmian lepszych jakościowo i plenniejszych. Hodowlę
cechuje
dążenie do zwiększenia plonów poprzez zmianę i stwarzanie
warunków środowiskowych optymalnych dla danego gatunku rośliny,
natomiast hodowla roślin różni się tym od innych nauk rolniczych, iż dąży do
zmiany samej rośliny tak, by zgodnie z potrzebą hodowcy dostosować ją
możliwie do istniejących warunków środowiskowych, a przez to uzyskać
możliwie duży plon.
Obecnie rozróżnić można:
•
twórczą hodowlę roślin,
•
zachowawczą hodowlę roślin.
Głównym celem twórczej hodowli roślin jest kreowanie nowych
odmian roślin.
W tym celu stosuje się przeróżne metody, często
skomplikowane, zależne od sposobu, w jaki roślina się rozmnaża, np.
samopylność, obcopylność, rozmnażanie generatywne lub wegetatywne, a
także od sposobu, w jaki roślina dziedziczy cechy, będące źródłem
zainteresowania hodowcy, np. dziedziczenie proste, złożone, heterozja.
Najprostszą, a zarazem najstarszą ze stosowanych metod hodowli twórczej
jest
selekcja.
Z lepszych metod, dających doskonałe rezultaty, można
3
wyróżnić hodowlę rekombinacyjną, pozwalającą dzięki krzyżowaniu na
połączenie w potomstwie korzystnych cech form rodzicielskich. Podstawą
dla obydwóch tych metod jest występowanie dziedzicznej zmienności w
populacjach roślinnych o dużej liczebności.
Zjawisko heterozji,
czyli bujności mieszańców, wykorzystuje się w hodowli
np. mieszańcowych odmian kukurydzy. Oprócz tego dla celów hodowlanych
wykorzystać można otrzymywane w sposób sztuczny mutanty roślinne, w
tym także poliploidy.
Z nowymi możliwościami dla hodowli roślin wiążą się prowadzone obecnie
na
szeroką
skalę
badania
z
zakresu
inżynierii
genetycznej
i
chromosomowej.
Dzięki nim istnieje możliwość wprowadzania dowolnych
odcinków łańcucha DNA z jednej rośliny do innej, bez względu na gatunek.
Istnieją metody przenoszenia informacji genetycznych z DNA w obrębie
roślin wyższych dzięki wektorom genetycznym. Oznacza to możliwość
rozszerzania zmienności poza zamknięty do tej pory krąg roślin mogących
się krzyżować.
Zachowawcza hodowla roślin
dąży do utrzymania uzyskanych odmian na
jak najwyższym poziomie. Obejmuje takie dziedziny, jak nasiennictwo, czyli
produkcję
materiału
siewnego
z
uprawianych
odmian.
Odmiany
poszczególnych gatunków można dopuścić lub wycofać z uprawy, także
ustalić ich procentowy udział w uprawie w różnych częściach kraju,
wymienić na inne bądź ocenić w warunkach polowych dzięki wynikom
4
doświadczeń polowych opracowywanych przez Centralny Ośrodek Badania
Odmian Roślin Uprawnych – COBORU.
W procesie udomowienia roślin i nabywania przez nie cech gwarantujących
duży plon często stają się one podatne na działanie chorób i szkodników.
Zapobiegać stracie plonu można między innymi metodami biologicznymi.
Jedną z metod biologicznych jest
hodowla odmian odpornych na choroby
i szkodniki.
Jest to sposób bezpieczny niepowodujący zanieczyszczania
środowiska naturalnego. Każda odmiana powinna odznaczać się wysoką
wartością gospodarczą, dobrym wyrównaniem i stałością cech.
Dobre odmiany, podobnie jak obfite nawożenie, nie zastąpią pracy rolnika,
natomiast wybitnie zwiększają efektywność tej pracy i mają w gospodarce
tym większe znaczenie, im wyższy poziom kultury roli się stworzy. Wysoki
poziom kultury roli pozwala dobrze wykorzystać cenne właściwości odmian.
Nasiennictwo
zajmuje się przede wszystkim reprodukcją materiału
siewnego, to znaczy rozmnożeniem go do ilości koniecznej do obsiewu pól
produkcyjnych powiększonej o pewien zapas na wypadek klęsk losowych
(rezerwy nasienne) i o potrzeby eksportowe. Oprócz tego zajmuje się
czyszczalnictwem,
na konsumpcję.
suszarnictwem
i
przechowalnictwem
materiału
siewnego, gdyż wymagane są tu inne metody niż dla nasion przeznaczonych
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin