Wpływ środków ochrony roślin na środowisko.pdf

(608 KB) Pobierz
Wpływ środków ochrony roślin
na środowisko
Spis treści
Środki ochrony roślin a zmiany w środowisku naturalnym
i ich wpływ na zdrowie człowieka
Środki ochrony środowiska wodnego i wody pitnej
Sposób oddziaływania środków ochrony roślin na organizmy
pożyteczne
2
Środki ochrony roślin a zmiany
w środowisku naturalnym i ich wpływ
na zdrowie człowieka
Rolnictwo zawsze oddziaływało na środowisko naturalne. Podejmowana
początkowo produkcja ekstensywna miała wpływ na środowisko, lecz
natura
miała
czas
na
regenerację.
Zmiany
przyniosła
rewolucja
przemysłowa, a następnie naukowo-techniczna zapoczątkowana pod koniec
pierwszej połowy XX wieku. Pociągnęło to za sobą zachwianie równowagi
między gospodarką a środowiskiem.
Wydawało się dotychczas, że harmonijny rozwój może być zapewniony w
oparciu o działania oparte na dwóch zasadach:
odnawialne zasoby należy
wykorzystywać tak, aby ich zużycie nie było większe od ich
odtwarzania, oraz że zanieczyszczenia płynące do środowiska
naturalnego nie mogą być większe od zdolności tego środowiska do ich
asymilacji.
Obecnie przestrzeganie tych zasad nie wystarcza. Zmiany, jakie zaistniały w
środowisku, z jednej strony spowodowały globalne zmiany klimatu, a z
drugiej, wykorzystywane kiedyś pestycydy, aczkolwiek niestosowane od
wielu lat, nadal oddziaływają niekorzystnie na organizmy ludzi i są
dziedziczone
przez
kolejne
pokolenia
w
drodze
zmiany
natury
epigenetycznej. Rolnictwo w Polsce użytkuje ponad 60% ogólnej
powierzchni kraju i jest istotnym elementem presji wywieranej na
środowisko.
3
Syntetyczne środki ochrony roślin były stosowane już od lat 50. XX w., bez
kompleksowej wiedzy o długotrwałych skutkach ich oddziaływania na
środowisko i zdrowie człowieka. Jest to ważne, zwłaszcza w przypadku tych,
których czas rozkładu jest bardzo długi, np. DDT (okres półtrwania DDT w
tkance tłuszczowej człowieka wynosi 5–7 lat). Chociaż stosowanie jego jest
zakazane od ponad dekady, składniki rozkładu DDT są wciąż wykrywalne.
Najczęściej wykrywane związki z tej grupy to dichlorodifenylotrichloroetan
i w małych ilościach Lindan. Główne skutki kontaktu z tymi związkami to rak
trzustki, białaczka i inne poważne choroby.
Pestycydy częściowo rozwiązują jedne z problemów, ale rodzą następne, np.
przyczyniają się do przyspieszenia ewolucji nowych gatunków szkodników,
czyniąc je odpornymi na większość stosowanych środków owadobójczych.
Rozszerzenie rolnictwa industrialnego rozwiązuje co prawda problem
niedożywienia i głodu w społeczeństwach bogatych, obniżając koszty
produkcji i podnosząc plony, jednakże zwiększa presję na środowisko przez
powszechne stosowanie środków chemicznych, których negatywny wpływ
w coraz większym stopniu jest dostrzegalny.
Koszty środowiskowe i społeczne rolnictwa industrialnego są wysokie,
skutkując, między innymi, zanieczyszczeniem wód i powietrza, utratą
bioróżnorodności,
nieodnawialnych
zmniejszeniem
zasobów,
żyzności
gleb,
uzależnieniem
Wielu
od
deprywacją
rolników.
badaczy
przedstawia negatywny wpływ oddziaływania rolnictwa, a zwłaszcza
pestycydów na zdrowie człowieka.
4
Według Światowej Organizacji Zdrowia obecnie ponad 13 milionów zgonów
oraz blisko jedna czwarta chorób spowodowana jest zanieczyszczeniami
środowiska. Badania wykazują znaczące statystycznie powiązanie pomiędzy
ekspozycją na środki ochrony roślin i wzrostem ryzyka występowania
zarówno zaburzeń rozwojowych, jak i wielu chorób, w tym również
niektórych rodzajów raka.
Obecnie wiele publikacji poświęconych jest modelowi rolnictwa opartemu
na zrównoważonym rozwoju. Jest to filozofia rozwoju społeczno-
ekonomicznego,
uwzględniająca
poszanowanie
środowiska.
Rozwój
zrównoważony polega na harmonijnym kojarzeniu celów produkcyjnych,
ekonomicznych i ekologicznych. Rolnictwo oparte na tej koncepcji ma
zapewnić trwały zrównoważony i samopodtrzymujący się rozwój. Koncepcja
ta ma umożliwić poprawę życia współczesnych, jak i przyszłych pokoleń
poprzez
odpowiednie
kształtowanie
proporcji
między
kapitałem
ekonomicznym, ludzkim i przyrodniczym.
Polska po przystąpieniu do Unii Europejskiej została objęta Wspólną
Polityką Rolną.
Ewolucja WPR ukierunkowana jest na zmniejszenie
znaczenia celów produkcyjno-dochodowych na rzecz celów bardziej
ogólnych, związanych z zachowaniem różnorodności biologicznej
środowiska naturalnego i zrównoważonego rozwoju, a także
zachowaniem i ochroną krajobrazu oraz unikatowych walorów
przyrodniczych.
Obecnie coraz częściej podkreślane jest znaczenie
produkcji rolniczej, która pozostaje w zgodzie ze środowiskiem naturalnym.
W odpowiedzi na proces intensyfikacji rolnictwa jest promowane szeroko
rozumiane rolnictwo ekologiczne.
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin