Dramaty o zolnierzach wykletych.pdf

(280 KB) Pobierz
1
2
Mariusz Solecki
DRAMATY
o żołnierzach wyklętych
2019
Kup książkę
3
Temat
głosu
w prozie
1
.
antykomunistycznego
podziemia
poświęcone
zbrojnego w polskiej literaturze najpełniej doszedł do
Utwory dramatyczne
żołnierzom wyklętym funkcjonują w głębokim cieniu
epiki, a ostatnimi czasy – nawet i liryki
2
. Właśnie
dlatego, że nie zyskały sławy
Popiołu i diamentu
J.
Andrzejewskiego,
Kolumbów…
R. Bratnego czy też
Wilków
Z. Herberta, ze względów poznawczych powinny
być zaprezentowane szerszej publiczności.
1
Zainteresowanych szczegółami odsyłam do monografii: M.
Solecki,
Literackie portrety żołnierzy wyklętych. Esej o literaturze
polskiej lat 1948–2010,
Łomianki 2013, gdzie piszę również szerzej
o
Odwetach
Kruczkowskiego i
Ostatnim bracie
Drozdowskiego, a
także do: M. Solecki,
Wynurzenie z czerwonej rzeki,
Łomianki 2017,
gdzie jeden z rozdziałów poświęcony jest prozatorskiemu
wizerunkowi antykomunistycznych partyzantów.
2
O wierszach inspirowanych biografiami żołnierzy wyklętych
więcej w III części książki: M. Solecki,
Historie pisane przez wojnę,
Łomianki 2015. Najważniejsze teksty poetyckie poświęcone
uczestnikom II konspiracji zebrałem w:
Płaszcz chwały. Antologia
wierszy o Żołnierzach Wyklętych,
wyb., układ, wstęp, objaśnienia,
noty o poetach i utworach M. Solecki, Warszawa 2017.
Kup książkę
4
ODWETY
(1948)
Nie tak dawno problematykę
Odwetów
Leona
Kruczkowskiego ujmowano następująco: „Akcja sztuki
rozgrywa się wiosną 1946 roku i ukazuje konflikt między
ludźmi oddanymi budowie Polski Ludowej (dyr. Jagmin)
a siłami reakcyjnego podziemia (były pułkownik
Okulicz), między którymi toczy się walka o dusze
zdezorientowanej młodzieży, uwikłanej w konspirację
przeciw Polsce Ludowej (Julek). Konflikt uplastyczniają
powiązania rodzinne bohaterów”
3
. W wolnym kraju nie
wypada posługiwać się sformułowaniami sfabrykowanymi
na
użytek
legitymizacji
narzuconego
przez
obce
mocarstwo systemu; należy stworzyć język oddający
polską rację stanu. Więc o czym
de facto
są
Odwety?
Akcja dramatu istotnie rozgrywa się „wiosną
1946 roku”, majową porą. Z didaskaliów wiemy, że
„toczy się w jednym z mniejszych miast wojewódzkich
3
O Polskę wolną i sprawiedliwą.
Materiały repertuarowe w wyborze
R. Matuszewskiego, Warszawa 1969, s. 393.
Kup książkę
5
Polski”
4
. Konflikt zarysowany w utworze rzeczywiście
dotyczy płk. Wiktora Okulicza i dyrektora gimnazjum
Stefana Jagmina, którzy są stronami w psychomachii
ześrodkowanej na młodym Julku. Ów konflikt w rzeczy
samej „uplastyczniają powiązania rodzinne bohaterów”.
Jedno się tylko nie zgadza z prawdą roku 1946
w okaleczonej Polsce: to nie towarzysz Jagmin służy
suwerennej
ojczyźnie,
a
pułkownik
Okulicz
z „reakcyjnego”, czyli z niepodległościowego podziemia.
Wiktor Okulicz nie jest bynajmniej „byłym”
pułkownikiem,
jak
sugeruje
w tekście
pobocznym
dramatu Kruczkowski. Tak, komuniści nie uznają jego
stopnia wojskowego. Nie jest przecież ich pułkownikiem,
dosłużył się tak wysokiej szarży za „pańskiej” Polski,
w nowej nie ma szans na zachowanie przedwojennego
status quo;
tu nie matura, lecz chęć szczera robi z człeka
oficera.
48-letni Wiktor Okulicz niezmiennie pozostaje
pułkownikiem w strukturach podziemnej organizacji,
stawiającej zbrojny opór sowietyzacji kraju. Jaka to
4
L. Kruczkowski,
Odwety,
w: idem,
Dramaty,
Warszawa 1962, s. 6.
Kup książkę

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin