Wieprz.pdf

(37807 KB) Pobierz
Dolina Wieprza na tle podziału administracyjnego
Dolina Dolnego Wieprza w okolicach Ułęża
Wieprz jest jedną z niewielu rzek Lubelszczyzny o naturalnym charakterze. Liczy ponad
300 km, a tylko niewielkie fragmenty zostały zamienione w kanał lub pogłębione. Dzięki
temu możemy dziś obserwować krajobraz kształtowany przez rzekę. Naturalna dolina Wieprza
jest na tyle cennym siedliskiem przyrodniczym, że część jej obszaru objęto różnymi krajowymi
i europejskimi formami ochrony przyrody. Doliny Wieprza mogą nam pozazdrościć mieszkańcy Europy
Zachodniej, gdzie trudno zobaczyć powszechne nad lubelską rzeką gatunki, np. bociana białego. Aby utrzymać
ten stan należy zaniechać planów regulacji koryta i zabudowy doliny oraz utrzymać tradycyjne formy gospodarowania,
które nie szkodzą, a wręcz przyczyniają się do ochrony dziesiątków gatunków roślin i zwierząt. Walory przyrodnicze,
wraz z bogactwem kultury materialnej i duchowej terenów nadwieprzańskich, pozwolą na rozwój turystyki. Ona w połączeniu
z ekstensywnymi formami gospodarowania powinna stanowić podstawę zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich nad Wieprzem.
opracowanie mapy: Krzysztof wojciechowsKi
M
ałgorzata
P
iotrowska
Przyrodnicza oś Lubelszczyzny
Wieprz, od źródeł w południowo-wschodniej części regionu do
ujścia do Wisły na północno-zachodnim skraju województwa, jest
swoistą „osią przyrodniczą” Lubelszczyzny. Ta średniej wielkości
naturalna rzeka jest ważnym korytarzem ekologicznym. Stanowi
ona trasę migracji, którą przemieszczają się żywe organizmy z takich
krain jak Roztocze, Polesie, Podlasie i Powiśle. W dzisiejszych
czasach, kiedy w wyniku zabudowy kolejnych obszarów
postępuje fragmentacja siedlisk przyrodniczych, trudno przecenić
rolę Wieprza. Dzięki korytarzowi ekologicznemu możliwa jest
wędrówka i zasiedlanie nowych miejsc przez organizmy, a także
wymiana genów pomiędzy różnymi populacjami jednego gatunku.
Dolina Wieprza, jako szlak migracji, jest szczególnie ważna dla
dużych zwierząt – ssaków, nie tylko ziemno-wodnych, ale też
drapieżnych i kopytnych. Jednak aby rzeka właściwie spełniała
funkcję korytarza ekologicznego, niezbędne jest utrzymywanie
ciągłości zadrzewień wzdłuż obu brzegów, natomiast w sytuacjach,
gdzie z jakichś powodów nie jest to możliwe – przynajmniej jeden
brzeg winna porastać zróżnicowana, naturalna roślinność.
Dolina Wieprza na tle podziału fizycznogeograficznego
Bóbr europejski – reintrodukowany na Górnym Wieprzu zasiedlił dziesiątki
cieków w regionie
Krzysztof wojciechowsKi
olgIeRd BIelAK (ARchIwum zARzĄdu cheŁmSKIch pARKÓw KRAJoBRAzowych)
Stado batalionów (gatunek zagrożony wyginięciem) na wiosennych przelotach
Zadrzewienia nadrzeczne – okolice Lubartowa
RAFAŁ JASIŃSKI
opRAcowAnIe mApy: KRzySztoF woJcIechowSKI, wg podzIAŁu FIzycznogeogRAFIcznego KondRAcKIego
Krajowe formy ochrony przyrody
Ze względu na wysokie walory przyrodnicze i krajobrazowe oraz
liczne zabytki kultury znaczną część terenów nadwieprzańskich
objęto różnymi formami ochrony. Na fragmencie Roztocza
Środkowego utworzono Roztoczański Park Narodowy,
dalsze obszary uznano za rezerwaty przyrody. To najwyższe
formy ochrony przyrody, na których z zasady wszelka
działalność człowieka jest podporządkowana zachowaniu bio-
i georóżnorodności. Dla utrzymania walorów przyrodniczych
i krajobrazowych na terenach wykorzystywanych gospodarczo
ustanawia się parki krajobrazowe. System terenów znajdujących
się pod dozorem służb ochrony przyrody uzupełniają obszary
chronionego krajobrazu. Są one tworzone dla zachowania
obszarów, które pełnią funkcje korytarzy ekologicznych oraz dla
zaspakajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem.
Dęblin, Kock, Łęczną i ich okolice planuje się objąć ochroną
krajobrazową jako parki kulturowe. Ta nowa forma ochrony została
wprowadzona z myślą zachowania wyróżniającego się krajobrazu
kulturowego.
Na terenach nadwieprzańskich rośnie wiele sędziwych, pokaźnych
rozmiarów drzew oraz większych płatów roślinności, które uznano
za pomniki przyrody, a niektóre mokradła zyskały status użytków
ekologicznych.
System Obszarów Chronionych
Stanowisko dokumentacyjne „Kamieniołom” w Krasnobrodzkim Parku
Krajobrazowych
Barwy jesieni na przełomowym odcinku Wieprza koło Łęcznej
andrzej GinalsKi
W ramach Szczebrzeszyńskiego Parku Krajobrazowego ochronie podlegają m.in.
wąwozy
piotr chmielewsKi
andrzej GinalsKi
opracowanie mapy: Krzysztof wojciechowsKi
Europejska ochrona przyrody
Natura 2000
Europejska sieć ekologiczna NATURA 2000
Wejście Polski do Unii Europejskiej nałożyło na kraj pewne
obowiązki w zakresie zachowania walorów przyrodniczych.
Jednym z nich jest wyznaczenie i ochrona terenów mających
znaczenie dla utrzymania różnorodności biologicznej Unii
Europejskiej, które tworzą europejską sieć ekologiczną Natura
2000. Składa się ona z Obszarów Specjalnej Ochrony Ptaków
(OSO) oraz Specjalnych Obszarów Ochrony Siedlisk (SOO).
Ochrona przyrody polega na ich terenie na ograniczeniu działalności
gospodarczej (zarówno na terenach ostoi, jak i w ich pobliżu) negatywnie
wpływającej na chronione w nich gatunki roślin i zwierząt (w przypadku OSO ptaków)
oraz siedliska. Wysoka wartość przyrodnicza doliny Wieprza została doceniona poprzez
wyznaczenie czterech ostoi siedliskowych. Przyrodnicy proponują objęcie tą formą ochrony
dalszych obszarów. Uzasadnione jest to szczególnie dla doliny Dolnego Wieprza, zwłaszcza łąk
pomiędzy Jeziorzanami a Baranowem.
Krajowy Program Rolnośrodowiskowy
Celem realizowanego w ramach Wspólnej Polityki Rolnej UE zadania jest wspieranie przyjaznych środowisku
form gospodarowania rolniczego. Ma to zasadnicze znaczenie dla przetrwania wielu organizmów żywych
typowych dla krajobrazu rolniczego oraz dla ograniczenia zanieczyszczenia wód. Wejście do programu
oznacza, że praca gospodarującego na obszarach rolniczych przypomina ochronę czynną. W ten sposób
rolnik staje się pomocnikiem służb ochrony przyrody, za co otrzymuje rekompensatę w postaci dopłat
przekraczających nawet 1000 PLN za hektar.
Wieprz pod Guciowem (projektowany SOO Roztocze Środkowe)
piotr znamierowsKi
Rolnik utrzymujący tradycyjny wypas może otrzymać dofinansowanie w ramach KPR
RAFAŁ JASIŃSKI
RAFAŁ JASIŃSKI
Krajobraz proponowanego SOO Dolina Dolnego
Wieprza
Zaprzestanie koszenia łąk może doprowadzić do
niekorzystnych zmian w śrpodowisku przyrodniczym
Starorzecze pod Dworzyskami będzie chronione
w ramach ostoi Natury 2000 Izbicki Przełom Wieprza
RAFAŁ JASIŃSKI
Krzysztof wojciechowsKi
opracowanie mapy: Krzysztof wojciechowsKi
Sielskie pejzaże
Krajobraz terenów nadwieprzańskich to ciekawy przykład efektów ludzkiej działalność w środowisku naturalnym. Na przeważającym obszarze
dominują tereny rolnicze. Mozaiki kolorowych pól i łąk urozmaicone są lasami i kępami drzew, miedzami, rowami oraz polnymi drogami. Pośród
nich wije się rzeka. Na górujących nad nią skarpach powstały malownicze miasteczka, które wraz z licznymi pałacami i dworami są materialnym
świadectwem czasów, kiedy Wieprz stanowił ważny szlak komunikacyjny. Brak aglomeracji miejskich i wielkiego przemysłu sprawia, że tutejszy
krajobraz urzeka naturalnym pięknem i spokojem.
pAweŁ KoŁodzIeJczyK
Zachód słońca nad Dolnym Wieprzem
Stawy w Tarnawatce
Często na skarpach doliny budowano dwory i pałace – pozostałości po zespole
pałacowym w Zawieprzycach
RAFAŁ JASIŃSKI
Tradycyjny krajobraz rolniczy Roztocza Środkowego
Dolina Wieprza w Roztoczańskim Parku Narodowym
piotr znamierowsKi
RAFAŁ JASIŃSKI
pAweŁ KoŁodzIeJczyK

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin