Pomerania Nr 5 1977.pdf

(29883 KB) Pobierz

1977

ANTONI AMA1AM

Redaktor

Wojciech Kiedrowski

Sekretariat

Krystyna Puzdrowska

Kolegium

Konrad Ciechanowski

Jerzy Kiedrowski

Wojciech Kiedrowski

Stanisław Pestka

Edmund Puzdrowski

Jerzy Samp

Stale

współpracują

Lech Bądkowski

Tadeusz Bolduan

Edward Breza

Aleksander Lahuda

Anna Łajming

Jerzy Treder

Izabella Trojanowska

Wydawca

Zrzeszenie

KaSzubsko-Pomorskl*

Zarząd Główny

80-828 Gdańsk

Długi Targ

S/10

Tel. 31-36-66

Konto PKO:

Gdańsk 19510-5390-133

Cena 1 egz. 15 zł

Prenumer. roczna 110 zł

Druk. Gd. Wyd. pras.

Zam. nr 1354 —

— N-7

W numerze:

Po konkursie (literackim)

JERZY STACHURSKI - Wiersze

JANOSZ WALKUSZ - Wiersze

AUGUSTYN DOMINIK - Klaftórz Francyłk; W jesenny wieczór; Józefk;

Anielka; Zómkowiszcze

KRYSTYNA MUZA - Wiersze

JAROMIRA LABUDDA - Wiersze

Pieczęć Świętopełka Wielkiego dla Stanisława Cygierta i Kazimierza

Grzędzickiego

LECH BĄDKOWSKI - Młody w zespole

JANUSZ KOWALSKI - Linie gdańskiej SKM

KLABATERNIK - Pst.J

KONRAD CIECHANOWSKI

Obsada personalna Tajnej Organizacji

Wojskowej „Gryf Pomorski"

STANISŁAW PESTKA — Trybun pomorszczyzny

EDWARD BREZA — Ciekawostki etymologiczne z Chojnickiego

BERNARD NOWAK - Echa powojenne (dokończenie)

STEFAN PASTUSZEWSKI - Wiersze

ANNA ŁAJMING - Wspomnienia. Dzieciństwo (12)

URSZULA OLSZEWSKA - Pamiętnik (5)

ZBIGNIEW SZYMAŃSKI

—

Takie utrwalić chciałbym moje miasto...

RYSZARD KARWACKI - Świat Augustyna Necla

ALEKSANDER LABUDA - Naji deche (4)

JAN POWIERSKI - Krzyżacy rozpoczynają budowę swego państwa

KAZIMIERZ MARCHEWICZ — Martyrologia mieszkańców kościerskiego

(dokończenie)

Z życia Zrzeszenia

Klęka

Po konkursie

Jaka jest obecna sytuacja literatury kaszubskiej? To podstawowe pytanie

można rozdzielić na dwa człony, uzupełniające siebie i charakteryzujące kon

tekst społeczny, z którego wyniknął ten fenomen artystyczny, jakim jest twór

czość kontynuatorów Floriana Ceynowy. Próbą określenia jej wielorakich

kontekstów są, odbywające się od kilku lat we Wdzydzach koło Kościerzyny,

„Spotkania Twórców Literatury Kaszubsko-Pomarskiej".

Są to imprezy spełniające różnorakie funkcje — nie tylko teoretycznych

dyskusji nad stanem „zdrowia" i świadomości literatury, jak również jej

twórców. Spotkania wdzydzkie pełnią także, w pewnym sensie zastępczą,

funkcję życia literackiego; dosyć przecież na Kaszubach ubogiego. Z sytua

cji twórców literatury kaszubskiej wynika przecież to, że jest to literatura sa

motników, pozbawiona środowiska i instytucji, które sprzyjałyby dyskusjom,

ścieraniu się poglądów czy określaniu teorii estetycznych. Nic dziwnego, że

w tej sytuacji na jej pierwszorzędnym patronie, jakim jest Zrzeszenie Kaszub

sko-Pomorskie, spoczął także obowiązek roztoczenia opieki nad twórcami,

nie koniecznie najmłodszymi, ale do tej pory nieujawnionymi.

Zorganizowany przez Oddział Gdański Zrzeszenia konkurs literacki stano

wił pierwszą próbę w tym zakresie. Spełnienie jednego z postulatów wdzydz

kich „Spotkań" stało się jednak czymś Więcej niż tylko kalendarzowym czy

organizacyjnym faktem. Stało się czymś więcej przede wszystkim dlatego, że

plon konkursu okazał się niezwykle interesujący.

Dla większości nagrodzonych udział w konkursie stanowił pierwszą próbę

wkroczenia w rzeczywistość literatury kaszubskiej. Konkurs uprzytomnił, że

potencjalny obraz tej literatury wykracza poza kodeks poglądów i opinii

ukształtowany dotychczasowymi faktami wydawniczymi.

Innymi słowy, występująca tu i ówdzie opinia określająca literaturę ka

szubską jako literaturę bez następców, okazała się tylko mitem. Grono de

biutujących w konkursie zaprzeczyło i temu poglądowi.

Oczywiście, trudno dzisiaj wyrokować o tym jakie będzie znaczenie dzi

siejszych laureatów w kształtowaniu przyszłego oblicza tej literatury. Warto

jednak uczynić wszystko, co zależne jest od możliwości i mieści się w ge

stiach Zrzeszenia, aby fakt społecznego zainteresowania ich twórczością

okazał się czymś trwalszym, a nie tylko fenomenem.

Większość nagrodzonych to rzeczywiście młodzi. Ich debiut - dzięki kon

kursowi — jest więc w miarę normalny, a nie opóźniony o dziesięciolecia,

jak to najczęściej w literaturze kaszubskiej ostatnio bywało. To także obie

cujące, jeżeli laureaci spełnią nadzieje, które od dziś z nimi się wiąże.

E.P.

I nagroda

Ostaw mnie w twojech rękach

jó jem w nie wrosłi

ju na pamięć

może zakwitną

tim co wiedno

w słowach kładze sę

w strofka

— zelonoscą

i może gdzes

ze spiku zbudzy sę

lepsze witro

a noc le przindze

jak jedna chwilka

i szmergnie w letechmą sec słuńca

nasz malinozi świat

może zabierzesz

przed parenkem

spłoszone słowa

potem cziej gdze zadrżą

skrete w nowi wieczór

cziej gdze lecy ptók

kto poreszi jego droga

jak nie serce

a może te je zabierzesz

przed porenkem.

♦

te ocze

czekają jak kutre

na sztorm

kteri znów przeszedł

i dotknął le wiosła

wiater zawieje

jak równemu równy

zaglądó rebókom w kutre

i szukó

nódzeji

w ful sece

leste

znowu czeją

narobiałi kalędórz

wiater dozdrzelałi

jak brzód

sczidó z grzepe pola

dwa nieba

i westrzód drodzi

ten sóm miesąc

Janusz Walkusz

CHECZ POMORAŃCÓW

II nagroda

Tam, gdze

Gdze łase

— Tam też

Chternego

same górę i chójka prze chójce,

szade i smudżi

plac jak w bójce,

nie nalezesz jak Kaszebe dłudżi.

Strzód lasów i pól

gdze brzózczi sewe

w urzmę wsparte

i nieba sztek wedzanti

odbijó w se

ólszczi stari dwie,

gdze słuńce barżi jasne...

maleje

pola, stegne

i potem u sę leg n ie

na łące zelony,

gdze łoni

miesąc szukół

mleczów złotech...

— tam stoi chatka mało,

z jędrny stronę cało

mchem

zelonym obrosło,

a kreszka prosto

pod oknem

stoji,

co na zyrnku sę stroji

biółą

płóchtą

kwiatów.

Checz normalno,

jaczich wiele

tam ledze miele

— niczim jinszó,

ale...!

To je moja CHATA,

tu bełe

słowa pierszi:

— MEMA, TATA.

Rozscelonó na otłogu zelonym.

Tam za górą miedze brzózkama,

Stoji biółó, z dachem złotim

Checz jedna — blós sama.

Biółó seknia na niej szklni

I wezdrzi jak królewiónka,

A w złotech włosach jej,

Czerwiono mergó szlefka.

W dzeń wecygają do niej rące

Bursztinowe parmine słuńca,

- Biegając zatrzemują sę w loce

I na dachu sedzą bez kuńca.

W noce, cziede miesąc sę budzy

I zaspane przeceró ocze,

Ona, śmiejąc sę z niego, drwi,

Bo tak zgniło sę wlecze.

A zdzewionó je baro,

Cziej w modri szpegiel wezdrzi

I widzi — ale ceż sę stało?

Miesąc czerwiony stół sę srebrzny.

Cziede noc je cemnó i szaro,

Tej scane zaczinają gadać,

Historię swoją - (wale nie starą),

I to, co beło, poczną rozważać.

O czim scane gódają?

— Wszesce dobrze wiedzą,

O Pomorańcach, co tam sedzą,

Cziej wakacje sę zbliżają.

Plik z chomika:

Izakolobrzeg

Pomerania Nr 5 1977.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: