Program badań nad podkładkami wegetatywnymi drzew owocowych w ogrodach Kórnickich 1938rok Wróblewski Antoni (1881-1944).pdf

(18850 KB) Pobierz
Odbitka z; — Extrait des:
RO CZN IK Ó W N A U K O G RO D NICZYCH
A nnales des Sciepces H orticołes
Tom V — 1938 r.
A. W RÓ B LEW SK I
Program bad ań nad podkładkar l
wegetatywnymi drzew owocowych
w O gro d ach Kórnickich
Programm der Forschungen in der Kórniker G arten
iiber v eg eta tiv e O bsłunterlagen
Biblioteka Narodowa
Warszawa
30001020161765
A. W RÓ BLEW SK I.
P rogram b a d a ń n a d p o d k ła d k a m i
w egetatyw nym i drz ew owocowych
w O g r o d a c h Kórnickich
Pr ogra m m d e r F o r s c h u n g e n in d e n Kórniker G a r t e n
liber v e g e t a t i v e O b s t u n t e r l a g e n
(Z d z ia ł u D e n d r o l o g ii i P o m o l o g ii Z a k ł a d u
B ad. D r z e w i L a s u
w K ó rn ik u ),
B iorąc pod uwagę znaczne różnice czynników m ikroklim a-
tycznych w różnych częściach Polski, oraz stosunkow o silne ich
w ahania w okresie lat, a w szczególności pod w zględem niskich
tem peratur, w iatrów , ilości i jakości opadów atm osferycznych,—
stw ierdzić należy, że szkółkarstw o i sadow nictw o polskie n arażo ­
ne byw ają dość często na duże szkody m rozowe. To też zag ad­
nienie, zw iązane z w yselekcjonow aniem całkow icie m rozoodpor-
nych p o d k ład ek d la drzew owocowych, — p osiada w Polsce b a r­
dzo doniosłe i podstaw ow e znaczenie. A le nie tylko podkładki,
bo tak że i pnie b y w ają m rozam i niszczone; więc w obu tych k ie­
runkach prow adzą usilne p race polskie z ak ład y badaw cze, jak
również i niektóre szkółki handlow e. Zbyt bowiem często m roźne
zim y pow odują w szkółkach i p lan tacjach drzew owocowych, nie
tylko ogrom ne s tra ty m aterialne, ale także m oralne, zniechęcając
społeczeństw o do sadzenia drzew owocowych.
W okresie ostatniego 10-cio lecia poniosły szkółki polskie
dw ukrotnie ogrom ne szkody mrozowe. W styczniu i lutym 1929,
kiedy tem p e ra tu ra p rzy silnym w ypogodzeniu nieba, poryw istych
w schodnich w iatrach i dużej pokryw ie śnieżnej,— sp a d ła poni­
żej — 30° C,, — zm arzły drzew a w szkółkach i sadach praw ie
w 80% . Z m arzły wówczas pnie i p ęd y do granicy śniegu, na-
S f
-.
\ r
CM
J
"
i
-L : n,*o
r
^C 1 r n ' 1
v.
- .
-
l A
A
178
A. W ró b lew sk i
[2]
tom iast korzenie, osłonięte grubą w arstw ą śniegu, nie ucierpiały
wcale lub stosunkow o m ało. Zm arznięciu wówczas o p arły się
tylko nieliczne odm iany, pochodzenia z k rai położonych bardziej
na północ niż Polska, jak A ntonów ka, Inflanckie, M ontw iłłów ka,
G raw sztynek inflancki, A nanas berżenicki i inne. P raw ie w 100%
zm arzły grusze, śliw y i czereśnie.
N atom iast zima, a w łaściw ie m iesiąc styczeń 1937 roku,
jaki się odznaczył tem p e ra tu rą nie p rze k ra cz a ją c ą minimum —
20° C., ale z bardzo silnym i i ciągłym i w iatram i wschodnimi,
p rzy całkow itym braku, lub tylko nieznaczną okryw ą śnieżną,—
spow odow ał w szkółkach i m łodych sadach, na znacznych obsza­
rach Polski zachodniej, północnej i środkow ej, kolosalne sp u ­
stoszenia mrozowe. W zimie 1937 zostały m rozem zniszczone
w yłącznie korzenie i szyjki korzeniow e drzew owocowych, bez
żadnego uszkodzenia pędów.
Z m arzły więc szyjki korzeniow e i korzenie do głębokości
35 cm, w niektórych glebach i głębiej. Przebieg i stopień zm arznię­
cia były bardzo różne naw et w tej samej m iejscowości, w zależ­
ności od jakości gleby i m orfologii teren u oraz od gatunków,
odm ian lub typów p o d k ła d e k 1). N ajsilniej procentow o wy-
m arzły pod k ład k i dwu a naw et czteroletnie na w yniosłościach
terenow ych, pagórkach i glebach suchych, piaszczystych, — n a j­
mniej w dolinach i na teren ach gliniastych. Jak o ść gleby w y k a­
zyw ała w ybitne różnice naw et na m ałych kw aterach. N a p rzy k ła d
pod k ład k i jabłoni E. M. typ IX na lekkiej, piaszczystej glebie
zm arzły, a na gliniastej, w tych sam ych rzędach, nie zostały
uszkodzone wcale. T aki przyn ajm n iejprzebieg szkodliwego d zia­
łania m rozów stw ierdziliśm y bardzo szczegółowo i dokładnie
w szkółkach Ogrodów Kórnickich,
W a rty k u le niniejszym pragnę przed staw ić program prac
oraz początkow e wyniki badań, jakie zostały założone od p a ru
la t w O grodach K órnickich w K órniku, w kierunku uzyskania
całkow icie m rozoodpornych podkładek , oraz znalezienia w śród
odm ian północnego pochodzenia takich, które p rzy prostym ,
silnym i zdrow ym wzroście, o dznaczałyby się zu pełn ą o d p o r­
nością na działanie m rozów i m ogły być stosow ane jako p r z e ­
w o d n i e , P rogram nasz, obejm uje jabłonie, śliwy, grusze
9 Z ag ad n ien ie m arzn ięcia w O gr. K ó rn ick ich o p ra c o w a ł inż. T a d eu sz
R em iszew ski,
[3]
P rogram b a d a ń n a d p o d k ład k am i w egetatyw nym i
179
F ot, 1.
M alus baccała,
ty p O, K. 194, S iew k a 3 -let. z siln ie ro zw in iętem i
k o rzen iam i p rzybyszow em i
Fot.
A . W róblew ski,
i czereśnie. N a pierw szym m iejscu staw iam y p rzed e w szystkim
jabłonie i śliwy, jako ro d za je drzew n ajlepiej w Polsce się u d a ­
jące i m ające duże znaczenie gospodarcze.
K o rzy stając z nadzw yczaj ciężkiej d la p o d k ład ek zimy
1936/37, — w czasie k tórej na teren ie O grodów Kórnickich ule-
Zgłoś jeśli naruszono regulamin