Operon 2019 listopad arkusz.pdf

(556 KB) Pobierz
Miejsce na identyfikację szkoły
ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY
Z OPERONEM
CHEMIA
POZIOM ROZSZERZONY
LISTOPAD
2019
Czas pracy: 180 minut
Instrukcja dla zdającego
1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 16 stron (zadania 1.–36.).
Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego eg-
zamin.
2. Rozwiązania zadań i odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym.
3. W rozwiązaniach zadań rachunkowych przedstaw tok rozumowania
prowadzący do ostatecznego wyniku.
4. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atra-
mentem.
5. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
6. Zapisy w brudnopisie nie będą oceniane.
7. Podczas egzaminu możesz korzystać z karty wybranych tablic chemicz­
nych, linijki oraz kalkulatora.
Życzymy powodzenia!
Za rozwiązanie
wszystkich zadań
można otrzymać
łącznie
60 punktów.
Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy
PESEL ZDAJĄCEGO
Arkusz opracowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON.
Kopiowanie w całości lub we fragmentach bez zgody wydawcy zabronione.
KOD
ZDAJĄCEGO
Chemia. Poziom rozszerzony
Próbna Matura z OPERONEM
Zadanie 1. (0–2)
Pierwiastek X tworzy kation X
3
+
. W tym jonie liczba neutronów wynosi 39, a liczba elektronów
to 28.
a
)
Uzupełnij poniższe informacje dotyczące pierwiastka X.
Liczba masowa: ........................................
Liczba atomowa: ........................................
Symbol pierwiastka: ........................................
Masa atomowa wyrażona w gramach – wynik podaj z dokładnością do dwóch cyfr znaczących:
..........................................
b
)
Napisz pełną konfigurację elektronową pierwiastka X oraz podkreśl elektrony walencyjne.
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
Zadanie 2. (0–2)
Sól AlCl
3
w rozpuszczalniku, którym jest woda, najpierw ulega dysocjacji elektrolitycznej,
a następnie powstały jon Al
3
+
ulega hydrolizie kationowej. Aby zahamować proces hydrolizy,
do roztworu soli dodaje się kwasu chlorowodorowego.
a
)
Zapisz równanie reakcji hydrolizy w formie jonowej skróconej.
..............................................................................................................................................................
b
)
Uzasadnij, dlaczego do zahamowania hydrolizy używa się kwasu solnego.
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
Zadanie 3. (0–4)
Uczennica zaprojektowała doświadczenie chemiczne przedstawione na poniższym schemacie.
tlenek miedzi
(
II
)
¾¾¾¾
związek 
X
(
aq
)
¾
ogrzewanie
®
 
związek 
Y
(
s
)
®
¾¾¾
NaOH
(
aq
)
1
a
)
Zapisz obserwacje dla przemian 1 i 2.
Obserwacje dla przemiany 1:
2
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
Obserwacje dla przemiany 2:
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
2
Chemia. Poziom rozszerzony
Próbna Matura z OPERONEM
b
)
Zapisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji 1 i w formie cząsteczkowej równanie
reakcji 2.
Równanie reakcji 1:
..............................................................................................................................................................
Równanie reakcji 2:
..............................................................................................................................................................
c
)
Podaj nazwy systematyczne związków X i Y.
Nazwa związku X: ..................................................................................................................................
Nazwa związku Y: ...................................................................................................................................
d
)
Uzasadnij, czy na podstawie równania reakcji 1 można określić charakter chemiczny tlen-
ku miedzi
(
II
)
.
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
Informacja do zadań 4.–6.
Chemia związków boru jest dość niezwykła – charakteryzuje ją deficyt elektronowy. W na-
turze pierwiastek ten występuje w postaci boranów i w tej formie jest powszechnie stoso-
wany jako składnik szkła, emalii, detergentów i kosmetyków, a także w mniejszym stopniu
w metalurgii.
Kwas borowy powstaje podczas hydrolizy wielu związków boru. Jest on kwasem Lewisa
(akceptorem wolnej pary elektronowej). Kwas ten ma strukturę warstwową, złożoną z czą-
steczek połączonych wiązaniami wodorowymi.
W rozpuszczalnikach protycznych, takich jak woda, kwas borowy zachowuje się następująco:
H
3
BO
3
+
2H
2
O
=
B(OH)
−
+
H
3
O
+
4
Na podstawie: P.A. Cox,
Krótkie wykłady. Chemia nieorganiczna,
PWN, Warszawa 2004.
Zadanie 4. (0–2)
Narysuj wzór elektronowy kwasu borowego oraz anionu boranowego.
Wzór elektronowy kwasu borowego:
3
Chemia. Poziom rozszerzony
Próbna Matura z OPERONEM
Wzór elektronowy anionu boranowego:
Zadanie 5. (0–3)
Na podstawie narysowanych wzorów elektronowych uzupełnij tabelę.
Cząsteczka/jon
kwas borowy
anion boranowy
Hybrydyzacja
atomu boru
Kształt
cząsteczki/jonu
Liczba wiązań
s
p
koordynacyjnych
Zadanie 6. (0–1)
Krótko wyjaśnij, dlaczego kwas borowy pełni funkcję kwasu w teorii Lewisa.
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
Informacja do zadań 7. i 8.
Bizmut to kruchy metal, który w czystej postaci ma kolor srebrzysty z różowymi refleksa-
mi. Jego kryształy mogą jednak mienić się wieloma kolorami (od żółtego do niebieskiego)
dzięki cieniutkiej warstwie pokrywającego je tlenku bizmutu(III).
Źródło: https://www.focus.pl/galeria/zobacz­10­najpiekniejszych­mineralow/bizmut­ten­kruchy­metal­w­czystej
Bizmut nie reaguje z wodą, roztwarza się zaś w kwasie azotowym(V), stężonym kwasie siar-
kowym (VI) oraz wodzie królewskiej.
Zadanie 7. (0–1)
Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji chemicznej bizmutu ze stężonym kwasem
siarkowym
(
VI
)
.
..............................................................................................................................................................
4
Chemia. Poziom rozszerzony
Próbna Matura z OPERONEM
Zadanie 8. (0–2)
Na roztworzenie bizmutu zanieczyszczonego tlenkiem bizmutu
(
Bi
2
O
3
)
zużyto 250 cm
3
kwasu
g
.
W wyniku reakcji wydzieliły się 4 dm
3
siarkowego
(
VI
)
o stężeniu 7,8% i gęstości
1, 84
3
cm
gazu w warunkach normalnych. Wydajność reakcji chemicznej wynosi 100%.
Oblicz stopień zanieczyszczenia
(
w procentach masowych
)
bizmutu jego tlenkiem. Wynik po-
daj z dokładnością do jedności.
Obliczenia:
Odpowiedź:
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin