1920 07 11 Nota lorda G. Curzona.pdf

(124 KB) Pobierz
1920 lipiec 11 Spa
Nota sekretarza stanu spraw
zagranicznych Wielkiej Brytanii lorda
G. Curzona
do ludowego komisarza spraw zagranicznych RSFRR
G. Cziczerina
w sprawie rozejmu polsko-sowieckiego
Rząd Brytyjski stwierdza, że Rosyjski Rząd Sowiecki przyjmuje zasady wyłożone w
naszym memorandum z 1 lipca jako podstawę porozumienia w sprawie wznowienia
stasunków handlowych i wzajemnego zaprzestania wrogich działań; dlatego zgadzamy
się na kontynuowanie rokowań celem zawarcia traktatu handlowego natychmiast po
powrocie delegatów rosyjskich.
Rząd Brytyjski proponuje ponadto, co następuje: Rząd Radziecki niejednokrotnie
deklarował, że pragnie zawrzeć pokój ze wszystkimi sąsiadami. Rząd Brytyjski nie
mniej gorąco pragnąc przywrócenia pokoju w całej Europie, proponuje takie
rozwiązanie: Palska i Rosja Radziecka zawrą rozejm, który niezwłocznie wstrzyma
działania wojenne; do warunków rozejmu włączy się, z jednej strony, wycofanie się
armii polskiej na linię wyznaczoną w ubiegłym roku przez konferencję pokojową jako
wschodnią granicę obszaru, na którym Polska ma prawo wprowadzać swoją
administrację.
Linia ta biegnie w przybliżeniu następująco: Grodno-Wałowka-Niemirów- Brześć
Litewski-Dorohusk-Ustiług, na wschód od Hrubieszowa przez Kryłów i dalej na
zachód od Rawy Ruskiej, na wschód od Przemyśla do Karpat; na północ od Grodna
granica z Litwą biegnie wzdłuż linii kolejowej Grodno-Wilno, a następnie w kierunku
na Dźwińsk.
Z drugiej strony należałoby włączyć do warunków rozejmu postanowienie, iż wojska
Rosji Sowieckiej zatrzymają się w odległości pięćdziesięciu kilometrów na wschód od
tej linii. W Wschodniej Galicji obydwie strony pozastaną na linii zajętej przez nie na
dzień podpisania rozejmu.
Następnie w możliwie krótkim czasie zwoła się w Londynie pod patronatem
konferencji pokojowej - konferencję przedstawicieli Rosji Radzieckiej, Polski, Litwy,
Łotwy i Finlandii celem prowadzenia rokowań w sprawie ostatecznego zawarcia
pokoju między Rosją a jej sąsiadami. Należy również zaprosić do Londynu
przedstawicieli Galicji Wschodniej celem umożliwienia im obrony swych interesów.
Wielka Brytania nie zgłosi iadnych zastrzeżeń odnośnie przedstawicieli, których Rosja
Radziecka zechce wysłać na tę konferencję, jeśli zobowiążą się oni nie ingerować w
polityczne lub wewnętrzne sprawy Imperium Brytyjskiego i nie uprawiać prapagandy.
Oprócz powyższego Rząd Brytyjski proponuje, aby armie Rosji Radzieckiej podpisały
również rozejm z generałem Wranglem na warunkach niezwłocznego wycofania się
wojsk generała Wrangla na Krym, z tym, aby na czas rozejmu uznać przesmyk za sferę
neutralną oraz aby zaprosić Wrangla do Londynu - choć nie w charakterze członka
konferencji - dla rozpatrzenia losu jego wojsk oraz uchodźców.
Rząd brytyjski rad byłby otrzymać niezwłoczną odpowiedź, bowiem
Rząd Polski
prosił sojuszników o interwencję
i w razie zwłoki może powstać sytuacja, która bardzo
poważnie utrudni zawarcie trwałego pokoju w Europie Wschodniej. Rząd Brytyjski
zobowiązał się nie pomagać Polsce w przedsięwzięciach wrogich wobec Rosji i nie
prowadzić żadnych wrogich działań przociwko Rosji, jednakże zobowiązał się on
również, podpisując Pakt Ligi Narodów, bronić nietykalności i niepodległości Polski w
granicach jej prawnie ustalonego obszaru etnograficznego.
Dlatego też, jeśli Rosja Radziecka nie bacząc na powtarzane oświadczenia o uznaniu
niepodległości Polski nie zadowoli się wycofaniem polskich armii z rosyjskiego
terytorium pod warunkiem wzajemnego rozejmu, lecz zechce przenieść działania
nieprzyjacielski.e na terytorium Polski - Rząd Brytyjski i jego sojusznicy będą uważali
się za zobowiązanych do udzielenia narodowi polskiemu pomocy w obronie jego bytu
wszelkimi środkami pozostającymi w ich rozporządzeniu.
Rząd Polski oznajmił, że gotów jest zawrzeć pokój z Rosją Radziecką i rozpocząć
rokowania o rozejm na podstawie wyżej wymienionych warunków, gdy tylko zostanie
zawiadomiony o zgodzie Rządu Radzieckiego. Dlatego Rząd Brytyjski rad będzie
otrzymać w terminie tygodniowym ostateczną odpawiedź, czy Rosja Radziecka zgadza
się przyjąć tę propozycję dla zaprzestania dalszego, zbędnego przelewu krwi i
ustanowienia pokoju w Europie.
Źródło:
L. Gelberg,
Prawo dyplomatyczne i historia dyplomatyczna. Wybór dokumentów,
t. II, s. 95-97.
Powrót do wykazu chronologicznego
Zgłoś jeśli naruszono regulamin