PROCEDURY POSTĘPOWANIA INTERWENCYJNEGO DLA SŁUŻB I INSTYTUCJI PIERWSZEGO KONTAKTU Z PRZYPADKAMI PRZEMOCY.pdf

(1829 KB) Pobierz
WOJEWODA LUBUSKI
PROCEDURY POSTĘPOWANIA
INTERWENCYJNEGO
DLA PRZEDSTAWICIELI
INSTYTUCJI I SŁUŻB „PIERWSZEGO KONTAKTU”
Z PRZYPADKAMI PRZEMOCY W RODZINIE
Gorzów Wlkp. 2013
Wojewoda Lubuski
Wstęp
„(…) przemoc w rodzinie narusza podstawowe prawa człowieka, w tym prawo
do
życia
i zdrowia oraz poszanowania godności osobistej, a władze publiczne mają
obowiązek zapewnić wszystkim obywatelom równe traktowanie i poszanowanie ich praw
i wolności (…).”
Preambuła Ustawy z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
Szanowni Państwo!
Zgodnie z art. 7 Ustawy z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
(
Dz. U. z 2005 r. nr 180 poz. 1493 ze zmianami),
do zadań Wojewody należy opracowywanie
materiałów
instruktażowych,
zaleceń
i
procedur
postępowania
interwencyjnego
w sytuacjach kryzysowych związanych z przemocą w rodzinie dla osób realizujących
te zadania.
Zaproponowane procedury postępowania interwencyjnego w sytuacjach związanych
z przemocą w rodzinie, zaktualizowane zgodnie z obowiązującym stanem prawnym, zostały
przygotowane w 2010 r. ramach działalności Wojewódzkiego Interdyscyplinarnego Zespołu
ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie funkcjonującego w Lubuskim Urzędzie
Wojewódzkim w Gorzowie Wlkp. Członkowie Zespołu – przedstawiciele lubuskiej pomocy
społecznej, Policji, wymiaru sprawiedliwości, oświaty, ochrony zdrowia i organizacji
pozarządowych wzięli aktywny udział w opracowaniu i zaopiniowaniu przedłożonych
procedur, które w założeniu mają pomóc przedstawicielom różnych instytucji we wszczęciu
działań i podjęciu interwencji w sytuacji podejrzewania lub stwierdzenia przemocy
w rodzinie.
Działania mające na celu powstrzymanie aktów przemocy w rodzinie będą tym
skuteczniejsze, im wcześniej i bardziej stanowczo zostanie podjęta interwencja,
powstrzymanie sprawcy, uruchomione procedury wymiany informacji oraz zorganizowana
interdyscyplinarna pomoc ofiarom przemocy. Ważne jest, aby interweniujący poruszający
się w obszarze przypisanych jego profesji kompetencji, miał wiedzę na temat kompetencji
i obowiązków spoczywających na przedstawicielach innych instytucji podejmujących
działania w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Strona 2
PROCEDURY POSTĘPOWANIA INTERWENCYJNEGO DLA SŁUŻB I INSTYTUCJI „PIERWSZEGO KONTAKTU”
Z PRZYPADKAMI PRZEMOCY W RODZINIE
Wojewoda Lubuski
W przedkładanym materiale znajdziecie Państwo:
•
najważniejsze informacje na temat zjawiska przemocy w rodzinie,
•
obowiązujące przepisy prawa w tym zakresie i wynikające z nich obowiązki
dla przedstawicieli grup zawodowych odpowiedzialnych za reagowanie na przejawy,
pomoc ofiarom, powstrzymanie sprawców i profilaktykę zjawiska,
•
propozycje algorytmów postępowania interwencyjnego dla pracowników „pierwszego
kontaktu” z przypadkami przemocy,
•
adresy instytucji, organizacji i placówek zajmujących się przeciwdziałaniem zjawisku
na terenie województwa lubuskiego,
•
adresy przydatnych stron internetowych związanych z omawianą tematyką,
•
wzory pism i druków do zastosowania w sytuacjach związanych z przemocą domową
Wyrażamy nadzieję,
że
„Procedury” okażą się dla Państwa przydatną lekturą
i przyczynią się do zintensyfikowania działań na rzecz ograniczania przemocy
w rodzinie: przełamywania oporów w reagowaniu na jej przejawy, zmniejszania izolacji
i niemocy osób doznających różnego rodzaju cierpień w najważniejszym dla człowieka
środowisku
rodzinnym oraz ograniczania poczucia bezkarności sprawców tych krzywd.
Strona 3
PROCEDURY POSTĘPOWANIA INTERWENCYJNEGO DLA SŁUŻB I INSTYTUCJI „PIERWSZEGO KONTAKTU”
Z PRZYPADKAMI PRZEMOCY W RODZINIE
Wojewoda Lubuski
Spis treści:
I Charakterystyka zjawiska przemocy w rodzinie – wybrane informacje ................................... 5
II Polskie prawo o przemocy w rodzinie ........................................................................................ 10
III Powinności służb i instytucji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie ................ 15
1. Zadania organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego
wynikające z Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie ..... 15
2. Zadania pomocy społecznej ....................................................................................................... 16
3. Zadania gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych .................................... 17
4. Zadania policji............................................................................................................................. 18
5. Zadania prokuratury .................................................................................................................. 20
6. Zadania i kompetencje sądów .................................................................................................... 21
7. Zadania kuratorów sądowych ................................................................................................... 23
8. Zadania instytucji ochrony zdrowia.......................................................................................... 25
9. Zadania placówek oświatowych ................................................................................................ 25
10. Organizacje pozarządowe ........................................................................................................ 26
IV
Zasady funkcjonowania, skład, zadania zespołu interdyscyplinarnego i grup roboczych
oraz procedura „Niebieskie Karty …………………………………………………………........27
V Procedury postępowania interwencyjnego w sytuacjach związanych z przemocą
w rodzinie dla służb i instytucji „pierwszego kontaktu” ............................................................. 31
1. Postępowanie pracowników socjalnych w sytuacji uzyskania informacji o stosowaniu
przemocy w rodzinie ................................................................................................................. 31
2. Postępowanie gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych w sytuacji
uzyskania informacji o stosowaniu przemocy w rodzinie ..................................................... 33
3. Postępowanie policjantów podczas interwencji wobec przemocy w rodzinie ....................... 35
4. Postępowanie pracowników ochrony zdrowia w sytuacji podejrzewania/uzyskania
informacji o stosowaniu przemocy w rodzinie ....................................................................... 37
5. Postępowanie pracowników placówek oświatowych w sytuacji podejrzewania/uzyskania
informacji o stosowaniu przemocy w rodzinie ....................................................................... 39
VI Co jest najbardziej istotne w kontakcie z ofiarą przemocy ................................................... 42
VII Przydatne strony internetowe ................................................................................................. 43
VIII Przydatna literatura ................................................................................................................ 43
IX Dane teleadresowe instytucji, organizacji i placówek zajmujących się przeciwdziałaniem
zjawisku na terenie Województwa Lubuskiego ............................................................................ 44
X Przykładowe wzory pism ............................................................................................................ 51
Strona 4
PROCEDURY POSTĘPOWANIA INTERWENCYJNEGO DLA SŁUŻB I INSTYTUCJI „PIERWSZEGO KONTAKTU”
Z PRZYPADKAMI PRZEMOCY W RODZINIE
Wojewoda Lubuski
I.
Charakterystyka zjawiska przemocy w rodzinie – wybrane informacje.
Zgodnie z Ustawą z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie,
przemoc
w rodzinie
należy rozumieć jako „jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie
lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób wymienionych w pkt.1 (członków
rodziny; przez określenie członek rodziny należy rozumieć osobę najbliższą w rozumieniu art. 115
§ 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.), a także
inną osobę wspólnie zamieszkującą lub gospodarującą), w szczególności narażające te osoby
na niebezpieczeństwo utraty
życia,
zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną,
wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także
wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą”.
Przemocą w rodzinie nazywamy każde zachowanie skierowane wobec osoby bliskiej,
którego celem jest utrzymanie nad nią kontroli i władzy. Przemoc w rodzinie to zamierzone,
wykorzystujące przewagę sił działanie przeciwko członkowi rodziny naruszające jego godność
oraz podstawowe prawa i wolności, powodujące cierpienie i szkody.
Przemoc w rodzinie charakteryzuje się tym,
że:
jest intencjonalna – jest zamierzonym
celowym działaniem człowieka, jest nakierowana na kontrolowanie i podporządkowanie ofiary,
odbywa się w warunkach nierównowagi sił – sprawca ma i wykorzystuje przewagę (fizyczną,
psychiczną lub ekonomiczną) nad ofiarą, prowadzi do naruszenia podstawowych praw i wolności
ofiary, powoduje cierpienie oraz naraża zdrowie i
życie
ofiary na poważne szkody.
1.
Rodzaje przemocy:
•
Przemoc fizyczna
jest to wszelkiego rodzaju bezpośrednie działanie z użyciem siły, którego
rezultatem jest nieprzypadkowe zranienie np. popychanie, obezwładnianie, policzkowanie,
szczypanie, kopanie, duszenie, bicie otwartą ręką, pięścią lub przedmiotami, oblewanie
wrzątkiem lub substancjami
żrącymi,
użycie broni, itp.
Objawy przemocy fizycznej:
siniaki,
ślady
po uderzeniach w różnych miejscach ciała, rany twarzy i głowy w różnych
stanach gojenia się,
ślady
po oparzeniach, powtarzająca się opuchlizna, a także złamania,
zwichnięcia, lęk przed rozebraniem się, lęk przed dotykiem drugiej osoby, strój
nieadekwatny do pory roku oraz pogody, nadmierna apatia lub agresja, noszenie ciemnych
okularów, także przy braku słońca.
Strona 5
PROCEDURY POSTĘPOWANIA INTERWENCYJNEGO DLA SŁUŻB I INSTYTUCJI „PIERWSZEGO KONTAKTU”
Z PRZYPADKAMI PRZEMOCY W RODZINIE

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin