LABORATORIUM

1.      Sieć TN-S

Rys. 1: Schemat trójfazowej sieci TN-S

Układ sieci typu TN-S jest najbezpieczniejszym układem typu TN, daje możliwość zastosowania najskuteczniejszej ochrony przeciwporażeniowej z tych trzech układów. Charakteryzuje się posiadaniem oddzielnego przewodu ochronnego PE na całej swojej długości, który jest uziemiony przez główne uziemienie układu. Zaletą posiadania osobnego przewodu PE jest możliwość łączenia z wieloma uziomami czy połączeniami wyrównawczymi na całej długości przewodu. Dodatkowo w każdym miejscu obwodu można zainstalować wyłącznik różnicowo – prądowy, który będzie prawidłowo działał. Osobny przewód ochronny PE nie jest przewodem roboczym i jedyną możliwością jego uszkodzenia jest niepoprawny montaż do uziomu, korozja, uszkodzenie mechaniczne (np. w czasie wiercenia w ścianie), nieprawidłowe łączenie w listwach, zaciskach czy odbiornikach. Daje to nieporównywalnie lepszą ochronę niż w przypadku sieci TN-C, której połączony przewód PEN jest jednocześnie przewodem roboczym i może się „upalić” w gniazdku, wtyczce czy listwie łączeniowej i przestać pełnić rolę ochronną jak i roboczą.

Rys. 2: Schemat prawidłowego podłączenia jednofazowego gniazdka elektrycznego w układzie TN-S

Minusem układu typu TN-S jest koszt instalacji i konserwacji układu. Jest tak ponieważ co 200m przewód N i PE muszą być uziemione zgodnie z normami. Dodatkowo występuje dodatkowy koszt dodatkowego przewodu, aż w końcu uziomy ochronne należy konserwować co 5 lat, co generuje znaczne koszty.

Dlatego ze względu na wysoki koszt budowy i eksploatacji jest to sieć najmniej popularna w Polsce.
 

2.      Sieć TN-C-S

Rys. 3: Schemat trójfazowej sieci TN-C-S

Układ TN-C-S jest obecnie najczęściej budowanym układem sieciowym. Dotyczy to instalacji nowobudowanych jak i modernizowanych. Układ ten stanowi sieć TN-C wraz z zasilaną z niej siecią TN-S. Przewód PEN kończy się uziemieniem, z którego wychodzi już w postaci przewodu PE i N, tworząc układ TN-S od momentu uziemienia. Układ ten jest bezpieczniejszy od układu TN-C, jednak posiada też jego pewne wady. W sytuacji przerwy w przewodzie PEN uziom rozdzielający ten przewód na PE i N może nie zapewnić odpowiedniej ochrony przeciwporażeniowej. Rozdzielenie funkcji PEN na PE i N powinno następować w złączu tablicy głównej lub rozdzielnicy głównej budynku. W układzie TN-C-S jest możliwość instalacji dodatkowej ochrony przeciwporażeniowej w postaci wyłącznika różnico-prądowego od momentu w którym występuje już przewód ochronny PE. Układ TN-C-S powstał w odpowiedzi na potrzeby rynku energii elektrycznej, gdyż potencjalnie niebezpieczny (i tańszy w budowie oraz eksploatacji) układ TN-C znajduje się po stronie dostarczyciela energii (zakładu energetycznego), do którego dostęp mają tylko osoby pracujące w energetyce. Natomiast od miejsca dostępnego dla użytkowników energii elektrycznej ( na których spoczywa koszt wykonania instalacji i jej konserwacji ) znajduje się już bezpieczniejszy układ TN-S. W tym układzie niezwykle ważne jest odpowiednie wykonanie uziemienia w miejscu rozdziału przewodu PEN, aby na przewodzie PE był zawsze utrzymany potencjał ziemi.

Rys. 4: Schemat miejsca wykonania rozdziału przewodu PEN na PE i N

Rys. 5: Widok przyłącza z wykonanym miejscem rozdziału przewodu PEN