mgr Piotr Taras DZIAŁANIA LOTNICTWA AMERYKAŃSKIEGO I POŁUDNIOWOKOREAŃSKIEGO W WOJNIE KOREAŃSKIEJ 1950-1953 Praca doktorska.pdf

(10208 KB) Pobierz
Uniwersytet Rzeszowski
Wydział Socjologiczno Historyczny
mgr Piotr Taras
DZIAŁANIA LOTNICTWA AMERYKAŃSKIEGO I
POŁUDNIOWOKOREAŃSKIEGO
W WOJNIE KOREAŃSKIEJ 1950-1953
Praca doktorska
Promotor: dr hab. prof. AMW
Piotr Semków
Pracę przyjęto
………………………………..
(data i podpis promotora)
Rzeszów 2015
SPIS TREŚCI
WSTĘP……………………………………………………………………………………...s. 4
ROZDZIAŁ I
OGÓLNY PRZEBIEG WOJNY KOREAŃSKIEJ
I.1 Korea do roku 1950……………………………………………….…………………….s.
17
I.2 Działania zbrojne w pierwszym etapie wojny – czerwiec – wrzesień 1950 roku………s.
27
I. 3 Działania zbrojne w drugim etapie wojny – kontrofensywa wojsk ONZ wrzesień –
listopad 1950 roku………………………………………………………………………….s.
45
I. 4 Działania zbrojne w trzecim etapie wojny – ofensywy wojsk chińskich i kontrofensywy
wojsk ONZ – listopad 1950 – czerwiec 1951 roku………………………………………...s.
55
I. 5 Działania zbrojne w czwartym etapie wojny – działania w warunkach ustabilizowanej
linii frontu – lipiec 1951 – lipiec 1953 roku………………………………………………..s.
66
I. 6 Podsumowanie…………………………………………………………………………s.
73
ROZDZIAŁ II
DZIAŁANIA LOTNICTWA W PIERWSZYM ETAPIE WOJNY CZERWIEC –
PAŹDZIERNIK 1950 ROKU
II. 1 Powstanie, rozwój lotnictwa wojskowego Korei Północnej i jego działania w pierwszym
etapie wojny………………………………………………………………………………...s.
76
II. 2 Siły powietrzne USA w 1950 roku i ich pierwsze działania w Korei………………...s.
84
II. 3 Pierwsze działania lotnictwa morskiego……………………………………………..s.
101
II. 4 Działania lotnictwa strategicznego USA na głębokim zapleczu przeciwnika……….s.
118
II. 5 Działania lotnictwa taktycznego w okresie wrzesień – październik 1950 roku na linii
frontu i liniach komunikacyjnych…………………………………………………………s.
126
II. 6 Działania lotnictwa pomocniczego…………………………………………………..s.
132
2
ROZDZIAŁ III
DZIAŁANIA LOTNICTWA W DRUGIM ETAPIE WOJNY LISTOPAD 1950 –
CZERWIEC 1951 ROKU
III. 1 Pierwsze działania lotnictwa ZSRR w wojnie koreańskiej…………………………s.
148
III. 2 Działania lotnictwa ONZ w trakcie ofensywy chinskiej listopad 1950 – marzec 1951
roku………………………………………………………………………………………..s.
164
III. 3 Działania lotnictwa w rejonie Chosin…………………………………………….…s.
183
III. 4 Działania lotnictwa nad Koreą Północną i walki w rejonie „Alei Mig-ów‖………..s.
199
III. 5 Działania lotnictwa w trakcie walk wiosna 1951 roku……………………………...s.
220
ROZDZIAŁ IV
DZIAŁANIA LOTNICTWA W TRZECIM ETAPIE WOJNY LIPIEC 1951 – LIPIEC
1953 ROKU
IV.1 Ogólne warunki działania lotnictwa w warunkach ustabilizowanej linii frontu…...s.
240
IV. 2 Działania przeciwko celom w Korei Północnej i walki w „Alei MiG-ów‖………...s.
246
IV. 3 Nocne działania lotnictwa…………………………………………………………..s.
282
IV. 4 Działania lotnictwa przeciwko systemowi zaopatrzenia wojsk ludowych i w ramach
bezpośredniego wsparcia wojsk…………………………………………………………..s.
299
IV. 5 Działania lotnictwa morskiego……………………………………………………...s.
320
IV. 6 Działania lotnictwa rozpoznawczego……………………………………………….s.
340
IV. 7 Działania lotnictwa transportowego……………………………………………...…s.
350
IV. 8 Działania lotnictwa ratowniczego i śmigłowców……………………………….…..s.
357
ZAKOŃCZENIE………………………………………………………………………...s. 372
BIBLIOGRAFIA………………………………………………………………………...s. 380
OZNACZENIA SKRÓTÓW NAZW JEDNOSTEK LOTNICZYCH……………….s. 404
SPIS TABEL……………………………………………………………………….…….s. 406
SPIS SCHEMATÓW………………………………………………………………...….s. 409
SPIS MAP………………………………………………………………………………..s. 410
ZAŁĄCZNIKI…………………………………………………………………………...s. 412
3
WSTĘP
Toczona ponad pół wieku temu wojna koreańska pozostaje jednym z najważniejszym
konfliktów zbrojnych okresu „zimnej wojny‖. Była pierwszym wielkim konfliktem tego
okresu. Jako pierwsza postawiła świat na krawędzi nuklearnej zagłady. Tylko w tej wojnie
stanęły naprzeciw siebie, angażując się bezpośrednio w działania siły zbrojne najsilniejszych
państw tej epoki – Stanów Zjednoczonych Ameryki, Związku Radzieckiego i Chin
Ludowych. Jako jedyny z wielkich konfliktów pozostaje on do dzisiaj nie rozwiązany.
O ile sam temat wojny koreańskiej pojawia się w literaturze polskiej, to udział
lotnictwa w tym konflikcie jest prezentowany niezwykle rzadko. Jednymi z nielicznych
pozycji są publikacje autorstwa Jerzego Gotowały, ale wojna koreańska traktowana jest w
nich bardzo skromnie, i niestety znajdują się błędy np. w pisowni nazwisk radzieckich
pilotów
1
. Jedynie w pracy poświęconej taktyce walk powietrznych autor ten szczegółówo
omówił sposoby walki oraz manewry stosowane przez samoloty myśliwskie w wojnie
koreańskiej
2
. W innych pozycjach, jak na przykład najnowsza praca Michała Fiszera
3
, wojna
koreańska jest całkowicie pominięta. Próbą przedstawienia całokształtu działań lotnictwa
była, ograniczona charakterem i formatem wydawnictwa popularna praca Cezarego
Piotrowskiego i Piotra Tarasa
4
. W pracy tej autorzy zawarli informacje na temat działań
wszystkich rodzajów lotnictwa, największą uwagę skupiając jednak na walkach
powietrznych, po raz pierwszy prezentując działania lotników radzieckich i chińskich.
Szeroko udział pilotów ZSRR w wojnie koreańskiej i ich walk, pojedynków powietrznych
przedstawił ostatnio Szymon Tetera w serii artykułów opublikowanych przez miesięcznik
„Lotnictwo‖
5
. Autor ten opublikował również artykuły o nocnych walkach powietrznych w
Korei oraz wnoszący wiele materiał o udziale lotnictwa KRL-D w tej wojnie, oraz o udziale
w wojnie w koreańskiej samolotu myśliwskiego F-80 „Shooting Star‖
6
.
1
J. Gotowała,
Lotnictwo we współczesnych konfliktach zbrojnych 1945-2003,
Dom Wydawniczy Bellona,
Warszawa 2004. W pracy tej nazwisko płka J. Piepieljajewa zmieniono na Piepiepljanowa, a płka W.
Kumaniszkina na Kumaniczkina. Inne prace J. Gotowały to na przykład:
Kamienie z nieba. Lotnictwo bojowe w
konfliktach lokalnych,
Wydawnictwo Bellona Warszawa 1994.
2
Idem,
Splątane wiraże. Taktyka walk i bitew powietrznych lotnictwa myśliwskiego wczoraj, dziś i jutro,
Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1992.
3
M. Fiszer,
Lotnictwo w osiąganiu celów strategicznych operacji militarnych,
Collegium Civitas Wydawnictwo
TRIO, Warszawa 2011.
4
C. Piotrowski, P. Taras,
Korea 1950-1953,
AJ-Press, Gdańsk 1994.
5
Są to między innymni: S. Tetera,
Aleja MiG-ów – pierwsze walki powietrzne odrzutowych myśliwców,
„LOTNICTWO‖ numer specjalny 13. Idem,
Czerwony Sztorm nad „Aleją MiG-ów‖,
„LOTNICTWO‖ numer
specjalny 15. Idem,
“Aleja MiG-ów” 1952-1953 – luty-lipiec 1952,
―Lotnictwo‖ nr 2/2013.
6
S. Tetera,
F-80 Shooting Star nad Koreą,
―Lotnictwo‖ nr 4/2009.
4
Większość z tych publikacji skupiała się wyłącznie na opisie powietrznych
pojedynków toczonych w północno-zachodnim rejonie Korei Północnej zwanym popularnie
„Aleją MiG-ów‖. Tam, bowiem miała miejsce największa ilośc powietrznych starć, co było
związane z ograniczeniami, jakie narzucono pilotom radzieckim. Walki stanowiły niezmiernie
ważny i „nośny‖ dla społeczeństwa, szczególnie USA, gdzie asów myśliwskich traktowano ze
szczególną estymą element powietrznej wojny w Korei, ale nie jedyny.
Równie istotny, a może istotniejszy wkład w ogólny wysiłek lotnictwa na niebie
koreańskim miały pozostałe rodzaje lotnictwa. Od pierwszych dni wojny szczególne
znaczenie miały działania lotnictwa bombowego i myśliwsko-bombowego. Samoloty te,
szczególnie taktyczne samoloty myśliwsko-bombowe latem 1950 roku były jedyną siłą, która
mogła zwalczać postępujące na południe kolumny wojsk Korei Północnej. Zarówno oddziały
armii USA, jak i armii Korei Południowej nie posiadały w tym okresie ani czołgów, ani
artylerii, która mogłaby wspierać piechotę. Skutecznie wpierać mogły je tylko samoloty.
Oddziaływały one na przeciwnika zrówno bezpośrednio na linii frontu, reagując na wezwania
dowódców wojsk lądowych, jak i na drogach zaopatrzenia, w sposób bardzo znaczący
zmniejszając ilość dostaw broni, amunicji żywności czy szczególnie paliwa dla walczących
wojsk Kim Ir Sena. Samoloty były też jedynym środkiem walki, który mógł skutecznie
zwalczać czołgi przeciwnika.
Ważnym czynnikiem odziaływującym na Północną Koreę były też naloty
staregicznych bombowców B-29 „Superfortress‖. W ciągu trzech miesięcy zniszczyły one
całkowicie potencjał przemysłowy tego kraju, zmuszając północnych Koreańczyków do
importowania z ZSRR i Chin Ludowych niemal wszystkiego, co było niezbędne do dalszego
prowadzenia wojny. Następnie bombowce te skierowano do działań przeciwko systemowi
transportowemu, a ich głównym celem stały się najważniejsze dla przeciwnika mosty, w tym
na granicznej rzece Jalu.
Niemal od początku działań wojennych w Korei udział w walkach miało też lotnictwo
morskie. W rejon konfliktu lotniskowce swoje skierowały marynarki wojenne USA i Wielkiej
Brytanii. Z uwagi na charakterystykę geograficzną Półwyspu Koreańskiego samoloty
pokładowe mogły bez problemu dotrzeć w każdy rejon, przez co były bardzo elastycznym
środkiem walki. Nie mniej, szczególnie w odniesieniu do amerykańskiego lotnictwa
pokładowego odmienność taktyki działania przez cały okres wojny powodowała liczne
konflikty z dowództwem amerykańskich sił powietrznych i problemy we współdziałaniu.
Stany Zjednoczone wykorzystywały też w konflikcie koreańskim samoloty lotnictwa
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin