Marcin Maciołek, Jolanta Tambor - Głoski polskie. Przewodnik fonetyczny dla cudzoziemców i nauczycieli uczących języka polskiego jako obcego.pdf

(2616 KB) Pobierz
Marcin Maciołek
Jolanta Tambor
Głoski polskie
Przewodnik fonetyczny dla cudzoziemców
i nauczycieli uczących języka polskiego
jako obcego
Uniwersytet Śląski
Wydawnictwo Gnome
Katowice 2018
Recenzent
IVANA DOBROTOVÁ
Redakcja i korekta
ZESPÓŁ
Projekt okładki i opracowanie graficzne
M
AREK
F
RANCIK
Publikacja sfinansowana ze środków
U
NIWERSYTETU
Ś
LĄSKIEGO W
K
ATOWICACH
© Copyright by U
NIWERSYTET
Ś
LĄSKI W
K
ATOWICACH
, 2018
Wszelkie prawa zastrzeżone
Opracowanie typograficzne i skład: Wydawnictwo Gnome
Złożono czcionką Times, Myriad i Arial
ISBN 978-83-63268-55-8
Wydanie III, poprawione i uzupełnione
GNOME — Wydawnictwa Naukowe i Artystyczne,
ul. Drzymały 18/6, Katowice, tel. +48 603370713, wydawnictwognome@gmail.com
Spis treści
Wprowadzenie
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
7
11
17
50
63
79
Marcin Maciołek
System dźwiękowy polszczyzny na tle języków świata .
Jolanta Tambor
Poprawna wymowa polska. Przewodnik dla cudzoziemców i ich nauczycieli
Marcin Maciołek, Jolanta Tambor
Odpowiedniki foniczne liter
ą
i
ę.
Tzw. nosówki w języku polskim .
Marcin Maciołek
Prozodia: akcent i intonacja. Zasady akcentowania w języku polskim
.
.
.
.
.
Marcin Maciołek
Wymowa wyrazów obcych w języku polskim – historia i współczesność
Marcin Maciołek
Zobacz, posłuchaj i powtórz…
– zbiór ćwiczeń fonetycznych dla cudzoziemców
.
.
.
.
.
.
.
.
106
Marcin Maciołek
Zrób sobie test…
– quiz fonetyczny dla nauczycieli języka polskiego jako obcego
Marcin Maciołek, Jolanta Tambor
Przykładowy egzamin z podstaw fonetyki i prawideł
poprawnej wymowy polskiej
. . . . . .
Marcin Maciołek
Pół żartem, pół serio…
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
116
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
124
127
Marcin Maciołek
Głoski polskie w izolacji, kontekście i opozycjach –
transkrypcja materiału dźwiękowego
. . . .
.
.
.
.
.
.
.
130
Wprowadzenie
Fonetyka stanowi ważny komponent systemu gramatycznego każdego języka.
Poprawna, staranna wymowa i intonacja uatrakcyjniają wypowiedź, sprawiają,
że przyjemnie się mówiącego (prelegenta, interlokutora etc.) słucha. Z kolei
fonetyczne niechlujstwo, błędy wymawianiowe nierzadko prowadzą do zakłóceń
w komunikacji, a nieraz uniemożliwiają wzajemne zrozumienie w ogóle. Przy-
kładowo, wyartykułowany tak komunikat: [čeba to zap’isać | čysta čy čter1eśći
čy], wypowiedziany ponadto z niewłaściwą intonacją i nieodpowiednio zazna-
czonymi pauzami (albo niemal zupełnym ich pominięciem), może być bez zna-
jomości kontekstu zrozumiany rozmaicie. Zważywszy więc na brzmieniową
„kulawość” przytoczonej wypowiedzi (co zdradzają zbyt daleko posunięte
uproszczenia grup spółgłoskowych), należy założyć, że trzy interpretacje są tu
możliwe:
Trzeba to zapisać:
1) [ulica]
Czysta 3/43;
2)
303 43;
3)
300 czy 43?
Przykład ten poucza, że sukces komunikacyjny (właściwe zrozumienie) to
w znacznej mierze także kwestia poprawnej, starannej wymowy, a nie tylko – jak
zwykło się na ogół twierdzić – prawidłowej budowy zdań, właściwej odmiany
wyrazów czy doboru odpowiednich środków językowych. Konstatacja ta jest
szczególnie ważna zwłaszcza w nauczaniu języka polskiego jako obcego.
Niejednokrotnie bowiem odmienność polskich głosek od dźwięków mowy
występujących w języku rodzimym uczących się polszczyzny cudzoziemców
sprzyja powstawaniu różnego rodzaju błędów artykulacyjnych (interferencje,
inercja narządów mownych itp.). Niestety, nauczanie fonetyki w procesie glot-
todydaktycznym częstokroć traktowane jest po macoszemu. Widać to wyraźnie
w podręcznikach przeznaczonych do nauczania języka polskiego jako obcego,
w których zagadnienia związane z prawidłową wymową oraz różnego typu ćwi-
czenia fonetyczne pojawiają się z rzadka, i właściwie tylko w podręcznikach
kursowych dla początkujących. Na dalszych etapach nauki kształcenie to jest
zwykle zarzucane. Tymczasem wyćwiczenie poprawnej, pięknej wymowy,
pozbawionej naleciałości obcych, nawyków mówieniowych przeniesionych z języka
rodzimego, jest procesem długotrwałym.
Na polskim, choć nie tylko polskim, rynku wydawniczym do niedawna brak
było pozycji, która w całości poświęcona byłyby doskonaleniu prawidłowej
wymowy polskiej u cudzoziemców uczących się języka polskiego. Sytuacja ta
zmieniła się nieco za sprawą publikacji: Anny Ikedy „Nie
lubię igreka”, czyli

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin