Historyczne Bitwy 090 - Nowy Orlean 1815, Robert Kłosowicz.pdf

(5284 KB) Pobierz
H I S T O R Y C Z N E B I T WY
ROBERT KŁOSOWICZ
NOWY ORLEAN 1815
Dom Wydawniczy Bellona
Warszawa 2000
WSTĘP
Dla Amerykanów najbardziej niepopularną wojną,
jaka kiedykolwiek się zdarzyła, wyłączając
interwencją w Wietnamie, jest wojna 1812 r.
Samuel Eliot Morison
1
Wojna 1812 r. jest jednym z najbardziej kontrowersyjnych rozdziałów
amerykańskiej historii. Jej przyczyny do dzisiaj stanowią przedmiot
sporu historyków, a przebieg konfliktu jest definiowany jako suma
nieodpowiedzialności
polityków,
nieudolności
dowódców,
niedojrzałości czynników państwowych i niedoświadczenia
Ŝołnierzy.
Jeśli się spojrzy z tej perspektywy, młode państwo miało szczęście,
Ŝe
rozpętany przez nie konflikt nie przyniósł gorszych konsekwencji niŜ
osiągnięte w układach pokojowych
status quo.
Historycy nadawali tej wojnie róŜne imiona; i tak zwolennicy
nazywali ją „drugą wojną o niepodległość" albo „wojną o wolność
handlu i
Ŝeglugi",
przeciwnicy zaś „wojną pana Madisona"
2
.
Potwierdzają to tytuły ostatnich prac wybitnych
Samuel Eliot M o r i s o n . Frederick M e r k, Frank F r e i d e 1,
Dissent in Three American
Wars,
Harvard University Press. Cambridge. Massachusetts 1970. s. 3.
2
J. C. A. S t a g,
Mr. Madison's War: Politics Diplomacy, and Warfare in the Early
American Republic, 1783-1830,
Prinston University Press, 1983.
1
6
historyków, jakie ukazały się na ten temat:
Wojna 1812 r. konflikt
zapomniany
3
, Amatorzy, do broni
4
, Niewiarygodna wojna 1812
r.
5
,
Walka o wolne morze
6
, Naród w czasie próby
7
.
Wojna 1812 r. od początku do końca była ciągiem zagadek i
paradoksów. Wśród najwaŜniejszych przyczyn jej wybuchu wymienia
się: 1) naruszanie przez Wielką Brytanię amerykańskich praw do
wolnej
Ŝeglugi
i handlu na otwartym morzu; 2) impressment
8
; 3)
uzbrajanie i podburzanie przeciw Stanom Zjednoczonym Indian
mieszkających na pograniczu; 4) chęć zajęcia przez Stany
Zjednoczone Kanady i Florydy; 5) przekonanie,
Ŝe
Wielka Brytania
jest odpowiedzialna za zapaść gospodarczą amerykańskiego Południa,
będącą skutkiem jej polityki morskiej i handlowej; 6) uraŜona duma
narodowa z powodu nietraktowania przez Wielką Brytanię Stanów
Zjednoczonych jako równorzędnego partnera.
JeŜeli wojna była prowadzona w imię respektowania swobody
Ŝeglugi
i handlu na morzach oraz ochrony marynarzy amerykańskich
przed brytyjską praktyką impressmentu, to dlaczego największe
poparcie dla wojny wypływało z niehandlowego Południa i terenów
oddalonych od morza? I dlaczego największymi oponentami wojny
były stany Nowej Anglii i miasta portowe, takie jak Boston,
Providence i Nowy Jork? JeŜeli do wybuchu konfliktu przyczyniła się
obawa Ameryka-
Donald H i c k e y ,
The War of 1812, Forgotten Conflict,
University of Illinois Press.
Chicago 1989.
4
John R. E 11 i n g,
Amatours to Arrns. a Military History of the War of 1812,
New York
1995.
5
J. M a c k a y H i t s m a n ,
The Incredible War of 1812, A Military History,
Toronto 1965.
6
Ralph Delahay Pa i ne,
The Figlu For Free Sea: Chronicale the War of 1812,
New York
1972.
7
Patrie Cecile W h i t e.
A Nation on Trial: America and War of 1812,
New York 1965.
8
Przymusowe wcielanie marynarzy słuŜących na amerykańskich statkach
do słuŜby w brytyjskiej flocie; szerzej o tym zagadnieniu na stronach 12-13.
3
7
nów przed wpływami Brytyjczyków wśród plemion indiańskich wrogo
nastawionych do państwa, to czy gen. Henry Harrisson swoją polityką
wykupywania ziemi od Indian i walką z tymi, którzy chcieli się
przeciwstawić takim praktykom, nie pchał ich w objęcia
Brytyjczyków? Czy zaatakowanie konfederacji indiańskiej w
Tippecanoe jesienią 1811 r. ostatecznie nie przesądziło o
opowiedzeniu się Indian po stronie brytyjskiej? Te i inne pytania
stawia sobie historyk zajmujący się przyczynami wojny i nie zawsze
znajduje przekonującą odpowiedź. Łatwiej wytłumaczyć natomiast
niepopularność tego konfliktu w historiografii amerykańskiej. Wojna
od początku do końca fatalnie prowadzona, obfitująca w liczne i często
kompromitujące poraŜki, obnaŜyła w sposób bezwzględny słabość
organizacyjną państwa, dyletantyzm kadry dowódczej i klasy
politycznej, partykularyzm stanowy oraz nieprzygotowanie
Ŝołnierza.
Stany Zjednoczone uzyskały formalnie niepodległość w 1783 r., ale
jeszcze przez wiele lat po tym fakcie młody naród pozostawał na
obrzeŜach wielkiej polityki międzynarodowej, a wielkie mocarstwa
europejskie traktowały to państwo jako nie w pełni niezaleŜne.
Wypowiedzenie wojny w 1812 r. zdaniem wielu historyków było
spowodowane resentymentem w stosunku do wielu brytyjskich
działań, które w efekcie godziły w amerykańską suwerenność na
lądzie i na morzu. Wielu polityków amerykańskiego Południa, tzw.
Jastrzębi, pragnęło wojny, chcąc zawładnąć brytyjską Kanadą i
hiszpańską Florydą; wedle ich kalkulacji miało to na celu
powiększenie i wzmocnienie Stanów Zjednoczonych, a przez to
uczynienie z państwa liczącego się czynnika międzynarodowego.
Wreszcie wojna 1812 r. była istotnym krokiem w rozwoju amerykańs-
kiego poczucia narodowego i drogą zaistnienia Stanów Zjed-
noczonych na arenie międzynarodowej jako suwerennego i
znaczącego partnera.
Działania wojenne prowadzone podczas tego konfliktu moŜna
podzielić na dwa okresy: amerykańską ofensywę na

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin