Historyczne Bitwy 041 - Warna 1444, Edward Potkowski.pdf
(
3102 KB
)
Pobierz
HISTORYCZNE BITWY
EDWARD POTKOWSKI
WARNA
1444
Wydawnictwo Bellona
Warszawa 1990
O D A U T O R A
Książka ta poświęcona jest jednej z najsłynniejszych bitew późnego
średniowiecza — bitwie pod Warną. Bitwa warnenska słynna jest
przede wszystkim z uwagi na nie spełnione nadzieje pokładane
w niej przez państwa europejskie i narody bałkańskie oraz
z powodu następstw, jakie miała ona dla południowo-wschodniej
Europy. Dla Polski klęska pod Warną stanowiła kres unii
z Węgrami i koniec planów zmierzających do rozciągnięcia
wpływów politycznych na Półwyspie Bałkańskim aż po Adriatyk,
Morze Egejskie i Morze Czarne. Dla państw środkowej i połu-
dniowo-wschodniej Europy natomiast bitwa pod Warną oznaczała
przekreślenie nadziei na wyparcie Turków z Europy. Klęska
warnenska pozwoliła ponadto państwu Osmanów przekształcić
się w imperium europejskie.
Problemy przedstawione w tej książce budziły od stu co
najmniej lat zainteresowanie badaczy różnych krajów, stając się
przyczyną nie pozbawionych emocji dyskusji naukowych. Sporna
była — i jest jeszcze dzisiaj — ocena kilkusetletniego panowania
Turków na Bałkanach. Historycy tureccy po dziś dzień uważają,
że najazd państwa Osmanów na Bałkany był dobrodziejstwem
dla Greków i Słowian. Turcy zaprowadzili bowiem wśród skłóco-
nych i walczących ze sobą ludów bałkańskich pokój, porządek
i sprawiedliwość oraz uwolnili je od tyranii i okrucieństwa ich
własnych panów. Historycy bałkańscy natomiast (szczególnie
8
bułgarscy) zawsze uważali panowanie tureckie za czas wrogiej
okupacji, ucisku i wyzysku, niszczenia biologicznego ludności
greckiej i słowiańskiej oraz zahamowania na kilka stuleci rozwoju
politycznego, społecznego, kulturalnego i narodowego państw
tego regionu.
Kontrowersyjne oceny budziła wśród historyków (zwłaszcza
polskich) kwestia unii personalnej polsko-węgierskiej za panowa-
nia Władysława Warneńczyka. Różnie oceniano plany, snute
przez biskupa Zbigniewa Oleśnickiego, który dążył do rozciąg-
nięcia panowania Jagiellonów na Bałkany. Na ogół w pracach
historyków polskich podkreśla się negatywne dla naszego kraju
skutki objęcia tronu węgierskiego przez króla Władysława War-
neńczyka. Kwestionuje się też celowość zaangażowania się Polski
w sprawy bałkańskie i „awanturę" turecką.
Sprzeczne oceny historyków budzi również sama postać
Władysława Warneńczyka. Jedni sądzą, że był to szlachetny,
bezinteresowny marzyciel, który swym postępowaniem realizował
ideały średniowiecznego rycerza. Drudzy utrzymują, iż był to
zarozumiały, lekkomyślny i krnąbrny młody człowiek, który nie
miał wymaganych od władcy cech charakteru i umysłu. Jednakże
największe kontrowersje budzą wydarzenia poprzedzające bezpo-
średnio wyprawę i klęskę warneńską, szczególnie zaś sprawa
pokoju szegedyńskiego. Jedni badacze twierdzą, że Warneńczyk
zaprzysiągł traktat pokojowy z Turkami w Szegedynie i następnie
złamał go w wyniku polityki papieża Eugeniusza IV i nacisku
legata papieskiego Juliana Cesariniego. Inni sądzą, iż rokowania
pokojowe z sułtanem prowadzili możni węgierscy, król zaś nie
składał żadnej przysięgi na pokój z Turkami, a więc nie był
wiarołomcą. Wątpliwości budzi też odpowiedź na pytanie: czy
warunki traktatu pokojowego z Turkami w lecie 1444 r. były
korzystne dla Węgier (a pośrednio także dla Polski), czy może
przeciwnie — oferowany przez Turków pokój nie przynosił
Węgrom żadnej korzyści, a ponadto szkodził interesom państw
chrześcijańskiej Europy.
Oto problemy, które — obok kampanii i bitwy warneńskiej
1444 r. — przedstawione zostały w tej książce.
T U R C Y N A
B A Ł K A N A C H
Turcy budzili w E u r o p i e
trwogę.
H i s t o r y k bizantyjski
Nicefor G r e g o r a s pisał, pełen żalu, j a k T u r c y pustoszyli
w 1340 r. Trację, j a k r a b o w a l i dzień i noc, j a k u p r o w a d z a l i
ludzi i b y d ł o i wywozili k o s z t o w n o ś c i ze złupionych koś-
ciołów i wszystko, co d a ł o się z a b r a ć , do swoich siedzib
w Anatolii. „A nie b y ł o n i k o g o — d o d a w a ł — kto by ich
p o w s t r z y m a ł i stawiał im o p ó r "
1
. Inny historyk, D u k a s ,
opisał cierpienia, j a k i c h l u d n o ś ć d o z n a ł a od T u r k ó w .
Mężczyzn i kobiety, dzieci i m ł o d z i e ż , k a p ł a n ó w i m n i c h ó w
wziętych do niewoli i z a k u t y c h w ł a ń c u c h y T u r c y pędzili ze
sobą i wystawiali p o t e m na sprzedaż. Jeśli nie zjawiali się
chętni kupcy, w ó w c z a s bili nieszczęsnych j e ń c ó w na oczach
G r e k ó w , by w z b u d z i ć litość i w ten s p o s ó b p o z b y ć się
„ t o w a r u "
2
. D e m e t r i u s z K y d o n e s , w y b i t n y pisarz i f i l o z o f ,
który t ł u m a c z y ł na język grecki dzieła T o m a s z a z A k w i n u ,
pisał w 1366 r.: „ O j a k ż e nieszczęsna j e s t nasza e p o k a !
NikephorosGregoras, Byzantina historia, XI, 7, ed. L. S c h o -
pen, Bonn 1829, t. I, s. 548.
2
D u k a s ,
Istoria turco-bizantina (1341 1462),
ed. V. G r
e
c u ,
Bucuresti 1958, s. 57.
1
Plik z chomika:
BIBLIOTEKARZ1234
Inne pliki z tego folderu:
Manuel Moros Pena - Lekarze Hitlera Zbrodnicza medycyna [2017].rar
(36288 KB)
Tim Newark - Mafia na wojnie Nieznany sojusznik aliantów [2015].rar
(26270 KB)
Bokser z Auschwitz. Losy Tadeusza Pietrzykowskiego - Marta Bogacka.rar
(12489 KB)
Tomasz Zackiewicz - Sztuka wojenna czasów Stefana Batorego Tom III Aspekt teoretyczny - część 2.rar
(12844 KB)
Jerzy Baczyński - PrzyPiSy czyli krótka historia 8 długich lat [2023].rar
(10609 KB)
Inne foldery tego chomika:
AUDIOBOOKI
BIOGRAFIE AUTOBIOGRAFIE WSPOMNIENIA PAMIĘTNIKI
BITWY KAMPANIE DOWÓDCY
DLA DZIECI I MŁODZIEŻY
Dokumenty
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin