Historyczne Bitwy 190 - Samhorodek - Komarów 1920, Włodzimierz Nowak.pdf

(4309 KB) Pobierz
HISTORYCZNE BITWY
WŁODZIMIERZ NOWAK
SAMHORODEK-
KOMARÓW 1920
Walki jazdy polskiej z konnicą
Budionnego. Maj-wrzesień 1920
Warszawa
BELLONA
Bellona SA prowadzi sprzedaż wysyłkową wszystkich swoich książek
z rabatem.
www.ksiegarnia.bellona.pl
Nasz adres:
Bellona SA
ul. Grzybowska 77
00-844 Warszawa
Dział Wysyłki tel.: (22) 45 70 306, 652 27 01
fax (22) 620 42 71
Internet: www.bellona.pl
e-mail: biuro@bellona.pl
Ilustracja na okładce: Łukasz Mieszkowski
Redaktor prowadzący: Kornelia Kompanowska
Redaktor merytoryczny: Kamil Janicki
Redaktor techniczny: Andrzej Wójcik
Korekta: Anna Olszowska
© Copyright by Włodzimierz Nowak, Warszawa 2010
© Copyright by Bellona Spółka Akcyjna, Warszawa 2010
ISBN 978-83-11-11897-3
WSTĘP
Wojna polsko-sowiecka 1920 r. toczyła się na litewsko-
-białoruskim i ukraińskim kierunku operacyjnym. Na pierw­
szym z nich rozgrywały się decydujące działania zbrojne.
Drugi kierunek też miał istotne znaczenie, gdyż na nim
były prowadzone zacięte walki z 1 Armią Konną Siemiona
Budionnego.
Bitwa pod Samhorodkiem i przerwanie frontu polskiego
przez konnicę sowiecką 5 czerwca 1920 r. wywarły
istotny wpływ na przebieg dalszych operacji wojsk pol­
skich. Dywizje konne Budionnego, działające jako swoista
siła napędowa, wojsk sowieckiego Frontu Południowo-
Zachodniego Aleksandra Jegorowa, doprowadziły do
dezorganizacji wojsk polskiego Frontu Ukraińskiego i wy­
musiły ich odwrót z Ukrainy i dalej na zachód.
Natomiast zwycięska bitwa pod Komarowem, była
przełomowym wydarzeniem w strefie działań polskiego
Frontu Środkowego. W ocenie historyków wojskowości
doszło tam do największych zmagań kawaleryjskich
XX wieku. Zwycięstwo to nie zostało jednak w pełnij
wykorzystane z powodu niewłaściwych ocen sytuacji
przez sztab Grupy Operacyjnej gen. Stanisława Hallera
i dowództwo garnizonu Zamość. Znaczenie miała też
nieznajomość położenia wszystkich dywizji 1 Armii
Konnej. Co więcej zabrakło odpowiedniej koordynacji
działań, a 10 Dywizja Piechoty i 2 Dywizja Piechoty
Legionów nie miały ze sobą łączności taktycznej. Błędem
ze strony Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego (ND
WP) było wyznaczenie rejonu Zamościa na rejon koncen­
tracji 10 Dywizji Piechoty, gdyż miasto to było oblegane
przez siły Budionnego. Konnica sowiecka poniosła pod
Komarowem największe straty spośród wszystkich walk,
jakie stoczyła w 1920 r. z oddziałami Wojska Polskiego
i do końca września prezentowała niską wartość bojową.
W drugiej połowie maja 1920 r. Dowództwo Armii
Czerwonej, wykorzystując pauzę operacyjną wojsk polskich
po zajęciu Kijowa, przejęło inicjatywę kierując na Ukrainę
1 Armię Konną Budionnego. Przemierzyła ona marszem
konnym w ciągu 52 dni około 1200 km z Majkopu przez
Rostów nad Donem do rejonu Humania i 29 maja rozpoczęła
działania bojowe. Jej zadaniem było przerwanie linii wojsk
Frontu Ukraińskiego gen. Antoniego Listowskiego i wyjście
na ich tyły w ogólnym kierunku na Koziatyn. Pierwsze próby
przerwania polskiego frontu na odcinku Nowo-Chwas-
tów-Lipowiec, bronionym przez oddziały 13 Dywizji Piecho­
ty, nie przyniosły kawalerii sowieckiej spodziewanych
rezultatów. Dowództwo I Armii Konnej wyciągnęło jednakże
wnioski z popełnionych wcześniej błędów taktycznych
i przystąpiło do kolejnej próby przerwania frontu polskiego.
Budionny zastosował tutaj nową zasadę sztuki wojennej.
Poszerzył strefy ataków pozorowanych, a większą część
swych sił przeznaczył do uderzenia na wcześniej ustalonym
odcinku. Do przełamania wybrał rejon Samhorodka na
południowy zachód od Skwiry. Wybór pasa natarcia okazał
się trafny, gdyż tam właśnie stykały się skrzydła dwóch armii
polskich, tj. 6 Armii gen. Wacława Iwaszkiewicza i 3 Armii
gen. Edwarda Rydza-Śmigłego.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin