Historyczne Bitwy 209 - Insurekcja Warszawska 1794, Wojciech Kępka-Mariański.pdf

(4392 KB) Pobierz
HISTORYCZNE
BITWY
WOJCIECH KĘPKA-MARIAŃSKI
INSUREKCJA
WARSZAWSKA 1794
BELLONA
WARSZAWA
Bellona Spółka Akcyjna prowadzi sprzedaż wysyłkową swoich
książek z rabatem.
www.ksiegamia.bellona.pl
Nasz adres: Bellona Spółka Akcyjna
ul. Bema 87
01-233 Warszawa
Dział Wysyłki tel.: (22) 457 03 02, 22 457 03 06, 457 03 78
faks (22) 652 27 01
Internet: www.bellona.pl
e-mail: biuro@bellona.pl
Ilustracja na okładce: Daniel Rudnicki
Redaktor merytoryczny: Tomasz Kompanowski
Redaktor prowadzący: Zofia Gawryś
Redaktor techniczny: Andrzej Wójcik
Korektor: Sylwia Piecewicz
© Copyright by Wojciech Kępka-Mariański, Warszawa 2012
© Copyright by Bellona Spółka Akcyjna, Warszawa 2012
ISBN 978-83-11-12258-1
WSTĘP
Insurekcja warszawska stanowi niezwykle interesujący
temat dla entuzjastów historii Polski, szczególnie tych pa­
sjonujących się XVIII-wiecznymi dziejami Rzeczypospo­
litej. Wpływa na to kilka czynników. Wydarzenia z 17 i 18
kwietnia 1794 r. w Warszawie nie miały precedensu w do­
tychczasowej historii kraju i jego stolicy. Mowa tu przede
wszystkim o masowym wystąpieniu ludności Warszawy
przeciwko garnizonowi rosyjskiemu, świadczącym nie tyl­
ko ojej niechęci, wręcz nienawiści do Rosjan, ale i pew­
nym wyrobieniu politycznym i społecznym. Niezwykle
istotny jest oczywiście aspekt militarny insurekcji warszaw­
skiej. Było to jedno z największych, jeśli nie największe,
zwycięstwo polskie w całym powstaniu kościuszkowskim,
i to zarówno w sensie stricte militarnym, jak i psycholo­
gicznym. Nie do przecenienia jest także znaczenie sukce­
su insurekcji warszawskiej dla sprawy powstania. Jest ja­
sne, że bez stolicy i znajdującego się w niej arsenału los sił
Kościuszki na południu Polski był przesądzony. Poza tym
to właśnie podczas insurekcji warszawskiej po raz pierw­
szy w historii Rzeczypospolitej areną walk stały się ulice
miasta; i to miasta, jak na ówczesne warunki europejskie,
bardzo dużego. Ten ostatni czynnik ma jednak znaczenie
nie tylko w warstwie historyczno-wojskowej. Warszawa
schyłku czasów stanisławowskich była miastem niezwykle
barwnym i niepozbawionym swoistego uroku. Dotyczyło
to zarówno kwestii architektonicznych, jak i społecznych,
co z pewnością dodaje kolorytu wydarzeniom stanowiącym
przedmiot niniejszego opracowania. Niezwykle interesują­
cy wydaje się również aspekt ideologiczny insurekcji war­
szawskiej, której organizatorzy tak silnie nawiązywali do
ideałów rewolucji francuskiej.
W monografii wykorzystano wiele opracowań. W pierw­
szym rzędzie należy wymienić prace Wacława Tokarza
1
. Naj­
większe znaczenie wśród nich miała oczywiście
Insurekcja
warszawska 17 i 18 kwietnia 1794 r.
Jej autor sięgnął do licz­
nych źródeł drukowanych oraz materiałów rękopiśmiennych
kilkudziesięciu bibliotek i archiwów. Wartość tego dzieła jest
tym większa, że znaczna część wspomnianych źródeł uległa
zniszczeniu. Wacław Tokarz wykonał olbrzymią pracę, której
efektem jest wybitne opracowanie. Udało mu się odtworzyć
niezwykle dokładnie sytuację w mieście przed wybuchem
powstania oraz przebieg wydarzeń insurekcji warszawskiej.
Wśród wykorzystanych prac znalazło się też popularnonau­
kowe opracowanie Andrzeja Zahorskiego
2
, który zajął się
sytuacją w Warszawie przed początkiem i w trakcie trwania
insurekcji kościuszkowskiej, znaczną część swojej pracy
poświęcając wydarzeniom poprzedzającym wybuch samej
insurekcji warszawskiej oraz jej przebiegowi. Nie mogło
oczywiście zabraknąć szkiców historycznych Stanisława
Herbsta
3
, który odtworzył przebieg walk insurekcji war­
W. T o k a r z ,
Insurekcja warszawska 17 i 18 kwietnia 1794 r.,
Warszawa 1950; W. T o k a r z ,
Marsz Madalińskiego,
w:
Rozprawy
i szkice,
t. 2,
Militaria
, Warszawa 1959; W. T o k a r z ,
Warszawa przed
wybuchem powstania 17 kwietnia 1794 roku
, Kraków 1911.
2
A . Z a h o r s k i ,
Warszawa w powstaniu kościuszkowskim
, War­
szawa 1985.
3
S.
H e r b s t , Z
dziejów wojskowych powstania kościuszkow­
1
skiego 1794 roku,
Warszawa 1983.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin