KONSTYTUCJA DUSZPASTERSKA O KOĹšCIELE W ĹšWIECIE WSPĂ“ĹCZESNYM WstÄ™p KDK 1. (ĹšcisĹ‚a Ĺ‚Ä…czność KoĹ›cioĹ‚a z caĹ‚Ä… rodzinÄ… narodĂłw) Radość i nadzieja, smutek i trwoga ludzi współczesnych, zwĹ‚aszcza ubogich i wszystkich cierpiÄ…cych, sÄ… teĹĽ radoĹ›ciÄ… i nadziejÄ…, smutkiem i trwogÄ… uczniĂłw Chrystusowych; i nie ma nic prawdziwie ludzkiego, co nie miaĹ‚oby oddĹşwiÄ™ku w ich sercu. Ich bowiem wspĂłlnota skĹ‚ada siÄ™ z ludzi, ktĂłrzy zespoleni w Chrystusie prowadzeni sÄ… przez Ducha ĹšwiÄ™tego w swym pielgrzymowaniu do KrĂłlestwa Ojca, i przyjÄ™li orÄ™dzie zbawienia, aby przedstawiać je wszystkim. Z tego powodu czuje siÄ™ ona naprawdÄ™ Ĺ›ciĹ›le zĹ‚Ä…czona z rodzajem ludzkim i jego hierarchiÄ…. KDK 2. (Do kogo SobĂłr kieruje swe sĹ‚owa). Dlatego to SobĂłr WatykaĹ„ski II, po dogĹ‚Ä™bnym rozwaĹĽeniu tajemnicy KoĹ›cioĹ‚a, kieruje bez wahania swe sĹ‚owa juĹĽ nie tylko do samych synĂłw KoĹ›cioĹ‚a i wszystkich, ktĂłrzy wzywajÄ… imienia Chrystusa, ale do wszystkich ludzi; pragnie on wszystkim wyjaĹ›nić, w jaki sposĂłb pojmuje obecność oraz dziaĹ‚alność KoĹ›cioĹ‚a w dzisiejszym Ĺ›wiecie. Ma wiÄ™c SobĂłr przed oczyma Ĺ›wiat ludzi, czyli caĹ‚Ä… rodzinÄ™ ludzkÄ… wraz z tym wszystkim, wĹ›rĂłd czego ona ĹĽyje; Ĺ›wiat, bÄ™dÄ…cy widowniÄ… historii rodzaju ludzkiego, naznaczony pomnikami jego wysiĹ‚kĂłw, klÄ™sk i zwyciÄ™stw; Ĺ›wiat, ktĂłry – jak wierzÄ… chrzeĹ›cijanie – z miĹ‚oĹ›ci StwĂłrcy powoĹ‚any do bytu i zachowywany, popadĹ‚ wprawdzie w niewolÄ™ grzechu, lecz zostaĹ‚ wyzwolony przez Chrystusa ukrzyĹĽowanego i zmartwychwstaĹ‚ego, po zĹ‚amaniu potÄ™gi ZĹ‚ego, by wedle zamysĹ‚u BoĹĽego doznaĹ‚ przemiany i doszedĹ‚ do peĹ‚ni doskonaĹ‚oĹ›ci. KDK 3. (SĹ‚uĹĽba naleĹĽna czĹ‚owiekowi). Za dni naszych rodzaj ludzki przejÄ™ty podziwem dla swych wynalazkĂłw i swojej potÄ™gi, czÄ™sto jednak roztrzÄ…sa niepokojÄ…ce kwestie dotyczÄ…ce dzisiejszych ewolucji Ĺ›wiata, miejsca i zadania czĹ‚owieka we wszechĹ›wiecie, sensu jego wysiĹ‚ku indywidualnego i zbiorowego, a wreszcie ostatecznego celu rzeczy i ludzi. Dlatego SobĂłr, zaĹ›wiadczajÄ…c i wykĹ‚adajÄ…c wiarÄ™ caĹ‚ego ludu BoĹĽego, zebranego w jedno przez Chrystusa, nie potrafi wymowniej okazać swojej solidarnoĹ›ci, szacunku i miĹ‚oĹ›ci dla caĹ‚ej rodziny ludzkiej, w ktĂłrÄ… jest wszczepiony, jak nawiÄ…zujÄ…c z niÄ… dialog na temat owych różnych problemĂłw, przynoszÄ…c Ĺ›wiatĹ‚o czerpane z Ewangelii oraz dostarczajÄ…c rodzajowi ludzkiemu zbawczych siĹ‚, jakie KoĹ›ciół sam pod przewodnictwem Ducha ĹšwiÄ™tego otrzymuje od swego ZaĹ‚oĹĽyciela. Osoba ludzka bowiem ma być zbawiona, a ludzkie spoĹ‚eczeĹ„stwo odnowione. Tak wiÄ™c czĹ‚owiek w swej jednoĹ›ci i caĹ‚oĹ›ci, z ciaĹ‚em i duszÄ…, z sercem i sumieniem, z umysĹ‚em i wolÄ… bÄ™dzie osiÄ… caĹ‚ego naszego wywodu. Przeto SobĂłr Ĺ›wiÄ™ty, wyznajÄ…c najszczytniejsze powoĹ‚anie czĹ‚owieka i gĹ‚oszÄ…c, ĹĽe ma on w sobie zasiane pewne boskie ziarno, ofiarowuje rodzajowi ludzkiemu szczerÄ… współpracÄ™ KoĹ›cioĹ‚a dla zaprowadzenia odpowiadajÄ…cego temu powoĹ‚aniu braterstwa wszystkich. KoĹ›ciół nie powoduje siÄ™ w tym ĹĽadnÄ… ambicjÄ… ziemskÄ…, lecz zmierza ku jednemu tylko, a mianowicie, by pod kierownictwem Ducha ĹšwiÄ™tego Pocieszyciela prowadzić dalej dzieĹ‚o samego Chrystusa, ktĂłry przyszedĹ‚ na Ĺ›wiat, ĹĽeby dać Ĺ›wiadectwo prawdzie, ĹĽeby zbawiać, a nie sÄ…dzić, ĹĽeby sĹ‚uĹĽyć, a nie ĹĽeby Jemu sĹ‚uĹĽono. WykĹ‚ad wprowadzajÄ…cy SYTUACJA CZĹOWIEKA W ĹšWIECIE DZISIEJSZYM KDK 4. (Nadzieja i obawa). Aby takiemu zadaniu sprostać, KoĹ›ciół zawsze ma obowiÄ…zek badać znaki czasĂłw i wyjaĹ›niać je w Ĺ›wietle Ewangelii, tak aby mĂłgĹ‚ w sposĂłb dostosowany do mentalnoĹ›ci kaĹĽdego pokolenia odpowiadać ludziom na ich odwieczne pytania dotyczÄ…ce sensu ĹĽycia obecnego i przyszĹ‚ego oraz wzajemnego ich stosunku do siebie. NaleĹĽy zatem poznawać i rozumieć Ĺ›wiat, w ktĂłrym ĹĽyjemy, a takĹĽe jego nieraz dramatyczne oczekiwania, dÄ…ĹĽenia i wĹ‚aĹ›ciwoĹ›ci. NiektĂłre zaĹ› waĹĽniejsze cechy dzisiejszego Ĺ›wiata dadzÄ… siÄ™ naszkicować w nastÄ™pujÄ…cy sposĂłb: DziĹ› rodzaj ludzki przeĹĽywa nowy okres swojej historii, w ktĂłrym gĹ‚Ä™bokie i szybkie przemiany rozprzestrzeniajÄ… siÄ™ stopniowo na caĹ‚y Ĺ›wiat. WywoĹ‚ane inteligencjÄ… czĹ‚owieka i jego twĂłrczymi zabiegami, oddziaĹ‚ywajÄ… ze swej strony na samego czĹ‚owieka, na jego sÄ…dy i pragnienia indywidualne i zbiorowe, na jego sposĂłb myĹ›lenia i dziaĹ‚ania zarĂłwno w odniesieniu do rzeczy, jak i do ludzi. Tak wiÄ™c moĹĽemy juĹĽ mĂłwić o prawdziwej przemianie spoĹ‚ecznej i kulturalnej, ktĂłra wywiera swĂłj wpĹ‚yw rĂłwnieĹĽ na ĹĽycie religijne. Jak to bywa przy kaĹĽdym kryzysie wzrostu, przemiana ta niesie z sobÄ… niemaĹ‚e trudnoĹ›ci. I tak, rozpoĹ›cierajÄ…c tak szeroko swojÄ… potÄ™gÄ™, czĹ‚owiek nie zawsze potrafi wprzÄ…c jÄ… w swÄ… sĹ‚uĹĽbÄ™. UsiĹ‚ujÄ…c wniknąć gĹ‚Ä™biej w tajniki swego ducha, czÄ™sto okazuje siÄ™ bardziej niepewnym samego siebie.. OdkrywajÄ…c krok za krokiem coraz jaĹ›niejsze prawidĹ‚a ĹĽycia spoĹ‚ecznego, waha siÄ™ co do kierunku, jaki naleĹĽaĹ‚oby nadać temu ĹĽyciu. RĂłd ludzki nigdy jeszcze nie obfitowaĹ‚ w tak wielkie bogactwa, moĹĽliwoĹ›ci i potÄ™gÄ™ gospodarczÄ…, a jednak wciÄ…ĹĽ ogromna część mieszkaĹ„cĂłw Ĺ›wiata cierpi gĹ‚Ăłd i nÄ™dzÄ™ i niezliczona jest ilość analfabetĂłw. Nigdy ludzie nie mieli tak wyczulonego jak dziĹ› poczucia wolnoĹ›ci, a tymczasem powstajÄ… nowe rodzaje niewoli spoĹ‚ecznej i psychicznej. W chwili gdy Ĺ›wiat tak ĹĽywo odczuwa swojÄ… jedność oraz wzajemnÄ… zaleĹĽność jednostek w koniecznej solidarnoĹ›ci, rozrywany jest on gwaĹ‚townie w przeciwne strony przez zwalczajÄ…ce siÄ™ siĹ‚y; trwajÄ… bowiem jeszcze ostre rozbieĹĽnoĹ›ci natury politycznej, spoĹ‚ecznej, gospodarczej, „rasowej” i ideologicznej, istnieje niebezpieczeĹ„stwo wojny, mogÄ…cej zniszczyć wszystko do gruntu. RĂłwnoczeĹ›nie ze wzrostem wzajemnej wymiany poglÄ…dĂłw same sĹ‚owa, ktĂłrymi wyraĹĽa siÄ™ pojÄ™cia wielkiej wagi, przybierajÄ… dość odlegĹ‚e znaczenia w różnych ideologiach. A wreszcie poszukuje siÄ™ pilnie doskonalszego porzÄ…dku doczesnego, gdy tymczasem nie idzie z nim w parze postÄ™p duchowy. Wielu współczesnych ludzi, uwikĹ‚anych w tak skomplikowane sytuacje, doznaje trudnoĹ›ci w trafnym rozeznawaniu odwiecznych wartoĹ›ci i zarazem w naleĹĽytym godzeniu ich z nowo odkrytymi; stÄ…d gnÄ™bi ich niepokĂłj, gdy miotani to nadziejÄ…, to trwogÄ…, stawiajÄ… sobie pytanie o współczesny bieg spraw. Ten bieg spraw prowokuje, a nawet zmusza ludzi do odpowiedzi. KDK 5. (GĹ‚Ä™boko zmienione warunki). Dzisiejszy stan poruszenia umysĹ‚Ăłw i odmiana warunkĂłw ĹĽycia wiÄ…ĹĽÄ… siÄ™ z szerszÄ… przemianÄ… stosunkĂłw, skutkiem ktĂłrej w ksztaĹ‚towaniu myĹ›li nabierajÄ… rosnÄ…cego znaczenia nauki matematyczne i przyrodnicze oraz te, ktĂłre traktujÄ… o samym czĹ‚owieku, a w dziedzinie dziaĹ‚ania wypĹ‚ywajÄ…ce z poprzednich umiejÄ™tnoĹ›ci techniczne. To naukowe nastawienie urabia inaczej niĹĽ dawniej charakter kultury i sposĂłb myĹ›lenia. UmiejÄ™tnoĹ›ci techniczne tak dalece postÄ™pujÄ…, ĹĽe zmieniajÄ… oblicze ziemi i juĹĽ prĂłbujÄ… dokonać podboju przestrzeni pozaziemskiej. UmysĹ‚ ludzki rozszerza w pewien sposĂłb swoje panowanie takĹĽe nad czasem: siÄ™ga w przeszĹ‚ość – drogÄ… poznania historycznego, a w przyszĹ‚ość – umiejÄ™tnoĹ›ciÄ… przewidywania i planowaniem. RozwijajÄ…ce siÄ™ nauki biologiczne, psychologiczne i spoĹ‚eczne nie tylko pomagajÄ… czĹ‚owiekowi do lepszego poznania samego siebie, ale wspierajÄ… go teĹĽ w tym, by stosujÄ…c metody techniczne wywieraĹ‚ bezpoĹ›rednio wpĹ‚yw na ĹĽycie spoĹ‚eczeĹ„stw. JednoczeĹ›nie rodzaj ludzki coraz wiÄ™cej myĹ›li o przewidywaniu i porzÄ…dkowaniu wĹ‚asnego rozrostu demograficznego. Sama historia tak bardzo bieg swĂłj przyspiesza, ĹĽe poszczegĂłlni ludzie ledwo mogÄ… dotrzymać jej kroku. Los wspĂłlnoty ludzkiej ujednolica siÄ™ i juĹĽ nie rozprasza siÄ™ miÄ™dzy różne niejako historie. Tak rĂłd ludzki przechodzi od statycznego pojÄ™cia porzÄ…dku rzeczy do pojÄ™cia bardziej dynamicznego i ewolucyjnego, z czego rodzi siÄ™ nowy, ogromny splot problemĂłw, domagajÄ…cy siÄ™ nowych analiz i nowych syntez. KDK 6. (Zmiany w porzÄ…dku spoĹ‚ecznym). Wskutek tego tradycyjne wspĂłlnoty miejscowe, jak rodziny patriarchalne, „klany”, szczepy, gminy, różne grupy oraz powiÄ…zania spoĹ‚eczne doznajÄ… z kaĹĽdym dniem coraz wiÄ™kszych przemian. Rozpowszechnia siÄ™ powoli typ spoĹ‚eczeĹ„stwa przemysĹ‚owego, doprowadzajÄ…c niektĂłre narody do bogactwa gospodarczego i zmieniajÄ…c do gĹ‚Ä™bi ustalone od wiekĂłw pojÄ™cia i warunki ĹĽycia spoĹ‚ecznego. Podobnie rozwija siÄ™ cywilizacja miejska i ciÄ…ĹĽenie ku niej bÄ…dĹş przez wzrost liczby miast i ich mieszkaĹ„cĂłw, bÄ…dĹş skutkiem ruchu (urbanizacyjnego), dziÄ™ki ktĂłremu miejski sposĂłb ĹĽycia obejmuje swym wpĹ‚ywem ludność wiejskÄ…. Nowe i sprawniejsze Ĺ›rodki spoĹ‚ecznego komunikowania siÄ™ przyczyniajÄ… siÄ™ do poznawania wydarzeĹ„ i do bardzo szybkiego i szerokiego rozpowszechniania siÄ™ sposobĂłw myĹ›lenia i odczuwania, wywoĹ‚ujÄ…c wiele Ĺ‚aĹ„cuchowych reakcji. Nie naleĹĽy teĹĽ nie doceniać faktu, ĹĽe ludzie skĹ‚onieni różnymi powodami do zmiany miejsca pobytu, zmieniajÄ… teĹĽ sposĂłb swego ĹĽycia. Tak to uwielokrotniajÄ… siÄ™ nieustannie wiÄ™zi Ĺ‚Ä…czÄ…ce czĹ‚owieka z innymi, a rĂłwnoczeĹ›nie sama „socjalizacja” sprowadza nowe wiÄ™zi, nie sprzyjajÄ…c jednak zawsze naleĹĽytemu dojrzewaniu osobowoĹ›ci oraz stosunkom naprawdÄ™ osobowym („personalizacji”). Tego rodzaju ewolucja wyraĹşniej wystÄ™puje w narodach cieszÄ…cych siÄ™ dobrodziejstwami postÄ™pu gospodarczego i technicznego, lecz porusza ona takĹĽe narody zdÄ…ĹĽajÄ…ce do postÄ™pu, ktĂł...
yenge