Główczyce w różnych porach roku
Główczyce - (kaszb. Główczëce, niem. Glowitz) to duża wieś, o charakterze małomiasteczkowym w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, przy trasie komunikacyjnej ze Słupska do Łeby, nad Pustynką, mającą ujście w jeziorze Łebsko. Wieś jest siedzibą sołectwa, które obejmuje również miejscowości Święcino i Klęcinko. Miejscowość jest siedzibą gminy Główczyce.
W tej miejscowości urodził się poseł V kadencji Sejmu RP, Jan Bednarek (ur. 1955) z Samoobrony RP.
Herb Główczyc
Gmina Główczyce położona jest w województwie pomorskim, w północno – wschodniej części powiatu słupskiego, na Pobrzeżu Słowińskim. Graniczy:
· od wschodu z gminami powiatu lęborskiego: Wicko i Nowa Wieś Lęborska,
· od południa z gminami powiatu słupskiego: Potęgowo i Damnica,
· od strony zachodniej z gminą Słupsk,
· od północy z gminą Smołdzino (powiat słupski)
Granica gminy Główczyce w części północnej wyznaczona jest przez brzeg jeziora Łebsko, w części wschodniej przez koryto rzeki Łeby. Granica południowa gminy przebiega głównie przez tereny rolne, pola uprawne i łąki, w części zachodniej przez tereny leśne. Północno – zachodnią granicę wyznacza rzeka Pustynka wpadająca do jeziora Łebsko.
Herb rodu von Puttkamer(wg Gajla)
I troszkę historii…
Miejscowość gminna Główczyce odgrywała znaczącą rolę w historii dzisiejszej gminy i jej okolic. Powstanie i rozwój miejscowości wiążą się z założeniem najstarszej na Pomorzu Środkowym parafii w 1026 roku. Kościół odgrywał znaczącą rolę w kształtowaniu historii tych okolic, szczególnie ze względu na pielęgnowane tu tradycje językowe Kaszubów.
Do Główczyc zdążały rzesze wiernych. Według niemieckich źródeł historycznych Główczyce były przez okoliczną ludność kaszubską utożsamiane z Jerozolimą. Od XV wieku Główczyce były siedzibą rodu Puttkammerów.
Na wyniesieniu terenu sąsiadującym ze wzgórzem kościelnym została pobudowana siedziba rodu Puttkammerów.
Obiekt ten wraz z parkiem stanowi jeden z najcenniejszych zabytków Główczyc. Dobrze prosperujące folwarki spowodowały rozwój Główczyc i wykształcanie się tu funkcji charakterystycznych dla ośrodka miejskiego. Przed wojną wieś przypominała małe miasteczko. Na jej terenie funkcjonowały oprócz wiejskich zakładów dwa hotele i mała fabryka maszyn rolniczych. Nie zniszczona podczas wojny miejscowość, zachowała do dziś ciekawą małomiejską zabudowę w centrum miejscowości, charakterystyczne kamienice i domy z przełomu XIX i XX wieku. Wieś o układzie ruralistycznym wielodrożnicowym, położona jest nad Strumykiem Główczyckim. W układzie wsi dominują dwa wzniesienia. Na jednym zlokalizowany jest zespół pałacowo – parkowy, na drugim założenie kościelne. Kościół z 1891 r., kaplica z 1869 r. oraz kaplica cmentarna i plebania z początku XIX w. stanowią obiekty wpisane do rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Do najcenniejszych elementów dziedzictwa kulturowego należą również pałac i założenie parkowe z początku XIX w. W krajobrazie Główczyc istotną rolę odgrywa zachowana zabudowa z końca XIX i początku XX wieku.
Ważniejsze daty historyczne
V i VI wiek - Główczyce były siedzibą przebywających tu czasowo plemion skandynawskich. Świadczy o tym cmentarzysko z płaskimi grobami szkieletowymi.
Zgodnie z najstarszymi przekazami Główczyce zostały założone w 1026 roku. W kilkadziesiąt lat później, prawdopodobnie w 1062 roku, wybudowano pierwszy kościół.
1252 rok - najstarsza wzmianka o Główczycach. W dokumencie tym wymieniony jest „Ratislaus miles de Glovectz”.
1402 rok - wzmiankowany jest „Nicolaus van de Glouitze”, ale pochodzenie jego jest niepewne.Po 1475 roku jako właściciel wykazywany jest Nicolaus von Puttkamer z linii nożyńskiej. Potwierdzenie nadania lennego dla jego syna, Lorenza, miało miejsce w 1523 roku („Laffrens putkummer thor Glouetze”) i 1527 roku. Odtąd dobra pozostawać będą w tej rodzinie do 1945 roku.
1733 rok - ludność wypędziła pastora, bo chciał wprowadzić niemieckie kazania.1784 rok - we wsi był folwark, młyn wodny, kaznodzieja i zakrystian, kuźnia, 3 karczmy, w granicach majątku drugi folwark nazywany Schwetzen, 10 chłopów i łącznie 38 dymów.1829 rok - jeszcze dwie trzecie mieszkańców posługiwało się mową kaszubską. Główczyce były wówczas, obok Cecenowa, centrum Kaszubszczyzny.
1842 rok - zniesiono język kaszubski w szkole.
1.12.1871 - we wsi było 40 budynków mieszkalnych, 74 gospodarstw i żyło tu 405
mieszkańców (4 lata wcześniej było ich 396), w tym 16 Żydów.
1874 rok - wielki pożar spustoszył wieś. Rozszalały żywioł groził katastrofą również
sąsiednim lasom i wsiom.
1886 rok - po śmierci pastora Lohmana skasowano kazania kaszubskie.
W gminie Główczyce rozwija się agroturystyka. Największe skupisko gospodarstw agroturystycznych znajduje się we wsi Izbica, która położona jest nad jeziorem Łebsko. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się także w Żelkowie i Drzeżewie. Przebywając na terenie naszej gminy, turyści mogą do woli korzystać z ciszy i spokoju, czystego i nieskażonego powietrza.
Szlaki turystyczne:
I Droga Nadmorska - trasa turystyki samochodowej
Żoruchowo - Żelkowo - Choćmirówko - Będziechowo - Rumsko - Klęcinko - Główczyce - Rzuszcze - Pobłocie - Cecenowo :31 km
Wzdłuż trasy możliwość obejrzenia atrakcyjnego krajobrazu gminy i wydm Słowińskiego Parku Narodowego.
II Szlak Południowy (SŁ - 1847 ) - szlak pieszy - kolor żółty:
Łeba - Żarnowska - Gać - Izbica - Lisia Góra - Zgierz - Skórzyno - Kluki - Łokciowe - Smołdzino - Gardna Wielka.Szlak na terenie gminy przechodzi przez tereny leśne, pomiędzy wsią Żarnowską a miejscowością Gać, następnie przechodzi przez miejscowości: Izbica, Lisia Góra, Zgierz i Skórzyno.
III "Dolina Łupawy" - szlak wodny - kolor niebieski
Smołdzino - Czarny Młyn - Żelkowo - Drzeżewo - Damno - Czarna Dąbrówka.
PRZYRODA GMINY GŁÓWCZYCE
Gmina Główczyce jest krainą lasów, rzek i wyjątkowej przyrody.
Unikalna fauna i flora, czyste powietrze i spokój to wszystko sprawia, ze nasza gmina jest idealnym miejscem dla osób ceniących sobie kontakt z naturą. Jej miłośnicy znajdą tu lasy bogate w runo, rzeki pełne ryb oraz dobre warunki do aktywnego wypoczynku.
Gmina Główczyce zajmuje fragment Wybrzeża Słowińskiego i Wysoczyzny Damnickiej a także fragment Pradoliny Łeby- Redy.
W jej granicach znajduje się Słowiński Park Narodowy, obszar włączony przez UNESCO do sieci Światowych rezerwatów Biosfery. Atrakcja SPN są niewątpliwie wędrujące z wiatrem wydmy .
Z wielu miejsc w gminie podziwiać można panoramę wydm. Najpiękniejsze widoki roztaczają się z czołpińskiej platformy widokowej oraz z Izbicy i platformy widokowej przy ujściu rzeki Łeby do jeziora Łebsko.
W parku żyją jelenie, sarny, dziki, gronostaje, bobry, bielik, puchacz, bocian czarny, kormoran czy rybołów.
Spójrz na obrazki i spróbuj odgadnąć nazwy zwierząt żyjących w Słowińskim Parku Narodowym.
Nie tylko widok przepięknych wydm zachwyci niejednego turystę ale również urokliwe bagna i torfowiska. „Bagna Izbickie” i „ Torfowiska Pobłockie” podlegają ochronie w formie rezerwatów przyrody.
„Bagna Izbickie” to obszar leśny w okolicach jeziora Łebsko. Znajduje się tu jedno z najpiękniejszych w Polsce zbiorowisk wrzosowisk atlantyckich. Występują tu woskowica europejska, rosiczka okrągłolistna czy turzyca bagienna. Rezerwat ten znajduje się w sieci Natura 2000.
"Torfowisko Pobłockie" to biocenotyczny i fizjocenotyczny rezerwat znajdujący się na obszarze Leśnictwa Wolinia, obejmuje powierzchnię 112,31 ha . Ochroną objęte jest reliktowe torfowisko wysokie typu atlantyckiego ze stanowiskiem woskownicy europejskiej , a także zbiorowiska bagienne leśne i zaroślowe . Występuje tu wrzosiec bagienny i woskowica europejska.
Teren gminy przecinają dwie rzeki: Łupawa i Łeba.
rzeka Łeba
rzeka Pobrzeża Bałtyckiego o długości 117 km. Płynie przez Pojezierze Kaszubskie, Pradolinę Redy Łeby i Wybrzeże Słowińskie. Powierzchnia dorzecza rzeki Łeby wynosi 1801 km²
rzeka Łupawa
(niem. Lupow) – rzeka w północnej Polsce, na Pomorzu, długość wraz z Obrówką 98,7 km, powierzchnia zlewni 924,5 km². W dolnym odcinku do 58,8 km od ujścia zbudowano 6 elektrowni wodnych o łącznej mocy około 0,94 MW w miejscowościach: Smołdzino, Żelkowo, Drzeżewo, Łebień, Poganice, Łupawa.
Łupawa i Bukowina objęte są ochroną w formie obszaru Natura 2000 "Dolina Łupawy". Dolny odcinek Łupawy objęty jest ochroną w obszarze Natura 2000 "Ostoja Słowińska"
Elektrownia Wodna Żelkowo - Elektrownia ta, zbudowana na rzece Łupawie, jest jedną z najstarszych na Pomorzu. Uruchomiono ją w 1906 r. Po pięciu latach dobudowano halę i zainstalowano dodatkowo silnik diesla na ropę naftową.
WŻNIEJSZE MIEJSCOWOŚCI W GMINIE:
Cecenowo (kaszb. Cécenowò lub też Cécnowò, Cecënowò, Cecenowò, niem. Zezenow)[2] – stara wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Główczyce przy drodze wojewódzkiej nr . W kierunku północnowschod nim od Cecenowa znajduj...
basiek21_87