Justyn Męczennik o przeznaczeniu i wolnej woli.pdf

(127 KB) Pobierz
„43.1.
By jednak ktoś nie sądził, że według naszego przekonania wydarzenia dzieją
się z konieczności ślepego przeznaczenia, wyjaśnimy także i to zagadnienie. 43.2.
Prawdą jest, że kary, chłosty i nagrody każdy otrzymuje sprawiedliwie według
swoich czynów, jak o tym nas pouczyli prorocy. Gdyby bowiem tak nie było, lecz
wszystko działoby się jedynie według ślepego przeznaczenia, wtedy nie
posiadalibyśmy wolnej woli.
Jeśli
więc tylko na podstawie ślepego losu jeden jest
dobry a drugi zły, to ani pierwszy nie zasługuje
na pochwałę
ani drugi na naganę.
43.3.
Dalej, jeśli w ludzkiej mocy nie leży unikanie zła i czynienie dobra z wolnego
wyboru, wtedy ludzie nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za wszystko, co
czynią.
43.4.
Uzasadnimy
jednak,
że to z wolnego wyboru człowiek czyni dobro
lub zło. 43.5. Widzimy przecież, że ten sam człowiek przechodzi z jednej postawy
w drugą.
43.6.
Gdyby był przeznaczony do bycia dobrym lub złym, wtedy nie
byłby zdolny do przeciwstawnych postaw, ani nie dokonywałyby się tak częste
zmiany. Co więcej, wcale nie byłoby ludzi dobrych ani złych, gdyż to właśnie ślepe
przeznaczenie czyniłoby dobrymi lub złymi albo samo przeznaczenie działałoby na
sposób sprzeczny. […]
43.7.
Według naszych przekonań można mówić tylko o
takim przeznaczeniu: ci, którzy czynią dobro, słusznie otrzymują nagrodę, zaś ci,
którzy przeciwnie postępują, słuszną otrzymują karę.
43.8.
Bóg bowiem nie
stworzył człowieka podobnego innym istotom jak drzewa czy zwierzęta
czworonożne, które z własnej woli nic nie mogą uczynić. Nie byłby przecież
człowiek godny nagrody ani kary, gdyby był dobry z natury a nie wybierał dobro z
własnej woli, ani zły człowiek słusznej podlegał karze tylko dlatego, że takim jest z
natury a nie z własnego wyboru i innym nie może się stać, jak tylko takim, jakim
się urodził.
44.1. Pouczył
nas o
tych
rzeczach Święty Duch proroczy, który za pośrednictwem
Mojżesza, przypisał Bogu słowa skierowane do pierwszego człowieka zaraz po
jego stworzeniu:
‘Oto
przed obliczem twoim dobro i zło. Wybieraj dobro’. 44.2.
Dalej, przez Izajasza, innego proroka, przemówił jakby w imieniu Ojca i Pana
wszechrzeczy w ten sposób: 44.3.
‘Obmyjcie
się, bądźcie czyści, usuńcie zło z dusz
waszych, uczcie się czynić dobro […].
44.10.
Jeśli więc mówimy, iż przyszłe wydarzenia zostały zapowiedziane, nie
twierdzimy bynajmniej, że wszystko musi się spełnić ze ślepej konieczności.
Ponieważ jednak Bóg zna wcześniej to, co ludzie uczynią w przyszłości, według
swojej woli pouczył nas, że wynagrodzi każdego człowieka według jego czynów i
odpłaci każdemu zgodnie z tym, jak wobec Niego postępował, przez Ducha
proroczego
pokazując, że jest On troskliwy i zapobiegliwy”.
Justyn Męczennik,
1
Apologia
(ok. 150 rok po Chrystusie), cytaty za dziełem:
Justyn Męczennik,
1 i 2 Apologia. Dialog z Żydem Tryfonem,
tłumaczenie i
opracowanie ks. Leszek Misiarczyk, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała
Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2012, s. 70-72.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin