Historyczne Bitwy 186 - Ramillies 1706, Rafał Radziwonka.pdf

(1898 KB) Pobierz
HISTORYCZNE BITWY
RAFAŁ RADZIWONKA
RAMILLIES 1706
Warszawa
BELLONA
OD AUTORA
Bitwa pod Blenheim/Höchstädt całkowicie zmieniła sytu­
ację na frontach wojny o sukcesję hiszpańską. Do tej
pory większe szanse na zwycięstwo miała Francja Lud­
wika XIV. Plany, które „Król Słońce” opracował na rok
1704, wydawały się skuteczne — zdecydowana ofensywa
w Italii i strategiczna defensywa na pozostałych teatrach
wojennych. Jednak ta jedna bitwa w sercu Bawarii z 13
sierpnia 1704 r. całkowicie je skorygowała
1
. Od tej pory
strona francusko-hiszpańska znalazła się w defensywie,
a Wielki Sojusz przejął inicjatywę. Jednak rok 1705, jak
zamierzam wykazać, podważył te przekonania. Dopiero
1706 r., z bitwami pod Ramillies i Turynem, zdecydowa­
nie przechylił szalę zwycięstwa w wojnie o sukcesję
hiszpańską na stronę sprzymierzonych.
W tej kolejnej pozycji z serii „Historyczne bitwy”
pragnąłbym przedstawić przebieg jednej z zapomnianych
bitew XVIII w. — starcie pod Ramillies 23 maja 1706 r.
Zmierzyło się w nim około 125 000 ludzi, a sprzymierzeni
(pod dowództwem ks. Marlborough i holenderskiego
Więcej informacji o tym starciu Czytelnik znajdzie w książce z serii
„Historyczne bitwy” R a f a ł a R a d z i w o n k i p t .
Blenheim/Höchstädt 1704,
Warszawa 2008.
1
feldmarszałka Overkirka) rozgromili armię francusko-
-bawarsko-hiszpańską dowodzoną przez marsz. Villeroya
i elektora bawarskiego Maksymiliana II Emanuela von
Wittelsbacha. Sytuację, jaka nastąpiła po tej bitwie, już jej
współcześni określili łacińskim terminem „Annus Mirabi­
lis” („Cudowny Rok”), ponieważ wojska alianckie zajęły
bez walki prawie całe tzw. Niderlandy Hiszpańskie (czyli
dzisiejszą Belgię), Brabancję i Luksemburg. W dodatku
w Italii ks. Eugeniusz Sabaudzki i władca Sabaudii
Wiktor Amadeusz II rozbili armię francuską oblegającą
Turyn. Klęska ta spowodowała wyparcie sił Francji
i Hiszpanii z Lombardii, Neapolu i Sycylii. W Hiszpanii
również niespodziewana ofensywa Anglików w Katalonii
doprowadziła do podporządkowania tej prowincji Karolo­
wi III Habsburgowi, alianckiemu kandydatowi na tron
madrycki.
Bitwa pod Ramillies stanowiła kolejny moment zwrotny
w wojnie o sukcesję hiszpańską, a więc i w dziejach
Europy Zachodniej. W historiografii polskiej jest znana
jeszcze słabiej niż bitwa pod Blenheim/Hôchstàdt. W Polsce
nie doczekała się żadnej monografii, a jedynie kilku
niewielkich wzmianek w encyklopediach lub słownikach
traktujących o dziejach wojskowości europejskiej.
Dlatego autor korzystał z licznych monografii angiels­
kich, znajdujących się zarówno w kraju (Centralna Biblio­
teka Wojskowa), jak i za granicą. Najlepsze z nich były:
— czterotomowa biografia ks. Marlborough pióra Win-
stona Churchilla
Marlborough
,
His Life and Times
z 1947 r.
Właśnie w niej znajdziemy mnóstwo listów, depesz i opisów
źródłowych interesujących nas działań. Jest ona fundamen­
talną pozycją, z którą musi zapoznać się każdy pragnący
zająć się historią wojskowości angielskiej przełomu XVII
i XVIII w.;
— kolejna biografia wielkiego Anglika autorstwa Corel-
liego Bametta (
Marlborough
, Londyn 1999) jest ważna,
gdyż powstała bliżej naszych czasów i zawiera informacje,
których nie mógł znać W. Churchill, więc doskonale ją
uzupełnia;
— niewiele ustępuje im niezmiernie interesująca książka
prof. George’a Macaulaya Trevelyana
England under Queen
Arme. By George Makaulay Trevelyan
, t. 2:
Ramillies and
the Union with Scotland
, Londyn 1945;
— najnowszą monografię poświęconą samej bitwie pod
Ramillies napisał w 2006 r. James Falkner (
Ramillies. The
Year of Miracles).
Bazą źródłową dla mojej książki były w szczególności
następujące pozycje:
— H.H.E. Crastera
Letters of the First Lord Orkney
during Marlborough Campaigns
[w:],
The English Histo­
rical Review
, vol. 19, No. 74 (Apr., 1904), pp. 307-321,
zawierająca listy jednego z najwyższych dowódców, ks.
Marlborough, z wszystkich jego kampanii;
—
Robert Parker and Comte de Mérode-Westerloo. The
Marlborough Wars
, edycja Davida Chandlera, Londyn
1968 — zawierająca opis kampanii wojny o sukcesję
hiszpańską dwóch oficerów z przeciwnych armii;
— ks. Eugeniusza Sabaudzkiego
Mémoires du prince
Eugene de Savoie, ecrite par lui-même,
Weimar 1808
— ukazująca przemyślenia jednego z największych wo­
dzów XVIII w.;
— Louisa de Rouvroya ks. de Saint-Simona
Mémoires
du Duc de Saint Simon
, t. IV, Paryż 1873 — doskonale
opisująca wszystkie wydarzenia interesujących nas czasów
z perspektywy wpływowego członka dworu w Wersalu;
— archidiakona Williama Coxe’a
Memoirs of John,
Duke of Marlborough, with his original correspondence:
collected from family records at Blenheim, and other
authentic sources. Illustrated with portraits, maps, and
military plans
, t. I—III Londyn 1818-1819 — które to
dzieło zawiera ogromną ilość listów, memoriałów i innych

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin