O. Teodor Książkiewicz – ZIELNIK OJCÓW BONIFRATRÓW (Recepty Ziołowe oparte na 400-Letnim Doświadczeniu).pdf

(2357 KB) Pobierz
oparte na 400-letnim doświadczeniu
RECEPTY ZIOŁOWE
ZIELNIK
OJCÓW BONIFRATRÓW
RECEPTY ZIOŁOWE
OPARTE NA 400-LETNIM DOŚWIADCZENIU
OPRACOWANIE
OJCIEC TEODOR KSIĄZKIEWICZ
AGENCJA
WYDAWNICZA
„COMES"
SŁOWO WSTĘPNE
PORADNIE ZIOŁOLECZNICZE
OJCÓW BONIFRATRÓW
0 0 . BONIFRATRZY
93-357 ŁÓDŹ-CHOJNY
ul. KOSYNIERÓW GDYŃSKICH 61 A
ym wszystkim, którzy interesują się ziołami i ziołolecznict-
wem i chcą się leczyć, dajemy do ręki poradnik zdrowia
oparty na długoletnich obserwacjach i kontaktach z ludźmi,
którzy przychodzili do naszej przychodni ziołoleczniczej.
Zdajemy sobie sprawę, że książka ta nie wyczerpała w całości
i dokładnie wszystkich schorzeń i przypadków z jakimi boryka się
współcześnie chory człowiek. Ale mamy nadzieję, że wielu pomoże ona
powrócić do zdrowia, zapoznać się z charyzmatem Braci Szpitalnych,
których celem jest niesienie pomocy choremu człowiekowi w jego
cierpieniu poprzez zioła, które są u nas w kraju dostępne.
Wszystkim tym, którzy dostaną do ręki ten Zielnik Bonifratrów
życzymy, aby św. Jan Boży, nasz Założyciel i Patron chorych, udzielał
siły w znoszeniu cierpienia i w zrozumieniu jego sensu w wymiarach
chrześcijańskich.
Tym, którzy podejmują się trudnego zadania służenia drugiemu
człowiekowi, szczególnie choremu, życzymy, aby mogli podołać
trudnym i zaszczytnym zadaniom.
W Uroczystość św. Jana Bożego, 8 marca 1997 roku.
T
KLASZTOR OO. BONIFRATRÓW
31-066 KRAKÓW
ul. KRAKOWSKA 48
O. TEODOR KSIĄŻKIEWICZ
Proboszcz parafii św. Jana Bożego w Warszawie.
0 0 . BONIFRATRZY
PARAFIA ŚW. JANA BOŻEGO
00-213 WARSZAWA
Przyjęcia: ul. SAPIEŻYŃSKA 3
7
BONIFRATRES
— DOBRZY BRACIA
racia Miłosierdzia — Fate Beni Fratelli — ich imię jest
jednocześnie ich zadaniem: czyńcie dobrze bracia. W Polsce
znani jako Dobrzy Bracia — Boni Fratres.
Założycielem Zakonu Braci Miłosierdzia był Portugalczyk
Jan Ciudad znany jako Święty Jan Boży (w 1995 roku minęło 500 lat
od Jego narodzin). Życie Jana Bożego było niezwykle burzliwe
i ciekawe, był m.in. żołnierzem, pasterzem, sprzedawcą książek
0 tematyce religijnej, pielęgniarzem i lekarzem. Dał początek nowej
erze szpitalnictwa w Europie.
Pierwszą wspólnotę Braci Miłosierdzia Jan Boży zorganizował
w szpitalu własnym w Grenadzie w 1540 roku. Mimo powstania wielu
nowych fundacji w Hiszpanii i we Włoszech i mimo napływu licznych
kandydatów, stowarzyszenie to długo nie miało ustalonej formy
organizacyjnej.
Regułę —jako podstawę życia i duchowości według św. Augustyna
— Bracia Miłosierdzia otrzymali dopiero w 1571 roku od Papieża
Piusa V. Zasadniczy tekst reguły składa się z 12 rozdziałów, między
innymi o miłości Boga i bliźniego, o pokorze, modlitwie i poście,
opiece nad chorymi, stroju, skromności wewnętrznej i zewnętrznej,
upominaniu braterskim, wspólności posiadaniu dóbr, o przepraszaniu
1 darowaniu win, dobrowolnym zachowaniu reguły. Podkreślone jest
zachowanie wstrzemięźliwości w pokarmach i napojach, a także
zachowanie czystości i opanowanie pragnień i uczuć. Reguła nie
określa wyraźnie form działalności, ale ma nastawienie praktyczne, co
nadaje jej elastyczność i możliwość dostosowania do różnych potrzeb,
a zwłaszcza szpitalnictwa.
W 1586 roku papież Sykstus V podniósł zgromadzenie do rangi
Zakonu, którego członkowie oprócz trzech podstawowych ślubów
zobowiązują się ślubem specjalnym dożywotnio służyć chorym.
Pierwszym przełożonym generalnym Zakonu został Piotr Sarian.
B
W czasie jego kadencji powstały nowe zgromadzenia zakonne w czte-
rech włoskich miastach: Rzymie, Neapolu, Mediolanie i Perugii.
Rzymski klasztor Bracia nabyli w 1584 roku od sióstr benedyktynek
i zamienili go na szpital, który działa do dnia dzisiejszego. Tutaj mieści
się także siedziba Kurii Generalnej Zakonu.
Zakon Bonifratrów przechodził różne koleje losu. Kongregacja
włoska już na początku XVII wieku rozprzestrzeniła się w wielu
krajach Europy. Od 1602 roku miała swoje domy we Francji,
od 1605 roku — w Niemczech, od 1609 roku — w Polsce. A więc
nasze opóźnienie w stosunku do krajów Europy zachodniej na
początku XVII wieku w dziedzinie rozwijania szpitalnictwa wynosiło
tylko kilka lat!
Do końca wieku XVII powstało we Włoszech 6 prowincji, w któ-
rych bracia prowadzili 75 szpitali. Włoskiej kongregacji podlegała
Francja (z koloniami i 40 szpitalami), Niemcy (z Węgrami i 32
szpitalami) oraz prowincja polsko-litewska (z 17 szpitalami). Pod
koniec XVIII wieku kongregacja hiszpańska obejmowała 8 prowincji:
3 hiszpańskie z 60 szpitalami, portugalską z Indiami, Brazylią i 28
szpitalami oraz kolumbijską z 13 szpitalami. Wreszcie w Peru i Chile
łącznie pracowało 20 szpitali, w Meksyku 31 i na Filipinach 5. W ten
sposób Zakon opanowywał nowe lądy.
Wiek XVIII przyniósł Zakonowi liczne klęski. W czasie rewolucji
francuskiej zniszczone zostały szpitale Bonifratrów i sam Zakon poniósł
wielkie straty. W Niemczech kres prowincji położyła sekularyzacja.
Część prowincji polskiej zniszczyły rozbiory. Rewolucja hiszpańska
w 1835 roku spowodowała upadek Zakonu w kraju jego powstania.
Zubożały także klasztory w Portugalii. W 1866 roku włoski rząd
wolnomularski zabrał Braciom wszystkie szpitale — pozostało jedynie
kilka w państwie kościelnym. W całym Zakonie z 347 szpitali likwidacji
uległo ponad 300. Najszczęśliwiej wyszła z tych wydarzeń prowincja
austro-węgierska, mimo prześladowań Józefa II.
Gdy ulegały zniszczeniu klasztory i szpitale w jednych krajach,
powstwały nowe — w innych. Ożywienie rozpoczęło się we Francji,
potem dotarło do Irlandii, Anglii i Kanady. Prowincja irlandzka
zakładała szpitale w Stanach Zjednoczonych i w Australii. W 1831 roku
odżywa na nowo Zakon w Bawarii. Starania włoskiego zakonnika
O. Benedykta Menni przynoszą ponowne powołanie do życia prowincji
hiszpańskiej. (Dziś Hiszpania ma trzy prowincje, a ponadto jeszcze
siedziby w Boliwii, Chile, Peru i Argentynie, Wenezueli, Meksyku
a nawet na Kubie).
9
8
Ojciec Benedykt założył też Zgromadzenie Sióstr Szpitalnych od
Najświętszego Serca Pana Jezusa, które odtąd stale towarzyszą
Bonifratrom w ich pracy z chorymi.
Zakon dzisiaj zdobywa uznanie nie tylko dzięki wiernie pełnionemu
posłannictwu, ale także ze względu na zawodowe przygotowanie
Braci. W szpitalach zakonnych reprezentowane są liczne specjalności
wiedzy medycznej.
Od wieków Ojcowie Bonifratrzy praktykowali leczenie ziołami.
Czynią to i dzisiaj. Tradycja wsparta nowoczesną wiedzą sprawia, że
ich metody leczenia cieszą się wciąż rosnącym zaufaniem chorych.
W szpitalach Bonifratrów na całym świecie pracują także lekarze
świeccy. Ich działaność wspomagają społecznie zaangażowani ocho-
tnicy.
SZPITALE I INNE ZAKŁADY LECZNICZO-OPIEKUŃCZE
PROWADZONE PRZEZ BONIFRATRÓW W POLSCE
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Miejscowość
Kraków
Zebrzydowice
Pułtusk
Łowicz
Wilno
Łuck na Wołyniu
Stary Szotland
k. Gdańska
Nowogródek
Fundator
Walerian Tamburini
Mikołaj Zebrzydowski
Bp. Henryk Firlej
Bp. Henryk Firlej
Bp. Abraham Woyna
kan. Baltazar Tyszka
Jan Tesmer woj.
malborski
Kazimierz Leon Sapieha
podkancłerz
Bp. Mikołaj Świrski
Rok
, . •
TT
Uwagi
założenia
°
1609
1611
1615
Istnieje
Istnieje
Przeniesiono
do Łowicza
1626 do 1807 r.
1635
1639 do 1843
1646 do 1807
1646 do 1836
1649 do 1864
1649
1649 do 1805
1649 Prowincja
Węgierska
1649
1649 Istnieje
1783 Józef I
1787
Istnieje
1839
1843
1842
1793-
Istnieje
Istnieje
Istnieje
Istnieje
Istnieie
11
APTEKA WATYKAŃSKA
Zajmując się leczeniem od wieków Bracia Miłosierdzia posługiwali
się przede wszystkim lekami własnego pomysłu i sami je przygotowy-
wali. Wykorzystując dawne tradycje (najprawdopodobniej i dorobek
wiedzy medycznej lekarzy arabskich), jak i własną praktykę i doświad-
czenie osiągali swoistą doskonałość w leczeniu. Wiedzę przenosili
wszędzie tam, gdzie się pojawiali.
Te „talenty" farmaceutyczne braci zauważył Papież Pius IX, który
w 1874 roku wezwał Bonifratrów do Watykanu zlecając im „serwizio
farmacenti per la notte" i przeznaczając na ten cel stałe pomieszczenie.
Za służbę tę był odpowiedzialny pierwszy aptekarz watykański, Czech
z pochodzenia, brat Eusebio Frommer. Apteka watykańska została
jednak oficjalnie otwarta w 1927 roku w pobliżu bramy św. Anny,
a w 1929 roku przez Papieża Piusa XI przeniesiona na obecne miejsce.
Dziś już powszechnie apteka watykańska kojarzy się z Bonifratrami.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
Lublin
Krasnystaw
Zamość
Podegrodzie na Spiszu Stan. Herakliusz
Lubomirski
Raków Mińszczyzna
Bp. Hieronim Sanguszko
Warszawa
Bogusław Leszczyński
Lwów
Chorąży koronny Jan
Sobieski (Jan III)
1659
Przemyśl
Jan Mniszek z Burzenina 1665
Cieszyn
Proboszcz Adam
1 6 9
^
1 7 0 0
Borek
Mińsk
Teodor Antoni
Wańkowicz
1709
Grodno
Bp. Karol Piotr
Pancerzyński
1728
Wysokie Litewski
Aleksander Sapieha
1785
Kalisz
1785
Bogucice-Katowice
ks. Leopold Markiefka
1871
Marysin k. Gostynina
Wlkp.
Marceli Żółtowski
1895
Iwonicz
ks. prób. Podgórski
1924
Łódź
polec. Kurii Gen.
w Rzymie
1925
Zielona-Świętniki
gosp. konw. Krak.
1913
Zakopane Krzeptówki Zakupione przez Kurię
Prow.
1958
10
Zgłoś jeśli naruszono regulamin