09.Historia sztuki - Średniowiecze 03 - Renesans karoliński.pdf

(5187 KB) Pobierz
1
Historia sztuki
Średniowiecze
redniowiecze
Renesans karoli
karoliński
2
Spis treści
1. Chronologia ........................................................................................................................... 3
2. Geografia ............................................................................................................................... 3
3. Odrodzenie sztuki starożytnego Rzymu celem renesansu karolińskiego .............................. 3
4. Rzeźba ................................................................................................................................... 4
5. Malarstwo .............................................................................................................................. 4
6. Pismo ...................................................................................................................................... 6
3
Sztuka za czasów Karola wielkiego (renesans karoliński)
1. Chronologia
Od VIII do IX wieku.
2. Geografia
Podział ówczesnego
świata
na: łacińską myśl zachodnią i bizantyjską.
3. Odrodzenie sztuki starożytnego Rzymu celem renesansu karolińskiego.
Na sztukę Europy zachodniej, a następnie
środkowej
złożyły się wpływy bardzo różne. Na
kulturę plemion zamieszkujących Europę nałożyły się wpływy antyczne. Jedynym nośnikiem
kultury antycznej były klasztory. W okresie renesansu karolińskiego na przełomie VIII i IX
wieku nawiązano
świadomie
do tradycji kultury antyku. Karol Wielki w swej stolicy w
Akwizgranie skupił międzynarodową rzeszę wybitnych myślicieli. Zachowanym zabytkiem
tego okresu jest kaplica pałacowa w Akwizgranie na planie ośmioboku. Architekci Karola
Wielkiego znali dzieła rzymskiego architekta Witruwiusza, ale nawiązania ograniczały się do
kształtowania detali. Na wysokim poziomie stało malarstwo miniaturowe. Litery tak zwana
minuskuła karolińska. Ozdoby wiązały się
ściśle
z tekstem. Barw używano czystych i silnie
nasyconych pełną gamą złota i srebra. W rzemiośle artystycznym zostały wzbogacone o
motywy sztuki Gotów, Celtów, Normanów, którzy byli mistrzami w tej dziedzinie. Są to
plecionki, motywy dekoracyjne, zwierzęce i fantastyczne.
Krzyż Ruthwell, VIII wiek, okres wędrówek ludów, Szkocja; krzyż strona południowa
4
4. Rzeźba
We wcześniejszym
średniowieczu
rozwijała się przeważnie rzeźba architektoniczna (kapitele,
kolumny, reliefy figuralne). Powstaje także rzeźba nagrobna. Płaskorzeźbione reliefy
pojawiają się na scianach sarkofagów. Oryginalnym wytworem ówczesnej rzeźby były
irlandzkie i angielskie krzyże zdobione symbolicznym reliefem.
Jeździec (Wotan) płyta nagrobna z Hornhausen ok 700 roku
5. Malarstwo
Nie zachowały się przykłady malarstwa
ściennego
z tego czasu, a malarstwa sztalugowego
jeszcze nie uprawiano. Najważniejszą dziedziną ówczesnego malarstwa było iluminatorstwo.
Pergaminowe księgi – kodeksy istniały od I wieku p.n.e. Uważano je za wygodniejsze i tańsze
od antycznych zwojów z papirusów i dlatego w IV wieku n.e. księgi pergaminowe wyparły
całkowicie papirusowe.
Ludzie wczesnego
średniowiecza,
zwłaszcza ludy stepowe i ludy Północy, nie wyrosłe
jeszcze ze swej prehistorii pozbawionej pisma, traktowały je jak tajemną magię. W owym
czasie zapisywano przeważnie teksty liturgiczne, co w oczach niepiśmiennego społeczeństwa
przydawało pismu sakralnego charakteru. Ludy wstępujące dopiero w krąg kultury antycznej,
uczyły się z ksiąg myślenia pojęciowego. Na podstawie ksiąg, a nie drogą bezpośredniej
obserwacji przyrody kształtowało
średniowiecze
własny obraz natury. Musiało minąć bez
mała tysiąc lat zanim
średniowiecze
ukształtowało ostatecznie wzięte z
życia
obrazy
człowieka, zwierząt, roślin. W okresie wcześniejszego
średniowiecza
schematycznie
powtarzano określone typy ludzi, zwierząt i roślin.
5
Madonna z dzieckiem, Księga z Kells, późne VIII i IX stulecie, okres wędrówek ludów, Irlandia
(1) Ewangeliarz z Durrow –
Święty
Marek;
Święty
Łukasz;
Święty
Jan;
Zgłoś jeśli naruszono regulamin