Nehring Władysław - Kurs literatury polskiej́ [1866].pdf

(17304 KB) Pobierz
LITERATURY POLSKIEJ
DLA UŻYTKU szkół
i
.
UŁoży
," , " , , " ,,
,
Fil, doktor, Członek k. Towarzystwa Przyjaciół Nauk Krakowskiego.
„ -
-
NAKŁAD I WŁASNOść JANA koNsTANTEGo żuPAŃskiego,
166,
3-3
3/. . . . . .
No
SL (VANSKA\*
KNIHOWNA
Poznań, czcionkami M. Zoerma
PRZEBOWE
tury polskiéj dla szkół i do prywatnego użytku. Z tego
powodu ograniczałem się w wyliczaniu autorów mniej sła
wnych, dzieł mniéj głośnych i wydań; sądziłem, żem po
winien unikać błędu powszechnie popełnianego, t. j. zby
tecznéj bibliografił. – Na poezyą polską miałem przedę
wszystkiem baczne oko, starałem się także uwzględniać
kształcenie się języka polskiego; w tym celu dodane są
w końcu wzory języka polskiego z rozmaitych czasów.
Dodatki te będą szczupłym tylko zbiorem wzorów poezyi
i prozy polskiéj aż do epoki Stanisławowskiéj; wzory
poezyi polskiéj z ostatnich dwóch epok znajdzie czytelnik
w przygotowującym się do druku Skarbcu poezyi polskiej;
a wyjątki prozy poprawnéj poszukać może w Rymarkie
wicza Wzorach Prozy.
Piśmiennictwo polskie rozpoczęło się dopiero
W epoce Reja i Kochanowskiego, a rozkwit poezyi
przypada dopiero na epokę Mickiewicza; ztąd sądziliśmy
że wypadało epokę ostatnią obszerniej wyłożyć, a że
IW
w téj epoce górują po nad innymi poetami Mickiewicz,
Krasiński i Słowacki, dla tego na życiorysy tych trzech
poetów położyliśmy główny przycisk, jako na trzy pod
stawy, na których poezya nowsza polska spoczywa. Około
tych trzech mistrzów myśli i słowa polskiego grupują się
większe i mniejsze talenta, tworzą się szkoły, naślado
wania lub nowe kierunki. W tym sposobie staraliśmy się
dać obraz dążeń i zalet najnowszej poezyi naszéj.
Na literaturę łacińską pierwszych 4 epok zwracałem
tylko tyle uwagi, ile uważałem na niezbędne do ogólnego
scharakteryzowania stanu nauki piśmiennictwa krajowego;
imion i dzieł sławnych w literaturze polsko-łacińskiéj,
jak Długosza, Kromera, Sarbiewskiego i t. p. pomijać
mi się nie godziło; owszem uważałem sobie za powinność,
poświęcić im obszerniejszą wzmiankę.
Oddając książkę niniejszą ku posłudze publiczności
i uczącéj się młodzieży, łączę do nauczycieli usilną prośbę,
aby zechcieli zwracać uwagę moję na niedostatki i uchy
bienia, jakie się w ciągu nauki wykazać mogą; nie omie
szkałbym z wdzięcznością z rad ich korzystać.
Kurs literatury polskiéj.
PO DZIAŁ
płodów umysłowych narodu; w ściślejszém zaś rozumieniu zbio
rem najcelniejszych płodów piśmiennych, o ile w nich rozwój
ducha narodowego się objawia.
Historyą literatury polskiéj dzielimy na VI. okresów czyli
epok.
skiéj uważać będziemy czasy przedchrześcijańskie.
Epoka I. Od przyjęcia chrześcijaństwa aż do założenia aka
demii krakowskiéj r. 1364. Będziemy ją nazywali Epoką Pia
stowską.
Epoka II. Jagiellońska od r. 1364. aż do wystąpienia Reja
z Nagłowic i Jana Kochanowskiego. Powszechnie liczą tę epokę
aż do roku 1521, w którym pierwsza książka polska druko
waną była.
Epoka III. Zygmuntowska albo okres złotego wieku obejmuje
część panowania Zygmunta I., panowanie Zygmunta Augusta,
Batorego i Zygmunta III. Koniec téj epoki naznaczają zwy
czajnie na rok 1622, w którym Jezuici w Krakowie szkołę
otworzyli.
Epoka IV. scholastyczno-makaroniczno-panegiryczna odznacza
się zepsutym smakiem w piśmiennictwie i upadkiem nauk; idzie
aż do wystąpienia X. Konarskiego Pijara, reformatora szkół
r. 1750, o
Epoka W. Stanisławowska obejmuje połowę panowania Augu
Nehring, Kurs literatury polskiej.
1
Zgłoś jeśli naruszono regulamin