01kokzb_uwagi.pdf

(1232 KB) Pobierz
W Y D A W N I C T W A ROLNICZE
POD
HEDAKCYĄ
ALEKSANDRA
'
#
TRYLSKIEGO.
^_—j
*
KRÓTKI Z A R Y S
BUDOWNICTWA WIEJSKIEGO.
W A R S Z A W A .
W* D E U K A R N I
N O S K O W S K I E G O ,
Mazowiecka 11.
1SSS.
$03B0JieH0 U,en3ypoio.
Bapmana, 25 A n p l u a 1886 r -
Uwagi wstępne.
A b y na własną rękę stawiać budowle wiejskie, któreby
nietylko odpowiadały zupełnie swemu przeznaczeniu, stosując
się ściśle do wymagań przemysłu rolnego, lecz któreby nadto
zbudowane były podług wszelkich prawideł sztuki architekto­
nicznej, trzebaby znać całą teoryę i technikę tak rolnictwa j a ­
ko teź i właściwego budownictwa; a wyczerpujący traktat
o budownictwie wiejskiem, mający uzdolnić zupełnie nieobe-
znanego z przedmiotem do samodzielnego stawiania zabudowań
wiejskich, musiałby obejmować cały szereg nauk z powyże
.ych
działów wiedzy.
P r z y dzisiejszym rozwoju rolnictwa i budownictwa, oraz
przy występującym coraz wybitniej podziale pracy, podanie po­
dobnie wyczerpującego traktatu przechodziłoby nawet siły je­
dnostki.
Traktat taki nie może teź być celem niniejszej pra­
cy, która zresztą, przeznaczona przeważnie dla rolników, mo­
że z góry pominąć wszystkie kwestye czysto rolnicze, jako do­
brze znane czytelnikom. Podobnie też szczegółowa teorya i te­
chnika właściwego budownictwa, jako to, sposoby
zakładania
fundamentów, właściwości materyałów budowlanych, sztuka
murarska, ciesielska i t. d. nie mogą być przedmiotem niniej­
szego zarysu; rozszerzyłyby bowiem niepotrzebnie ramy całej
Krótki znrysbnd. wicK
i
2
rozprawy, a przedmioty same musiałyby z konieczności być
przedstawione o wiele pobieżniej, niż w specyalnycb podręczni­
kach wydawanych dla oddzielnych tych zawodów.
Treść niniejszego zarysu ograniczy się zatem ile możno­
ści tylko do tego, co należy wyłącznie do budownictwa wiej­
skiego, dotykając innych kwestyj technicznych o tyle tylko, o ile
zasługują one na bliższe wyszczególnienie.
Budowle wiejskie można rozdzielić na następujące trzy
główne kategorye.
I.
ściami.
Ten rodzaj budynków zasadniczo nie różni się od •lun lo-
wli miejskich, a szczególniej małomiejskich, przeznaczonych do
podobnego użytku. Uwzględnienie wszakże zwyczajów, sposobu
życia i zajęcia ludności wiejskiej, oraz wynikających z tego
potrzeb
nadaje, mieszkalnym budynkom wiejskim pewien odrę­
bny charakter.
II.
służą
Domy mieszkalne, jako to: dwory, oficyny, mieszka­
nia oticyalistów, robotników i t. p. wraz z ich przynależno-
Właściwe zabudowania gospodarcze lub folwarczne
Stanowią one zupełnie odrę­
do przechowywania plonów i do pomieszczenia inwenta­
rza, tak żywego, jak martwego.
bny
rodzaj budowli i są właściwym przedmiotem
Budownictwa
wiejskiego w najściślejszem znaczeniu tego słowa.
III.
Budynki
przemysłowo-rolnicze,
jak:
gorzelnia
mączkarnie i t. p.
Między podobnymi zakładami a właściwemi fabrykami
z czysto przemysłowym celem zachodzi znaczna różnica, która
-
3
-
musi się też uwydatnić w budynku samym, jeżeli takowy stoso­
wać się ma ściśle do swego przeznaczenia.
Zakład
przemy słoivo-fabryczny
produkuje bowiem pewien
wyrób jedynie w celu zużytkowania go, bądź do dalszego
przemysłu prowadzonego na własną
rękę, bądź też przez
sprzedaż; produkt i bezpośrednie zeń zyski są więc wyłącznym
celem podobnego zakładu, który będzie wogóle bardziej samo­
dzielnym i bez celów ubocznych.
Inaczej przedstawia się rzecz w zakładach
przemysłowo-
rolniczych:
tu produkeya właściwego wyrobu jest nieco podrzę­
dniejszego znaczenia; głównym celem jest nieraz zużytkowanie
posiadanych materyałów surowych (plonów roli i t. p.), wyro­
bienie z nich towaru dającego się łatwiej spieniężyć lub do­
zwalającego się z łatwością transportować na większe odległo­
ści do miejsc zapotrzebowania. Bezpośredni czysty dochód
z takiego zakładu może być mały, wartość wyrobu może nie
pokrywać nawet kosztów produkcyi i materyałów surowych,
a mimo to zakład taki może być jeszcze bardzo racyonalnym.
Zysk czysty z całego przedsiębiorstwa znachodzi się tu niekie­
dy dopiero w odpadkach fabrykacyi (wywar i t. p.), które
wspierają gospodarstwo rolne, oddając ziemi część tego, co
plony jej zabrały.
Budynki dla przemysłu rolniczego będą więc w zasadzie
podobne do budynków przemysłowo-fabrycznych tego samego
rodzaju, zazwyczaj jednakże będą mniejsze w rozmiarach, a naj­
częściej zastosowane do do mniej dokładnego przerobu produ­
któw. Rolnik bowiem zadawala się zwykle mniejszym zyskiem,
wyrabiając produkty niezupełnie wykończono (okowita nieczy-
s/.czona. maczka wilgotna czyli zielona i t. p.), gdyż zu pełniej­
sze wykończenie danego wyrobu wymagałoby, nietylko znacz­
niejszych kapitałów, fabrykacyi na większa skalę, lecz przede-
Zgłoś jeśli naruszono regulamin